Cem Kılıç

Birden çok işyerinde çalıştığı için yüksek prim ödeyen sigortalıların SGK’ya fazladan ödedikleri primleri geri alma hakları var. İşte ayrıntıları...

Sosyal güvenlik sistemleri, kişileri gündelik veya çalışma hayatlarında karşılaşabilecekleri birtakım risklere karşı korumak amacıyla kurulmuşlardır. Bu riskler, hastalık veya iş kazası gibi kısa vadede ortaya çıkabilecek riskler olabileceği gibi, yaşlanma gibi uzun vadede de ortaya çıkabilmektedir. Riskler doğduğunda sosyal güvenlik sistemi devreye girer ve kişiye gerekli olan yardımları sağlar.

Esas sorun bu yardımların giderlerinin nasıl karşılanacağıdır. Dolayısıyla, sosyal güvenlik kurumlarının birtakım gelirlere sahip olmaları gerekmektedir. Kimi ülkeler bu geliri vergilerden karşılarken, kimi ülkeler de kişilerden aldıkları primlerle giderleri karşılamaktadır. Bizim benimsediğimiz sistem de primli sistemdir.

Primli sistemde sigortalılar ücretlerine göre belirli oranlarda prim öderler ve ödenen primler sosyal güvenlik sisteminin gelirlerini oluşturur. Prim tutarları belirlenirken sigortalının ancak belli bir miktara kadar olan ücreti dikkate alınır. Üzerinden prim kesilen ücrete, prime esas kazanç denilmektedir. Prime esas kazanç

Bugünkü yazımda kanser hastalarının malul sayılmaları ve malullük aylığı almaları konusundaki düzenlemeyi kaleme alacağım. Öncelikle malullük aylığı almanın başlıca üç şartı bulunuyor. Bunlardan ilki sigortalılık süresi; ikincisi prim gün sayısı ve son olarak sağlık kurulu raporunun olması. Bir kişinin malullük aylığı alabilmesi için çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu sağlık kurulu raporuyla belgelemesi gerekiyor. Ancak burada sağlık kurulu raporu tek başına yeterli de değil. Sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarının da birlikte sağlanmış olması şart. Bu nedenle, kişi sağlık kurulu raporu sonrası malul sayılsa bile, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısının yetmemesi durumunda malullük aylığı almaya hak kazanamıyor.

Sağlık kurulu raporunda en az yüzde 60 kayıp gerekli

Malulen emeklilikte en önemli husus çalışma gücünün kaybedildiğinin ispat edilmesi. Bu bakımdan, çalışma gücünü herhangi bir hastalık veya kaza neticesinde kaybeden kişiler, SGK tarafından yetkili görülen hastanelerden aldıkları raporlarla kayıplarını tespit ettirmiş olma şartıyla malullük aylığı alabiliyor. Malul sayılabilmek için sağlık raporunda çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunun

İş hayatının üzerinde uzlaşılması en zor konusu, fazla çalışmalar. İşçi ile işveren arasında ortaya çıkan ihtilafların büyük çoğunluğunu fazla çalışmadan kaynaklanan davalar oluşturuyor.

İşçinin yaptığı çalışmaya karşılık ücretini talep etmesi en doğal hakkı olduğundan, işverenlere fazla çalışma sürelerini doğru tespit etme yükümlülüğü düşüyor. Ne var ki, bu her zaman o kadar kolay olmuyor. Bugünkü yazımda fazla çalışmanın tespitine yönelik mevzuat ve yargı kararlarıyla oluşan sistemi açıklamaya çalışacağım.

Denkleştirme varsa

İş Kanunu fazla çalışmayı haftada 45 saatin üzerinde yapılan çalışmalar olarak tanımlıyor. Fakat 45 saatin aşılıp aşılmadığı işyerinde denkleştirme uygulanıp uygulanmadığına göre farklı şekilde tespit ediliyor. Dolayısıyla işverenlerin ilk yapması gereken işyerinde denkleştirme uygulayıp uygulamayacağına karar vermek.

