Yön 22 Temmuz'da yapılacak seçimlerden sonra cumhurbaşkanlığı düğümü nasıl çözülecek?İki yol var:1- Yeni TBMM'nin uzlaşma yoluyla 11. Cumhurbaşkanı'nı seçmesi,2- Yeniden seçime gidilmesi ve cumhurbaşkanının halka seçtirilmesi.Hangi yolun izleneceği 22 Temmuz seçimlerinin sonucuna bağlı. Oluşacak yeni iktidar, Türkiye'yi sürekli bir seçim ortamında tutmanın yanlış olacağını düşünürse 11. Cumhurbaşkanı'nı yeni Meclis uzlaşma yoluyla seçebilir.AKP'nin yeniden tek başına iktidar olması halinde ise yeni Meclis'e cumhurbaşkanını seçtirmeyip Anayasa değişikliği sürecini tamamlamayı ve seçimi halka yaptırmayı tercih etmesi de bir diğer olasılık.Eğer birinci yol izlenir ve uzlaşmayla 11. Cumhurbaşkanı seçilirse Türkiye rahatlamış olur. Bu yolla kazanılacak süre içinde cumhurbaşkanını halka seçtirmenin yanı sıra Anayasa'da yapılacak yeni düzenlemelerle daha sağlıklı bir sistem kurulabilir.Aksi halde yeni Meclis de cumhurbaşkanını seçmeyecek, yeniden seçimlere gidilecek ve bu süre içinde halkoylaması ve cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak demektir. AKP'nin bu yola girmesi halinde işin yeniden bir "inat"laşmaya dönüşeceği açıktır. Bu durum Türkiye'yi aylarca diken üstünde tutacak demektir. Anayasa Mahkemesi'nin son kararından sonra cumhurbaşkanlığı konusu bir belirsizliğe girdi. Yeni oluşacak iktidar uzlaşmayı benimsemesi halinde -geçtiğimiz dönemden de dersler çıkarılarak- 11. Cumhurbaşkanı'nı muhalefet partileri ve toplumun her kesiminin desteğini alarak seçebilir.Bu yolun seçilmesi durumunda AKP'nin cumhurbaşkanlığı adaylığı için yeni isim veya isimler bulması gerekecektir. Toplumun tamamının benimseyebileceği böyle bir isim belirlenmesi halinde Türkiye, anayasal düzenlemeler için 7 yıllık bir süre kazanır. Bu süre içinde de yapılacak çok yönlü ve detaylı bir çalışmayla kalıcı bir sistem kurulabilir. Uzlaşma AKP, cumhurbaşkanını halka seçtirmekte ısrar ederse...Bu durumda Türkiye cumhurbaşkanlığı gerginliğine girecektir. Cumhurbaşkanını halka seçtirmek için yeni oluşacak Meclis'in bir ay içinde cumhurbaşkanını seçmemesi ve yeniden seçime gitmesi gerekli olacaktır. Bu gelişme içinde de iktidar partisinin Anayasa değişikliğini referandumdan geçirmesi ve cumhurbaşkanı seçimini yeni seçimlerle birlikte yapması için yeni düzenlemelere yönelmesi zorunludur. Bu hal, bir inatlaşma ve çekişme dönemi yaratacaktır.Bu yönde bir ısrar Türkiye'yi yeni sıkıntılara sokabilir. Halka seçtirme Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanlığı konusunda yaptığı değerlendirmeler, adaylığının sürdüğünü gösteriyor. Gül, miting meydanlarında gördüğü ilgiyi, "Adaylığım halk nezdinde sürüyor" biçiminde yorumluyor.Gül'ün seçimlerden sonra TBMM'de seçilmek istemesi halinde bir uzlaşma sağlanmasının zorluğu ortada. Cumhurbaşkanını halkın seçmesine yönelinmesi halinde de Gül'ün adaylığının söz konusu olacağı anlaşılıyor.Gül ve AKP, bu konuda ısrarlı olursa TBMM'den uzlaşma çıkmaz ve cumhurbaşkanını halka seçtirmek için Türkiye yeniden seçime gider.Bu nedenle Abdullah Gül ve AKP'nin vereceği karar, cumhurbaşkanlığı düğümünün nasıl çözüleceğini de ortaya koyacaktır.22 Temmuz'dan sonra Türkiye'yi sürekli seçim ortamında tutmanın yaratacağı sıkıntılar göz önünde bulundurulmalı, yeni Meclis ve yeni hükümete sağduyu hâkim olmalıdır. fbila@milliyet.com.tr Gül'ün konumu