Maliye'de yeni anlayış

Fikret BİLA

MALİYE Bakanı Zekeriya Temizel, vergilendirmede Türkiye için yeni sayılabilecek bir anlayışı yerleştirmeye çalışıyor.
Temizel'in yerleştirmeye çalıştığı yeni anlayışın temelini üç ülke oluşturuyor:
1- Vatandaşla kavga etmeden vergi toplayarak "vergi direncini" asgariye indirmek.
2- Vergi gelirlerini azaltmadan, vergi yükünü katlanılabilir boyutlara indirmek.
3- Topluma "vergi suçu" bilincini yerleştirmek.
Temizel, bu üç ilkeyi mevcut mevzuatın olanak tanıdığı ölçüde uygulamaya geçirmiş durumda. Yaygınlaştırılabilmesi için de geniş bir hukuki düzenleme çalışmasını sürdürüyor.
Maliye Bakanı yeni anlayışının gerekçelerini şöyle özetliyor:
"Mevcut sistemimiz vergi kaçırmayı, vergiden kaçınmayı özendiriyor. Gelir vergisinde beyannameli mükellefin yükü yüzde 60'lara kadar çıkıyor. Yüksek enflasyonun vergi etkisi de düşünülürse vergi ödemeye karşı oluşan direncin yüksekliğini anlamamak mümkün değil. Biz toplumla devlet arasında bu anlamda barış sağlayacak bir anlayışı yerleştirmeye çalışıyoruz. Vergi yükünü katlanabilir bir düzeye indirmemiz şart. Bu, vergi gelirlerinin azalması anlamına gelmiyor. Aksine aynı vergi gelirlerini daha kolay elde etmeyi sağlıyor. Bu nedenle hem bürokratik zorlukları ortadan kaldıracak, hem devletle vatandaşı vergi konusunda mahkemeye düşürmeyecek usul yasası çalışmamız, hem de vergi oranlarını düşürerek vergi yükünü hafifletip yaygınlaştıracak bir teknik çalışma sürdürüyoruz."
Temizel'in getirdiği yeni anlayışa uygun ilk uygulamayı Gelirler Genel Müdürü Nevzat Saygılıoğlu gerçekleştirdi. Vergi borçlarını taksitlendirerek ödeme kolaylığı sağlayan Gelirler Genel Müdürlüğü, bu anlayışın sonuçlarını almış durumda. Maliye'nin sağladığı taksitlendirme olanağından yararlanmak için 450 bin civarında mükellef başvurmuş. 1997 borçları için 4 taksit, daha eski borçlar için 12 taksit olanağı sağlayan Maliye Bakanlığı, taksitlendirmede yüzde yarım faiz uyguluyor. Bu yöntemle vergi borcunu ödemek için her yola başvuran mükellefler kendi istekleriyle "ödeme" yapabilmek için kuyruğa girmiş durumdalar. Bakanlık, bu anlayışla yaptığı düzenlemeden 200 trilyon liralık vergi geliri elde etmeyi hedefliyor. İlk taksitler hedefin tutturulacağını gösteriyor.
Bakan Temizel, sağlanan kolaylıklara rağmen vergi borcunu ödememek için direnenlere de müsamaha edilmeyeceğini vurguluyor. Temizel, "bu mükelleflere karşı da 6183 sayılı tahsilat yasasının sağladığı tüm zoralım yöntemlerini uygulayacağız" diyor.
Bakanlık vergi sistemini bu anlayışa oturtabilmek için gelir, kurumlar, vergi usul ve katma değer vergisi yasalarında yeni düzenlemeler için çalışıyor. Bu çalışmanın sonunda büyük olasılıkla üç temel verginin oranlarında indirime gidilecek.
Temizel'in hedefi vergiyi devletle vatandaş arasında "uzlaşılmaz" bir konu olmaktan çıkarmak...



Yazara EmailF.Bila@milliyet.com.tr