Eğer denkleştirme uygulamak istemiyorsa işçinin haftada 45 saatten fazla yapacağı her çalışma fazla çalışma oluşturuyor. Buna göre haftanın bitiminde 45 saat aşıldıysa aşılan süre kadar fazla çalışma doğuyor.

Haftalık hesaplama bir zorunluluk değil. İşçi ile işverenin iş sözleşmesinde veya çalışma ilişkisi sürerken denkleştirme uygulanabileceğine

Emeklilik her çalışanın hayalidir. Bütün çalışanlar bir gün emekli olup torunlarına, çocuklarına daha çok zaman ayırmanın planlarını yapar. Emeklilik için kurulan hayalleri öne çekmek isteyen kişiler daha erken emekli olabilmenin yollarını ararlar. Askerlik borçlanması erkek sigortalılar için emekliliği öne çekmenin yöntemi olabilir.

Nasıl hesaplanır?

Bir kişinin emekli olabilmesi için üç şartı bir arada yerine getirmesi gerekir. Bu şartlardan ilki sigortalılık süresidir. Sigortalılık süresi ilk kez çalışılmaya başlanan tarihte işlemeye başlar ve kişi çalışmaya devam etse de, etmese de devam eder. Dolayısıyla, ilk kez 1 Ocak 1990’da sigortalı çalışmaya başlayan bir kişi, 1 Ocak 2000 tarihinde 10 yıl sigortalılık süresini tamamlamış olur. Emeklilik için gerekli ikinci şart ise prim ödeme gün sayısıdır. Prim ödeme gün sayısı ise kişinin çalıştığı, adına prim ödenen günleri ifade eder. Kişi çalışmaz veya borçlanma yapmaz ise prim ödeme gün sayısı artmaz.

Emeklilikte üçüncü şart ise yaş şartıdır. Kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre belirlenen bu üç koşulu birlikte sağladığı gün, emeklilik hakkı kazanması söz konusu olur.

Bir günün bile önemi var

Bir kişinin hangi koşullarda emekli

Yaşam boyu çok sayıda hastalığa yakalanıyoruz. İnsanlar özellikle kış aylarında çok daha sık hastalanıyor. Bu hastalıklar, bazı zamanlarda çalışanların işe gitmelerini engelleyecek düzeyde olabiliyor. Böyle bir durumda, hastalanan işçinin devamsızlığının nedenini hastaneden aldığı sağlık raporu ile kanıtlaması gerekiyor. Eğer işçi hastalandığını ortaya koyan raporu işverenine veremezse, yaptığı devamsızlık mazeretsiz olarak kabul ediliyor. Diğer taraftan, sık sık rapor alma suiistimale de yol açabiliyor.

Rapor parası nedir?

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hastalık sigortası kapsamında sigortalılara raporlu olduğu günler için geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor. Hastalanan ve bunu istirahat raporu ile belgeleyen sigortalılara istirahatlı oldukları günler için ödenen geçici iş göremezlik ödeneği, işçiler arasında daha çok “rapor parası” olarak biliniyor. Rapor parası, sigortalının hastalık nedeniyle çalışamadığı günlerde gelir kaybına uğramasını önlemek amacıyla veriliyor.

Rapor parası, SGK tarafından yetkilendirilmiş hekim veya sağlık kurulları tarafından verilen sağlık raporuna bağlı olarak ödeniyor. Aksi taktirde, yetkilendirilmemiş hekim ve kurumlardan rapor alınması durumunda

Bugün Sevgililer Günü. İnsan için hayatta vazgeçilmez bir duygu sevmek. Ne var ki özel hayatımızla iş hayatımız zaman zaman çatışma yaşayabiliyor. Sevginin başlattığı ilişkiler iş hayatımızda sorunlara sebep olabiliyor. Hatta bunun sorun oluşturabileceğini düşünen kimi işverenler daha iş sözleşmesi yapılırken çalışanlarından iş yerinde gönül ilişkisi yaşamayacaklarına dair taahhüt alma yoluna gidebiliyorlar. Kişilik haklarına müdahale oluşturduğu için bu tür taahhütlerin geçerliliği tartışılsa da iş hayatında yaşanan ilişkilerin işten çıkarmaya kadar varan sonuçları olabiliyor.

