Çocuklar yetim, gelinler ise dul!

Milliyet TIR Bayburt'a geldiğinde, bekleniyordu; devlet gibi! 1989 yılında Turgut Özal bile Bayburt'u gördüğünde il yaptığına pişman olmuş, "Buradan iyi baraj olur" demiş diye söyleniyor... Sorunlarını öyle sistematik, öyle biçimlenmiş önümüze koyuyorlar ki, uzun bir süredir buraların derdini dinleyen kimselerin çıkmadığı belli. TEMA Vakfı, erozyonla ve yoksullukla mücadele programında çalışan Gülsüm Erdem çalışma yaptığı köyler adına, en çok da kadınlara adına konuşuyor:

"Önümüzdeki 2.5 yılda tamamlanacak 1.5 milyon euro'luk projeyi takip ediyoruz. Köylerde istihdam ve gelir arttırıcı çalışmalar yaptık, tarımsal verimlilik yüzde 40 oranında arttı... Çalıdere Köyü özel bir durum gösteriyor. Köydeki 80 haneden 40'ının erkeği Fransa'da. 5 - 10 yaşında çocuklar babalarını görmemişler, kimi gelinler kocalarını 'yerleşim' alması için Fransa'da evlendirmiş..." Bir aşağı bir yukarı volta atarak gün öldürdükleri için gençlerin, Mecburiyet Meydanı dedikleri alana gelenler Erdem'in saptamalarına katılıyor; hatta içlerinden biri istatistikçi çıkıyor.
Sağlık Müdürlüğü İstatistik Şube Müdürlüğü'nden emekli Murat Hurdal, yaptırdığı bir çalışmaya göre son 10 yılda Bayburt'tan 3 bin 500 kişinin Türk Vatandaşlığı'ndan çıktığını söylüyor; etraf bu sayıyı tercüme ediyor, "Çalışabilmek için çifte vatandaşlık alıyorlar."
İspatlandı mı, üzerinde çalışıldı mı bilmiyorum ama yerel gazetenin sahibi Veysel Gider, "Bayburtlunun IQ'su dünya çapında ama buraya yatırım yapılmıyor, neden?" diye soruyor. Sonra da devam ediyor: "Ulaşım yok, demiryolunu buradan geçirmeleri gerekiyor. Atatürk zamanında çıkan bir yasa ile demiryolunun buradan geçmesi planlanmış ama gerçekleşmemiş."

KTÜ, Makina Mühendisliği mezunu bir genç Bayburt'a siyasi bir ambargo olduğu görüşünde. Devletin buraya haksızlık yaptığı iddiası diğerlerinden de destek görüyor. Başlıyorlar örnekler vermeye: "Polis Okulu gitti. Tarım Meslek Lisesi gitti. Sağlık Meslek Lisesi Yatılı gitti; gelen yok. Trafikte 69 plaka rast geldiğinde polis (geç) der, bilir bizim buradan hayırsız adam çıkmaz, ama kimseden hayır görmüyoruz."
Planlanmamış, yönü çizilmemiş bir kent Bayburt. Bir gün burada turizm yeşerecek, üniversite gelecek, çilek, ceviz, patates ekim alanları artacak, hayvancılık gelişecek; ah bir el atan olsa.