Deniz Sipahi

Deniz Sipahi

dsipahi@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Mil­li­yet ya­za­rı Re­şat Ku­tu­cu­lar, şu not­la­rı ya­za­rak ya­kın dost­la­rı­na yol­la­dı ve bu yo­rum­la­ra kat­kı is­te­di. Ku­tu­cu­lar ne­ler yaz­mış­tı.
ABD bi­le her şe­yi kur­gu­la­ya­maz, kon­tro­lü kay­be­de­bi­lir, ça­re­siz ka­la­bi­lir.
Pi­ya­sa­lar pa­nik­li­yor­sa ne­de­ni var­dır, cid­di­ye alın­ma­lı­dır. (Leh­man’ın ba­tı­şı pi­ya­sa oyun­cu­la­rı ta­ra­fın­dan ay­lar ön­ce ön­gö­rül­müş­tü.)
Dün­ya üze­rin­de bat­ma­ya­cak şir­ket yok­tur.
Bor­sa de­ğer­le­ri ta­ma­men iti­ba­ri­dir. (Ba­kı­nız AIG’nin bir yıl­da 200 mil­yar do­lar­dan 7 mil­yar do­la­ra as­lın­da sı­fı­ra ini­şi.)
Pi­ya­sa oyun­cu­la­rı da et­ten ke­mik­ten ya­pıl­mış­tır. Bi­le bi­le ya­lan söy­le­ye­bi­lir­ler. (Be­ar Ste­arns’den son­ra ABD’de kö­tü­nün ge­ri­de kal­dı­ğı­nı söy­le­yen­ler var­dı.)
Kö­tüm­ser­le­rin ön­gö­rü­le­ri az ama öz tu­tar.
“Ben söy­le­miş­tim ama...” di­yen­le­rin doğ­ru po­zis­yon ala­rak kö­şe­yi dön­müş ol­ma­la­rı ge­re­kir ama öy­le ol­maz ne­den­se...
Ucuz his­se se­ne­di ca­zip de­ğil, teh­li­ke­li­dir.
Bu­gü­nün dün­ya­sın­da ki­min eli ki­min ce­bin­de bel­li de­ğil­dir.
İle­ti­şim ça­ğın­da kriz di­na­mik­le­ri fark­lı sey­re­de­bi­lir, ba­zen ge­re­ğin­den faz­la gü­rül­tü çı­ka­bi­lir, tep­ki­ler aşı­rı­ya ka­ça­bi­lir.
Kü­re­sel iyi­lik­le­ri ya­şa­yan­lar, kü­re­sel kö­tü­lük­ler­den zor ka­çar­lar.
Dip­ler en ka­ra gün­le­re denk ge­lir.
*  *  *
Hep­si bir­bi­rin­den önem­li sap­ta­ma­lar...
Pi­ya­sa­la­rın tan­si­yo­nu ABD hü­kü­me­ti­nin al­dı­ğı ra­di­kal ka­rar­lar sa­ye­sin­de bi­raz düş­tü.
ABD mil­yar­lar­ca do­lar­lık özel fon­lar ku­ra­rak fi­nans ku­rum­la­rı­nın za­rar­la­rı­nı ga­ran­ti ede­ce­ği­ni du­yur­du.
Ama Ku­tu­cu­lar’ın yaz­dık­la­rı her za­man di­li­mi için ge­çer­li.
Dün­ya fark­lı bir dö­nem­den ge­çi­yor.
Ger­çek­ten de yı­kıl­maz de­ni­len ka­le­ler, ar­tık sı­ğı­nı­la­cak yer­ler ol­mak­tan çık­mış du­rum­da­lar...
“Her şey bit­ti”, “Di­bi bul­duk” di­yen­ler ye­ni bir dal­ga ha­lin­de ne­ler söy­le­ye­cek­le­ri­ni çok me­rak edi­yo­rum. O yüz­den Re­şat Ku­tu­cu­lar’ın dik­kat çek­ti­ği bu dip­not­la­rın hiç­bir za­man akıl­lar­dan çı­ka­rıl­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum.


AKP Der­viş’e du­a et­sin
Dün­ya pi­ya­sa­la­rın­da ya­şa­nan kriz si­ze bir şey­ler ha­tır­la­tı­yor mu? 2001’de ya­şa­dık­la­rı­mı­zın bir ben­ze­ri de­ğil mi? Kar­bon ka­ğı­dı koy­muş gi­bi ay­nı san­ki...
O gün­le­ri ha­tır­la­yın...
Her gün ye­ni bir ban­ka­ya el kon­du­ğu ha­be­ri ge­li­yor­du. Pi­ya­sa­da­ki gü­ven prob­le­mi öy­le­si­ne art­mış­tı ki, dö­viz çıl­dır­mış, fa­iz­ler bin­le­ri aş­mış­tı. Koa­lis­yon hü­kü­me­ti ne ya­pa­ca­ğı­nı şa­şır­mış­tı. Bir kur­ta­rı­cı ara­nı­yor­du. Ke­mal Der­viş is­mi ön­ce Mer­kez Ban­ka­sı Baş­kan­lı­ğı için geç­ti, ar­dın­dan eko­no­mi­den so­rum­lu ba­kan ya­pıl­dı. Der­viş kriz­le­ri yö­net­miş de­ne­yim­li bir ki­şiy­di.
Ra­di­kal ve ya­pı­sal ted­bir­ler alın­ma­sı­nı sağ­la­dı.
Eko­no­mi düz­lü­ğe çık­tı ama fa­tu­ra­yı öde­yen yi­ne koa­lis­yon hü­kü­me­ti ol­du. Çün­kü MHP li­de­ri Dev­let Bah­çe­li, “Bi­zi saf dı­şı bı­ra­kıp koa­lis­yo­na DYP’yi ala­cak­lar” di­ye en­di­şe­ye ka­pı­lıp, Tür­ki­ye’yi ge­rek­siz bir er­ken ge­nel se­çi­me sü­rük­le­di. So­nuç­ta pi­ya­sa­la­rın yap­tı­ğı kon­so­li­das­yo­nu halk si­ya­si­ler için de yap­tı. Koa­lis­yon par­ti­le­ri­nin ta­ma­mı ba­raj al­tın­da kal­dı. Hü­kü­me­te so­kul­mak is­te­nen DYP de...
AKP iş­te böy­le bir kriz son­ra­sın­da gel­di. Bir baş­ka de­yiş­le, AKP ha­zı­ra kon­du.
Bu­gün, “Tür­ki­ye kriz­den et­ki­len­mez” di­yen AKP hü­kü­me­ti, yat­sın kalk­sın Ke­mal Der­viş’e du­a et­sin. Eğer kri­zin et­ki­le­ri Tür­ki­ye’de sı­nır­lı kal­dıy­sa bu­nun asıl ne­de­ni AKP de­ğil, Der­viş dö­ne­min­de­ki ya­pı­sal de­ği­şik­lik­ler­dir.