İzmirli turizmcilere İran şoku

İki yıl ön­ce İran hü­kü­me­ti, An­tal­ya ve Bod­rum uçuş­la­rı­nı ya­sak­la­dı. Bu­nun üze­ri­ne uçak­lar İz­mir ha­va­li­ma­nı­na in­me­ye baş­la­dı. İran­lı­lar, İz­mir’i ve çev­re­si­ni, özel­lik­le Ku­şa­da­sı ve Çeş­me’yi çok be­ğen­di­ler. İran­lı­lar için İz­mir böy­le­ce zo­ra­ki des­ti­nas­yon ol­mak­tan çı­kıp ta­lep edi­len bir yer ha­li­ne gel­me­ye baş­la­dı.
As­lın­da İran­lı tur ope­ra­tör­le­ri, An­tal­ya ya­sa­ğı­nı Is­par­ta ve Ada­na ha­va­li­man­la­rı­nı kul­la­na­rak aş­mış­lar­dı. İran hü­kü­me­ti de bu­nu bil­me­si­ne rağ­men se­si­ni uzun bir sü­re çı­kar­ma­mış­tı. So­nuç­ta an­la­şıl­dı ki...
İran hü­kü­me­ti; An­tal­ya, Ada­na ve Is­par­ta ha­va­li­man­la­rı­na ini­şi ya­sak­la­mış­tı. İran ta­ra­fı sa­de­ce İz­mir’i uy­gun gör­müş­tü. Si­vil Ha­va­cı­lık Ge­nel Mü­dü­rü Dr. Ali Arı­du­ru ve İran Ulaş­tır­ma Ba­kan Yar­dım­cı­sı Hos­se­in Khan­la­rı uçuş­la­rın kar­şı­lık­lı ola­rak art­tı­rıl­ma­sı ko­nu­sun­da an­laş­tı­lar. Mev­cut 10 ta­ri­fe­li se­fer sa­yı­sı 14’e çı­ka­rıl­dı.
Son iki yıl­dır bu ül­ke üze­ri­ne yo­ğun­la­şan tu­rizm acen­te­le­ri bu iyi ha­be­re ön­ce çok se­vin­di­ler. An­cak son­ra­sın­da ye­ni bir şok ya­şa­dı­lar.
İran’dan Ata­türk Ha­va­li­ma­nı’na char­ter uçuş ya­pıl­ma­ma­sı ko­nu­sun­da mu­ta­bık ka­lan ta­raf­lar, İran’da­ki nok­ta­lar­dan Sa­bi­ha Gök­çen Ha­va­li­ma­nı’na ve di­ğer ta­ri­fe­li se­fer nok­ta­la­rı­na haf­ta­da 4’er char­ter se­fer ya­pıl­ma­sı ko­nu­sun­da an­laş­mış­lar­dı. İran­lı­la­rın İz­mir ıs­ra­rı Sa­bi­ha Gök­çen ye­ri­ne uçak­la­rın Ad­nan Men­de­res’e in­me­si­ni sağ­lı­yor­du ama bu se­fer de se­fer sa­yı­sı en­ge­li or­ta­ya çı­kı­yor­du.
Re­gal Tur’un İran Pa­zar Mü­dü­rü Edip Tanç di­yor ki...
“Si­vil Ha­va­cı­lık Ku­ru­mu, ka­ra­rı göz­den ge­çir­me­li. İran sı­nır­la­ma­yı char­ter uçak­la­rı için de­ğil, ta­ri­fe­li uçuş­lar için ge­ti­ri­yor...”
*   *   *
Özet­le acen­te­ler iki ül­ke­nin ku­ru­mu ara­sın­da sı­kı­şıp kal­mış du­rum­da. Oy­sa ba­zı­la­rı­nı çok ya­kın­dan ta­nı­yo­rum bu pa­zar­da söz sa­hi­bi ola­bil­mek için yıl­lar­dır bü­yük bir ça­ba sar­fe­di­yor­lar­dı. Baş­lan­gıç­ta­ki tek sı­kın­tı se­zo­nun bir, iki aya sı­kı­şıp kal­ma­sıy­dı.
Oy­sa üç yı­lın so­nun­da bu ko­nu­da da iler­le­me­ler sağ­lan­mış­tı ve İran’dan ge­len tu­rist­le­rin Tür­ki­ye’ye ge­li­şi da­ha uzun bir za­man di­li­mi­ne ya­yıl­ma­ya baş­la­mış­tı. Pe­ki şim­di ne ya­pı­yor­lar?
Açık­ça söy­le­mek ge­re­kir­se; tam bir be­lir­siz­lik söz ko­nu­su...
Hiç­bir tu­rizm­ci bir son­ra­ki haf­ta ne ya­pa­ca­ğı­nı plan­la­ya­maz ha­le gel­miş du­rum­da.
İran pa­za­rı ko­nu­sun­da uz­man, hat­ta bu ül­ke­de acen­te­si de bu­lu­nan 7 Starts Tra­vel fir­ma­sı­nın sa­hi­bi Ce­lal Üre, ba­kın ne­ler di­yor.
