Çiller'e kıskaç

Fikret Bila

YALIM Erez, alternatif hükümet modeline dönük liderler turunu bitirdi.
Yalım Bey, "tünelin ucundaki ışığı gördük" diyor ve ekliyor: "Anlaşıldı ki, alternatif hükümet çok rahat kurulabiliyor."
Erez, "Tansu Hanım'ı ikna edebilecek misiniz" sorusuna, "Tansu Hanım'ı değil, DYP'yi ikna edeceğim. DYP'nin ikna olacağı koşullara elbette lideri olarak Tansu Hanım'ın ikna olmasını beklemek de normal olur" yanıtını veriyor.
Yalım Bey'in sonuçtan çok emin konuşmasının nedeni, yürüttüğü "kıskaç" politikası. Bu politikanın esası Tansu Hanım'ı aynı sonuca çıkan bir ikilem içinde bırakmak: Hükümetten ayrılmayı ya kabul etmek, ya da mecburen kabul etmek...
Erez, bunu nasıl sağlayacak?
Bu sonucu yaratacak stratejik silah "başbakanlık" gibi görünüyor. Erez'in, kıskaç politikasını güçlendiren unsur, Yılmaz ve Ecevit'in "DYP'den birinin başbakanlığını" kabul etmiş olmaları. Erez'in buna dayanarak Tansu Hanım'a götüreceği öneri şu:
- Muhalefet partileri DYP'den birinin başbakanlığını kabul etti. Ülke çıkarı açısından da, parti çıkarı açısından da başbakanlığın partimize geçmesine `hayır' diyemezsiniz. Hükümetten çekilin, DYP'li bir başbakanla yeni hükümeti kuralım.
Tansu Hanım, bu öneriye "hayır" diyebilir mi?
Diyebilir. Ve kendi başbakanlığını dayatabilir. Ancak, ANAP'ın buna "evet" demeyeceği kesin.
Bu halde Yalım Bey, bu kez DYP Grubu'na dönüp:
- Bakın, Tansu Hanım, Erbakan'ın başbakanlığını kabul ediyor da, DYP'li birinin başbakanlığını kabul etmiyor. Günah bizden gitti, diyecektir.
İş bu noktaya geldiğinde de, Erez ve arkadaşlarının katkısıyla, hükümet düşürülebilir. Bu koşullarda hükümetten düşen Tansu Hanım'ın, partisindeki etkinliği zayıflayacak ve yeni oluşumda yer tutması mümkün olmayacaktır. Erez ve arkadaşlarının hükümeti düşürecek gücü ve kararlılığı ortaya koymaları halinde bu kez, belki de Tansu Hanım hükümetten çekilmeyi istemeyerek de olsa kabullenecektir...
Erez'in izlediği kıskaç politikasının özeti bu...
Alternatif modeller, Tansu Hanım'ın hangi yolu izleyeceğine bağlı görünüyor.
Çiller, çekilmeye razı olur ve DYP'den birinin başbakanlığına bağlı modeli kabullenirse, olası model, DYP - ANAP - DSP koalisyonu... Her şeye rağmen çekilmez ve Erez tarafından düşürülmeyi göze alırsa, bu kez, hükümetin oluşturulması için CHP'nin katkısı gerekiyor. Bu halde, model ANAP - DSP - CHP, Erez ve arkadaşları, belki de Cindoruk ve bağımsızları da kapsayacak bir modele dönüşüyor.
CHP lideri Baykal'ın tavrı, Yılmaz ve Ecevit'ten farklı. Dün Erez'le görüşen Baykal, hükümetin düşürülmesi konusunda Erez'in girişimine tam destek veriyor. Hükümetin düşürülmesi için her türlü katkıda bulunmaya hazır olduğunu söylüyor. Ancak, hükümetin düşürülmesinden sonraki aşamada ise diğer liderlerden ayrılıyor. Deniz Bey, Erez'in "kıskaç" politikasının istese de, istemese de Tansu Hanım'ı hükümetten ayıracağı kanaatinde. Çiller'in düşürülerek hükümet dışında kalmaktansa, çekilip hükümete girmeyi yeğleyeceğini düşünüyor. Bu nedenle de, yeni hükümet modelinde Meclis aritmetiği açısından CHP'ye ihtiyaç kalmayacağı sonucuna varıyor. Çiller'in isteyerek veya mecbur kalarak çekilmesi halinde, DYP - ANAP - DSP koalisyonunun kurulacağı inancında.
ANAP kurmayları ise "lidersiz" hükümet modelinin Tansu Hanım'ın hükümetten çekileceği varsayımına dayandığını, bu varsayımın gerçekleşmemesi halinde ise, "liderli" bir modele geçilebileceğini belirtiyorlar. ANAP'lı Aşık, Tansu Hanım'ın direnmesi ve hükümetin ona rağmen düşürülmesi halinde, liderlerin dışarda kalması yerine, Yılmaz'ın liderliğinde veya tüm liderlerin görev alacağı bir hükümet modelinin kurulabileceğini savunuyor.
Sonucu, "kıskaç" politikasına Tansu Hanım'ın vereceği tepkinin belirleyeceği anlaşılıyor.