Ancak bu süreçte ABD timlerinin bazı hareketleri Ankarada kuşku da uyandırmış. Nitekim, ABDnin ilk talebinde istihbarat ve özel timlerin bağımsız biçimde Iraka geçmelerini, Türk timlerini istememeleri başlangıçta soru işaretleri yaratmış. ADnin Irakı işgal etmesinden aylar önce, Ankarayla kurduğu kanal üzerinden Kuzey Iraka özel timler geçirdiğini yansıtmıştık. Bu timlerin geçişine Ankaranın, Türk timlerinin eşlik etmesi koşuluyla izin verdiğini de kaydetmiştik. Türkiye ile ABD arasında Kuzey Irak için kurulan bu askeri ve istihbari işbirliğinin Washington için Irak operasyonu öncesinde çok önemli bir katkı olduğuna kuşku yok. AĞUSTOS 2002DE YAŞANDI Zaman zaman Türk timleri ile ABD timleri arasında sürtüşmeler yaşanması, bu soru işaretlerine neden olmuş...Ankarada kuşku yaratan olaylardan biri de "iki varil"le ilgili...ABD Savunma Bakanı Wolfowitzin ziyaretinden sonra Ankaranın verdiği izinle ve Türk timleri eşliğinde Kuzey Iraka geçen ABD timlerinin Ağustos 2002deki faaliyetleriyle ilgili "iki varil olayı"...ABD timlerinin Türkiye üzerinden Kuzey Iraka geçmelerinden bir süre sonra, Prof. Dr. Şükrü Sina Gürelin Dışişleri Bakanı olduğu dönemde ABD, Ankaraya bir başvuruda bulunuyor. Başvuruda talep edilen şu: "Irakta görev yapan timlerimiz iki kuşkulu varil bulmuşlardır. Bu varillerdeki malzemenin kitle imha silahı malzemesi olmasından kuşkulanılmaktadır. Bu nedenle söz konusu varillerin Türkiye üzerinden ABDye götürülmesine izin verilmesi..."Prof. Dr. Gürel, bu talebi Başbakan Ecevit ve Genelkurmay Başkanlığıyla değerlendirdikten sonra şu yanıtı verdiriyor: "Varillerin Türkiye üzerinden götürülmesine izin verebiliriz ancak varillerden Ankarada biz de numune alırız." ABD tarafına yanıt bu şekilde gidince, varil götürme talebi askıya alınıyor. Anlaşılıyor ki, ABD tarafı Ankarada numune bırakmak istemiyor. İZİN VERİRİZ AMA... Varil talebini askıya alan ABD, bir süre sonra bu kez numune verilemeyecek kadar küçük bir madde daha bulduklarını belirtip, bunun götürülmesine izin verilmesini istiyor ama Ankara bu talebi geri çeviriyor.Bu ve benzeri girişimler elbette güven sarsıcı...Ankarada, bu iki varilin sırrı değişik soru işaretlerine yol açıyor. ABDnin numune bırakmadan kitle imha silahı malzemesi kuşkusuyla iki varil taşımak istemesi üzerine Ankarada, "acaba iki varil kitle imha silahı malzemesi ifadesinin kayıtlara geçirilmesi mi amaçlandı" sorusu gündeme geliyor. Daha sonra "bu kayıtların veya bu iki varil naklinin kanıt olarak kullanılması da düşünüldü mü" kuşkusu dillendiriliyor. Bu kuşkularla da iki varilin ABDnin istediği şekilde geçişine izin verilmemiş oluyor. SORU İŞARETLERİ Bugünlerde Iraka Türk askeri gönderme ve askeri işbirliği yine gündemde... Geri çevrilen tezkere döneminde ABDnin özellikle Kuzey Irakla ilgili olarak Ankaraya güven vermeyen tutumunun etkili olduğu biliniyor. 1 Mart tezkeresinin geri çevrilmesinde bu güvensizliğin rolü de büyük...Yeni tezkere tartışmalarının yaşandığı günümüzde, ABDnin Ankarada güven oluşturmasının atması gereken ilk adım olduğunu, geçmişte yaşanan olaylar gösteriyor. fbila@milliyet.com.tr ÖNCE GÜVEN VERMELİLER