“Türk Ha­va Yol­la­rı, si­vil ha­va­cı­lı­ğın al­dı­ğı bu ka­rar­la­rı des­tek­le­ye­rek İs­tan­bul uçuş sa­yı­sı­nı art­tır­ma ka­ra­rı al­dı. Yet­ki­li­ler acen­te­le­ri do­la­şa­rak, bu yıl Türk ve İran uçak­la­rı­nın ta­til bel­de­le­ri­ne uça­ma­ya­ca­ğı­nı an­la­tı­yor ve ken­di­le­rin­den bi­let al­ma­la­rı­nı ifa­de edi­yor­lar. Oy­sa or­ta­da bir yan­lış an­la­ma var. Sa­de­ce be­nim beş uçu­şu­mun ol­du­ğu­nu ve bun­la­rın ço­ğu­nun sa­tıl­dı­ğı­nı dü­şü­nür­sek çı­ka­cak skan­da­lı tah­min ede­bi­lir mi­si­niz? Bel­ki ye­te­rin­ce ka­mu­oyu oluş­tu­ra­ma­dık ama İran, Türk tu­riz­mi için önem­li bir ül­ke­dir.”
*   *   *
Re­gal Tur’un İran Pa­zar Mü­dü­rü Edip Tanç ise, “İran­lı­lar Tür­ki­ye’ye gel­mek­ten çok mut­lu­lar. Ama bu se­zo­nu kay­be­der­sek ge­le­cek yıl­lar­da da sı­kın­tı ya­şa­rız. Biz pa­ket uçuş­lar­la 350 do­lar­la­ra fi­yat­la­rı in­di­ri­yo­ruz. Oy­sa Türk Ha­va Yol­la­rı’yla uçuş­lar 450 Eu­ro’ya ge­li­yor. Üs­te­lik İs­tan­bul ak­tar­ma­lı ol­du­ğu için de bü­yük bir za­man kay­bı ya­şa­nı­yor. Tür­ki­ye ve İran bir­bir­le­ri­ne kar­şı­lık­lı ola­rak vi­ze uy­gu­la­mı­yor­lar. Bu da İran­lı­lar için Tür­ki­ye’yi ca­zip ha­le ge­ti­ri­yor. Ül­ke­mi­ze ge­lip ta­ti­lin ya­nı sı­ra yük­lü mik­tar­lar­da alış­ve­riş ya­pıp İran’a dö­nü­yor­lar. Hat­ta Tür­ki­ye’de dü­ğün ya­pan çift­ler bi­le gö­rü­yo­ruz. İran pa­za­rı Tür­ki­ye için gi­de­rek da­ha önem ka­za­na­cak...” di­yor.
Tu­rizm ger­çek­ten zor bir sek­tör­dür. Bir pa­zar­da söz sa­hi­bi ol­mak için yıl­lar­ca mü­ca­de­le ver­me­niz ge­re­kir. Ba­zen bu da ye­ter­li ol­ma­ya­bi­lir.
Ül­ke­ler ara­sı iliş­ki­ler, si­ya­si ve eko­no­mik ge­liş­me­ler bir an­da o eme­ği­ni­zin he­ba ol­ma­sı­nı da sağ­la­ya­bi­lir. Et­kin ve sü­rek­li bir pa­zar­la­ma yap­ma­dı­ğı­nız za­man bir son­ra­ki yı­lı ga­ran­ti ede­me­ye­bi­lir­si­niz de... Rus­ya bu­na ör­nek gös­te­ri­le­bi­le­cek pa­zar­lar­dan bi­ri­dir.
Tu­rizm­ci­le­ri­miz uzun yıl­lar Rus­ya’da fark­lı kam­pan­ya­lar dü­zen­le­ye­rek Rus tu­rist­le­rin dik­ka­ti­ni çek­me­ye ba­şar­mış­lar­dır. Rus­lar sa­de­ce An­tal­ya’da de­ğil, ar­tık Tür­ki­ye’nin her ye­rin­de ta­til ya­pı­yor­lar.
Ben bu adım­la­rı Türk tu­riz­mi açı­sın­dan son de­re­ce olum­lu bu­lu­yo­rum.
İran­lı tu­rist­le­ri, git­ti­ğim ba­zı ül­ke­ler­de gö­rü­yo­rum. İran­lı­lar, yo­ğun alış­ve­riş ya­pan tu­rist­ler­den sa­yı­lı­yor.
Özet­le... Tür­ki­ye, geç­ti­ği­miz yıl 1 mil­yo­nun üze­rin­de İran­lı tu­ris­ti ağır­la­dı. İz­mir­li tu­rizm­ci­ler yıl­lar­dır bu pa­zar­da var ol­mak için emek har­cı­yor­lar ve çok iyi de so­nuç alı­yor­lar.
Si­vil Ha­va­cı­lık’ın, bu ka­ra­rı­nı mut­la­ka göz­den ge­çir­me­si, da­ha doğ­ru­su İran’ın ka­ra­rı­nı ye­ni­den yo­rum­la­ma­sı ge­re­ki­yor.