Gezinin bilançosu

MOSKOVA


Başbakan Ecevit'in Moskova'daki dünkü temasları, Ankara'nın beklentilerini büyük ölçüde karşılayan sonuçlar doğurdu.
Ecevit'in Rusya Başbakanı Putin ile yaptığı görüşme ve heyetlerarası görüşmelerden sonra ortaya çıkan sonuçlara Ankara açısından bakıldığında şunlar söylenebilir:
1- Mavi Akım Projesi'nin ek protokolü konusunda Ankara, istediği süreyi kazanmış oldu. Ecevit'in ziyareti sırasında ek protokol imzalanmadı. Ancak Başbakan Ecevit, konuyu Bakanlar Kurulu'ndan geçirdikten sonra kısa sürede imzalanacağı sözü verdi. Böylece, ABD, Azerbaycan ve Türkmenistan'ın baskısı altında kalan Ankara, ek protokolün imzasını AGİT zirvesi sonrasına ertelemiş oldu.
2- PKK'nın Rusya'daki faaliyetlerinin durdurulması ve teröre karşı işbirliği yapılmasını isteyen Ankara, ortak terör deklarasyonuyla bunu da sağlamış oldu.
3- Ecevit, PKK'nın Rusya'daki faaliyetleriyle ilgili bilgi ve belgeleri sunarak, MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun'la Rusya'nın Federal Güvenlik Servisi (eski KGB) Başkanı'nın görüşmesini talep etti. Putin, Ecevit'in verdiği bilgileri araştırtacağını ve bugün veya yarın iki istihbarat kurum başkanının görüşmesini sağlayacağını söyledi.
4- Çeçenistan'a insani yardım götürmeyi hedefleyen Türkiye, Ecevit'in ziyaretinde bunu da sağladı. Rus Başbakanı Putin, Kızılay'ın Çeçenistan'a insani yardım göndermesini kabul ettiğini açıkladı.
5- KEK toplantıları sonunda ticaret hacminin geliştirilmesi için Türkiye'nin mal karşılığı gaz alması kabul edildi.
Bu sonuçlar, başta Mavi Akım ek protokolünün imzası konusundaki süre kazancı olmak üzere Türk tarafını memnun etmiş görünüyor.
* * *
SONUÇLARA Moskova açısından bakınca...
Başbakan Putin de, ek protokolün ziyaret sırasında imzalanmasını sağlayamamakla beraber, diğer sonuçlardan memnun kaldığı izlenimini veriyor.
Sonuçlara Rusya açısından bakılınca, şunlar söylenebilir:
1- Rusya, Mavi Akım ek protokolünün kısa bir süre sonra imzalanması konusunda Ecevit'ten söz aldı. Ayrıca, projenin gerçekleştirilmesi konusunda yine Ecevit'in ağzından Ankara'nın tereddütü yok güvencesini duydu. Ecevit'ten güvence alan Putin, "şimdi imzalanmamasını trajedi olarak görmüyoruz" diyerek, verilen güvenceyi yeterli gördüğünü hissettirdi.
2- Çeçenistan konusunda Ecevit'in, "Çeçenistan Rusya'nın iç sorunudur" ifadesinden memnuniyet duyduğunu belirtti ve teröre karşı işbirliği deklarasyonu ile beklediği desteği almış oldu.
3- Sovyetler Birliği zamanında Türkiye'de inşa edilen Seydişehir, İskenderun, Aliağa gibi tesislerin modernizasyonunu üstlenme teklifine sıcak karşılık aldı.
Ayrıca iki liderin, Türkiye, Rusya, Kafkasya ve Orta Asya'da ortak yatırımlar yapılması konusunda anlaşmış olmaları da iki tarafı memnun eden adımlar olarak değerlendirildi.
* * *
ECEVİT - Putin görüşmesinde dikkati çeken bir diğer konu da, iki ülke ilişkilerine yeni bir bakış açısı getirilmesi.
Ecevit'in yeni dünya düzeninde, "Avrasyalaşma süreci" olarak nitelediği entegrasyonda Rusya ve Türkiye'yi anahtar iki ülke olarak nitelemesi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin artık "rekabetten işbirliğine" dönüşmesi gerektiğini vurgulaması, iki taraf için de yeni bir bakış açısı olarak değerlendirilebilir.
Rus Başbakanı Putin'in de, "NATO üyesi olmanıza rağmen savunma sanayiinde işbirliğine hazırız" sözleriyle, Ecevit'in yeni yaklaşımına aynı açıyla karşılık verdiği söylenebilir.
Başbakan Putin'in, "kaynağı ve şekli ne olursa olsun Türkiye'yi hedef alan terörü desteklemeyiz. Buna kastedilen (PKK) akım da dahildir" sözleri, buna karşılık Ecevit'in Çeçenistan olayının sadece insani boyutunu gündeme getirmesi, iki ülkenin siyasi alanda da işbirliği yapmalarını kolaylaştıracak bir zemin oluşturuyor.
Çeçenistan konusunda Türkiye'de muhalefetin eleştirisini göze alan Ecevit'in Moskova'dan istediklerini alarak döndüğü rahatlıkla söylenebilir.



Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr