Bush Bush'u yalanlıyor

Geçenlerde bir gazetemizde baba Bush'un Saddam'ı devirmemelerinin kusurunu Özal'a yüklediğini okudum. Bush Özal'ın kendisine "Gerek yok, o işi Irak ordusu zaten yapacak" dediğini söylemiş. Engin Güner ile Yıldırım Akbulut ise, Bush'un bu sözlerine karşı çıkmışlar. Özal'ın kafa yapısı Bush'un söyledikleri ile uyuşmuyor. Özal Doğulu toplumlarda ülkesinin başını derde sokan liderlerin içeriden devrilemeyeceğini iyi bilirdi. Saddam'a ilaveten Abdul Nasır bir diğer örnek. Yugoslavya gibi Batılı toplumlarda ise son Miloseviç örneğinde de görüldüğü gibi farklı sonuç ortaya çıkabiliyor. Bunlar tabii genel kural. İstisnalar olabilir.

O zamanın Amerikan Genelkurmay Başkanı Colin Powell yani yeni Amerikan yönetiminin Dışişleri Bakanı, Körfez Harbi konusunda endişeli idi. Müttefiklerin 30 bin kayıp verebileceğinden bahsediyordu. Sonunda hatırlanacağı gibi müttefik koalisyon yanılmıyorsam 133 kayıp verdi ve de bunun 60 küsur kadarı müttefiklerin yanlışlıkla kendi askerlerine ateş açmalarından ileri gelmişti. O sıralarda harbi bitiren kara harbine "100 saatlik harp" gibi de bir isim takılmıştı. Dostum bir Amerikan büyükelçisi, "diş macunu ilanı gibi bir isim; bizimkiler böyle şeylere pek meraklıdır" diye de dalgasını geçmişti.

Ertuğrul Özkök 2 Şubat günü gazetesinde Özal ile bu konuda yaptığı konuşmaları anlattı. Bunlar işin aslını ve doğrusunu gösteriyor. Ayrıntılı bir biçimde yazdığı hususları ben de duymuş ve de daha sonra Cumhurbaşkanı Özal'dan dinlemiştim. Özal ayakta kalan Saddam'ın Körfez Harbi'nde Türkiye Irak karşısında yer aldığı için Türkiye'nin başına dert açmasından endişe ediyordu.

1995 yılında zamanın Başbakanı Çiller Amerika'ya gitmişti. Türkiye ile ilgili bir tanıtım programı için de Teksas'a geçmiştik. Bush evvela içki içmek için evine ve hemen sonra da evine çok yakın bir kulübe yemeğe çağırmıştı. Tansu Hanım'ın yanında eşi ve danışmanları Prof. Gönensay, Büyükelçi Volkan Vural ve ben vardık. Evdeki sohbet sırasında ben Bush'a neden Bağdat'a girip Saddam'ı devirmediklerini sordum. Bush hayıflandı ve "Özal'ı dinlemeliydim ama Kral Fahd'ın 'Bağdat'a girerseniz Arap alemi ayağa kalkar' dediğini" nakletti. Kuşkusuz Fahd'ın rolü büyüktür. Ama bir tahmin yapmak gerekirse buna o sırada Genelkurmay Başkanı olan Powell'ın olası bazı endişelerini de eklemek gerekir diye düşünürdüm. Bush'un hafızası yanılıyor.