Türkiye ile ABD arasında yürütülen görüşmelerde bir "komutanlık krizi" yaşanıyor. Başkan Bush’un Irak danışmanı Zalmay Halilzad’ın Kuzey Irak’a girecek Türk askerlerinin de ABD’li komutana bağlı olması gerektiği yönündeki önerisi, Genelkurmay tarafından sert bir tepkiyle karşılanmış durumda.
ABD’lilerin bu önerisine Türk Silahlı Kuvvetleri’nin komuta kademesinden verilen yanıt şu:
"Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kuzey Irak’ta üstleneceği görev, Türkiye’nin güvenliğiyle yakından ilgilidir. Orada PKK unsurları da var. Bu bir NATO operasyonu değildir. Bu nedenle, orada görev yapacak Türk askeri, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin normal komuta sistemine bağlı olur. Böyle bir operasyonda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin emir - komuta zinciri bozulamaz. Bu nedenlerle Kuzey Irak’ta görev yapacak Türk askerlerinin ABD’li bir komutana bağlı olmaları önerisi kabul edilemez."
KOMUTAN TÜRK OLUR
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, komutanlık krizinde geri adım atması mümkün gözükmüyor. Askeri kaynakların Kuzey Irak’ta görev yapacak Türk birliklerinin komuta zinciriyle ilgili olarak verdikleri bilgi şöyle:
"Bu bölgede görev yapacak birliklerin komutası Van Jandarma Asayiş Komutanlığı’ndadır. Bu komutanlık da 2. Ordu Komutanlığı’na bağlıdır. Van Jandarma Asayiş Komutanı Korg. Erdal Ceylanoğlu, 2. Ordu Komutanı da Org. Fevzi Türkeri’dir. Kuzey Irak’ta görev yapacak birliklerin başında da generalimiz olur. O da Asayiş Bölge Komutanı’na, o da 2. Ordu Komutanı’na bağlıdır."
SORUN BARZANİ
ABD’nin komutanlıkta ısrar etmesinin nedeni olarak Barzani görülüyor. Barzani’nin, Kuzey Irak’a Türk askerinin girmesini istemediği, girerse bile ABD’li komutana bağlı olmalarını talep ettiği kaydediliyor. ABD’nin de Barzani’yi razı etmek için bu öneriyi Ankara’da gündeme getirdiği belirtiliyor. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri, Barzani istiyor diye böyle bir önerinin kabul edilemeyeceğini vurguluyor. Komuta kademesinin bu konudaki değerlendirmesi şöyle:
"Kuzey Irak’ta görev yapacak birlikler arasında ABD’li askerler de olabilir. Bu sembolik bir katılım olur ama komutanlık olmaz. Koordinasyonun sağlanması için ABD’li askerlere ihtiyaç olabilir. Ama, Kuzey Irak’ta Türk askerinin komutası, Türk komutanda olur. ABD’li komutan daha aşağıda görev yapacak ABD askerlerine komuta edebilir."
EŞ KOMUTANLIK
Ankara, Kuzey Irak’ta görev yapacak Türk askerleri için ABD ile eş komutanlık formülüne de sıcak bakmıyor. Eş komutanlığın, destek ve lojistik hizmetleri için müşterek komutanlık biçiminde daha alt düzeyde kurulabileceğini ancak, Kuzey Irak’ta görev yapacak Türk birliklerinin Türk komutanın komutasında olması gerektiği vurgulanıyor.
MUHAREBE POZİSYONU
Türk Silahlı Kuvvetleri, 2. Ordu birliklerinin takviyesini sürdürüyor. Yapılan faaliyetin takviye aşaması olduğunu vurgulayan askerler, 18 Şubat’ta TBMM’nin yurtdışına asker gönderme ve yabancı asker bulundurma yetkisi vermesi halinde ise birliklerin "muharebe pozisyonuna" geçeceklerini kaydediyorlar. Kuzey Irak’a girişin ise ABD ile koordineli biçimde yapılacağı da gelen bilgiler arasında. 18 Şubat’ta yetki çıkmasından sonra, uluslararası sularda bulunan ABD gemilerinden kuzeyde görev yapacak askerlerin Türk limanlarına indirileceği, uçaklarla da sevkiyatın başlayabileceğine işaret ediliyor. ABD’nin "Demir At" olarak bilinen 4. Tümeni’nden asker ve araç taşıyan gemilerin, TBMM’den yetki çıkmasından sonra rotalarını Türkiye’ye çevirecekleri kaydediliyor.
