Fikret Bila

Fikret Bila

fbila@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

ABD Başkanı Bush'un Başbakan Ecevit'i davet etmesinin Türkiye'nin dış dünyadaki ağırlığının giderek daha fazla hissedilmesi olarak değerlendiriliyor. Davet, Ankara'nın Afganistan olayında izlediği politika başta olmak üzere, Irak, Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar, AB, Kıbrıs gibi dünya gündemindeki "nemli konularda Washington nezdinde Türkiye'nin taşıdığı "nemin yansıması olarak g"rülüyor.Muhalefet günlerinden bu yana, "zellikle Irak ve Ortadoğu konusunda ABD'nin Türkiye'ye danışarak hareket etmesi gerektiğini vurgulayan Ecevit, dün, "daveti nasıl karşılıyorsunuz" sorumuza gülerek şu yanıtı verdi: "Bize danışacakları anlaşılıyor." Ecevit'e g"re Bush, Ankara'nın "nemini kavramış durumda. Başbakan, zirvede Irak konusunun "nemli yer tutacağı beklentisi içinde şu değerlendirmeyi yapıyor: "ABD s"zcülerinin açıklamalarından Irak konusuna girecekleri ve "nemli yer verecekleri anlaşılıyor. Tabii biz de g"rüşlerimizi anlatacağız. Irak'ın toprak bütünlüğünün korunmasını çok "nemsiyoruz. Bu yaklaşım içinde olacağız." Ecevit, Irak'a müdahalenin yanlışlığı ve yol açacağı sorunlar konusunda Bush ve ABD y"netimini detaylı şekilde bilgilendirecek, y"nlendirmeye çalışacak.Ecevit'in Afganistan konusunda üzerinde durduğu konu ise bir an "nce bu ülkede güvenliğin sağlanması ve bu amaçla Afgan ulusal ordusu ve polisinin oluşturulması. Başbakan'ın Washington'a da aktaracağı düşüncesi ş"yle: "Afganistan'da ordular var ama bir ulusal ordu yok. Birbiriyle anlaşamayan komutanlar var. Bize g"re "ncelikle yapılması gereken bu komutanları bir araya getirmek ve Afganistan ulusal ordusunu ve polisini oluşturmaktır. Türkiye bu konuda Afganistan'a yardıma hazırdır ve en fazla destek olacak ülkedir. Ulusal ordu oluşturulmazsa birçok gruptan oluşan birden fazla ordunun ve komutanın bulunduğu bir ortamda huzur ve güvenin sağlanması zorlaşır." Başbakan Ecevit ve Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Washington zirvesinde masaya gelecek dosyalar üzerinde şimdiden çalışmaya başladılar.Dışişleri Bakanı Cem, dün Başbakan Ecevit'i ziyaret ederek Afganistan izlenimleri, Afgan ordusunun oluşumunda organizasyon katkısı ve g"nderilecek Türk askeri konularında bilgi sundu. Washington ziyaretiyle ilgili olarak da Ecevit ve Cem "n değerlendirmeyi yaptılar.Bush - Ecevit zirvesinde başlıca d"rt dosyanın gündeme geleceğini s"yleyebiliriz:1- Afganistan, 2- Irak , 3- Kıbrıs ve AB, 4- Ekonomi.Ecevit ve Cem, Washington'da nasıl bir yaklaşım içinde olacaklar?Dışişleri Bakanı İsmail Cem, dünkü g"rüşmemizde bu sorumuza, belki de gündeme yerleşecek bir kavramla iddialı bir yanıt verdi: "Tabii Kıbrıs konusunu detaylı biçimde açacağız. Ezberlerini bozacağız. Bu konuda çok gayret g"sterdik ve sonuç almaya başladık. ™rneğin Avrupa Birliği'nin bu konuda ezberi bozulmaya başladı. Temel g"rüşleri değişti diyemem ama artık olaya eskisi gibi bakmadıklarını s"yleyebilirim. Şimdi Washington'da da aynı sonucu almaya çalışacağız. Kıbrıs konusunda ezberi bozmaya çalışacağız. Diyalog süreci sonunda nasıl bir Kıbrıs g"rmek istediklerini, nasıl bir sonuç beklediklerini soracağız. Kıbrıs gerçeğini, bizim gerçeklerimizi anlatacağız. Etkili olacağımız kanısındayım." Ezberi bozmak...Cem'in sarf ettiği bu iki s"zcük belki de anahtar niteliğinde. Başta Kıbrıs sorunu olmak üzere Batı'nın çeşitli tabularını yıkmak anlamına da geliyor.Kendine güvenli ve iddialı bir yaklaşım.Bush - Ecevit zirvesinde en kritik dosyayı Irak'ın oluşturacağı s"ylenebilir.Irak'a müdahale tartışması hiç gündemden düşmedi. Başbakan Ecevit de Dışişleri Bakanı Cem de Türkiye'nin Irak'a müdahaleye karşı olduğunu defalarca vurguladılar. Bu kez, yüz yüze Başkan Bush'a aynı g"rüşü gerekçeleriyle anlatacaklar.Irak'a müdahale konusunda Ecevit'in duruşunda bir değişiklik yok.Ecevit ve Cem, zirvede "ncelikle Bush ve Washington'un Irak'ta ne yapmak istediklerini anlamaya çalışacaklar. Zirvede, Bush'a y"neltmeyi düşündükleri soruları ş"yle sıralayabiliriz:- ABD, Saddam ve Irak konusunda ne düşünüyor, ne yapmak istiyor?- Bir müdahale düşüncesi varsa, Arap dünyasıyla bir anlaşma var mı?- K"rfez Savaşı sırasındaki koalisyon ve gerekçeler olmadığına g"re ABD, nasıl bir gerekçe ve nasıl bir uluslararası uzlaşma ile hareket edecek?- Müdahale konusunda Rusya'yla bir g"rüşbirliği s"z konusu mu?- Olası bir müdahaleden Kuzey Irak nasıl etkilenecek?Ankara, Washington'da, bu sorulara verilecek yanıtlar çerçevesinde Irak'a müdahalenin yanlışlığını ortaya koymaya çalışacak.Ekonomi dosyasına gelince...Ecevit ve Cem'in üzerinde durdukları kotaların genişletilmesi, mümkünse kaldırılması. Zirvede, "daha çok ticaret, siyasal ve askeri alanda olduğu gibi ekonomik alanda da daha yakın işbirliği" yaklaşımı gündeme getirilecek.Ankara, Bush - Ecevit zirvesinden çok umutlu. fbila@milliyet.com.tr Ankara, ocak ayının ortasında gerçekleşecek olan Bush - Ecevit zirvesine hazırlanıyor.