İş yerinde yaşanan aşk işten çıkarmaya sebep olur mu?

İnsanların özel hayatlarında kurdukları ilişkiler kural olarak sadece bu ilişkiyi yaşayan tarafları bağlayacaktır. İş sözleşmelerinde de sıklıkla işçinin iş yerinden birisiyle aşk yaşanmayacağına dair yasak maddeleri bulunuyor. Bu tür hükümlerin yaptırımı olarak da ilişki yaşamaya başlanırsa iki taraftan birisinin işten ayrılacağı belirtiliyor. Bu tür kuralların hukuken geçerliliği bulunmuyor. İşverenler çalışanı sırf ilişki yaşamasına dayalı olarak işten çıkarırsa, yapılan fesih geçersiz fesih oluşturuyor. Çalışan ilgili sözleşme maddesine onay vermiş

Geçen hafta Meclise gelen ve önümüzdeki günlerde yasalaşması beklenen torba kanun tasarısında işverenlere yönelik olarak getirilen çok önemli teşvikler var. İstihdamın artırılması için sağlanan bu teşvikler olumlu sonuçlar doğuracaktır

Torbada yalnızca işverenleri ilgilendiren düzenlemeler yok. Sivil şehitler, Soma’da hayatını kaybedenlerin geride kalan hak sahipleri, korunma altındaki çocuklar gibi pek çok kesimi ilgilendiren düzenlemeler torba kanun tasarısında

1 - Korunan çocuğa ekstra istihdam

Korunma veya bakım tedbir kararı alınmış ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın sunduğu sosyal hizmetlerden en az iki yıl yararlanmış kişilerin kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilme hakkı var. Şu an için bu durumdaki kişiler 18 yaşını geçtikleri veya koruma tedbir kararı kalktıktan sonra iki yıl içerisinde bu haktan yararlanmak için başvurmak durumundalar. Torba kanun hayata geçtikten sonra iki yıllık süre beş yıla uzayacak. Bu durumdaki kişilerin yükseköğretime devam ediyor olmaları halinde iki yıllık başvuru süresi şartı bu kişileri istihdam hakkından mahrum bırakıyordu.

Ayrıca bu durumdaki kişilerin konuyla ilgili bilgilerinin olmaması veya korunma kararı sonrası hangi ilde

Geçtiğimiz hafta, 25 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararı’yla yürürlükteki Cazibe Merkezleri Programı değiştirildi. Bakanlar Kurulu Kararı, program kapsamında oldukça önemli değişiklikleri içeriyor. Cazibe Merkezleri Programının amacı, daha az gelişmişlik düzeyine sahip olan bölgelerde yatırım ortamının canlandırılması ve böylece bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasıdır.

Önceki programın kapsamı nasıldı?

İmalat sanayii, çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projelerini kapsayan Cazibe Merkezleri Programı 23 ilde (Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli ve Van) 31 Aralık 2020 tarihine dek yürürlükteydi. 25 Ocak itibarıyla yürürlükten kaldırılan önceki program ile sayılan 23 ilde özel sektör tarafından gerçekleştirilecek yatırımlara danışmanlık hizmeti, anahtar teslim fabrika binası yapımı, faizsiz yatırım kredisi, faiz indirimli işletme kredisi desteği sağlanıyordu.

Yeni programın çerçevesi

Yeni program, öncekiyle aynı şekilde 23 ilde uygulanmaya devam edecek. Program kapsamında özel