İki kömür...

Yetkililerin verdiği bilgilere göre, demir çelik fabrikalarımıza Avustralya'dan gelen kömürün maliyeti ton başına 67 dolar. Oysa 45 kilometredeki Zonguldak kömürünün maliyeti ise ton başına 150 dolar civarında. Yaklaşık üç kat fark var. Bu nedenle Ereğli ve Karabük, koklaşabilir Zonguldak taşkömürünü kullanmak yerine, ABD, Güney Afrika, Ukrayna, Rusya, Avustralya'dan kömür getirip kullanıyorlar. Zonguldak ise kömürünü satamıyor, üretim düşüyor ve sadece Çatalağzı Termik Santralı'na kömür veriyor.Ereğli ve Karabük'e demir çelik fabrikaları kurulmasının nedeni, Zonguldak kömürü. Demir çelik fabrikaları kömür yataklarının yakınlarına kuruluyor. Ancak, iki demir çelik fabrikasının da Zonguldak'a yakın kurulmasının bugünlerde anlamı kalmamış görünüyor.Oysa, iki demir çelik fabrikasının yıllık ihtiyacı Zonguldak üretiminin tamamını tüketmeyecek boyutta. Zonguldak sadece bu fabrikaların ihtiyacını karşılasa yeterli olacak. Bilim adamlarının verdiği bilgiler böyle.Örneğin İstanbul Üniversitesi'nden Dr. İlgin Kurşun'un verdiği bilgilere göre:Zonguldak tesislerin yıllık kömür üretim kapasitesi 4 - 5 milyon ton. Ancak, 2 - 2.5 milyon ton üretim yapılıyor. Buna karşın demir çelik fabrikalarının yıllık ihtiyacı 5 milyon ton. Türkiye'nin toplam taşkömürü ihtiyacı ise 10 milyon ton. Zonguldak üretimi ise 2 milyon 300 bin tonla sınırlandırılmış durumda.Rakamlar ortaya koyuyor ki, kömür üretim maliyeti aşağıya çekilebilirse, Türkiye kendi kömürünü kullanacak ve ithalata bu kadar ihtiyacı olmayacak.Peki bu üretim maliyeti ithal kömür düzeyine çekilebilir mi?Ton başına 150 dolar civarından, 50 dolar düzeyine nasıl iner?Dr. Kurşun, bunun mümkün olduğu kanısında. Şöyle diyor:"Zonguldak kömürünün pahalı olmasının nedeni ocakların verimli çalıştırılmamasıdır. Yoksa tek başına derinden üretim yapılması bu maliyeti açıklamaz. İşgücü verimsiz kullanıldığı gibi teknolojik yenileme yatırımları yapılmamıştır. Oysa, Kandilli, Kilimli - Karadon ve Kozlu Rehabilitasyon Projesi ile Kömür Zenginleştirme ve Briketleme Tesisleri gibi yeni projeler uygulamaya geçirilmemiştir. Üretimin düşük tutulması maliyeti artırmaktadır. Üretim teknolojisi yenilenmemiştir. Bunlar yapılır ve işletme önlemleri alınırsa Zonguldak kömürü demir çelik fabrikalarında ekonomik ve teknik açıdan kullanılabilir hale yeniden getirilebilir."Borç ve işsizlik batağındaki Türkiye, ulusal kaynaklarına yönelmek zorunda. Bu hem borç sarmalını kırmak, hem de istihdam yaratmak için zorunlu. Ancak, bu yönde politikalar geliştirilmiyor. Her sektörde ithalata dayalı ve dolayısıyla döviz kaybettiren ve dışa bağımlılığı güçlendiren politikalar uygulanıyor.Zonguldak hem ekonomik, hem de sosyal açıdan somut bir örnek...İki kömür arasında üç kat maliyet farkı bilim adamlarına göre giderilebilecek bir sorun.Yeter ki ulusal çıkarlara ve halka dönük siyasi kararlılık olsun... fbila@milliyet.com.tr Zonguldak havzasının sorunlarıyla ilgili tartışmalar çarpıcı veriler ortaya koydu. Ereğli ve Karabük demir çelik fabrikalarının Zonguldak yerine Avustralya, ABD, Güney Afrika'dan kömür ithal etmesi dikkat çekiciydi. Bunun nedeni 45 kilometre yakınlıktaki Zonguldak kömürünün daha pahalı olmasıydı.