Anayasa Mahkemesi heyetinin türbanla ilgili anayasa değişikliğini görüşmek üzere toplandığı saatte Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt da İstanbul’da Harp Akademileri’ndeki sempozyum kürsüsündeydi.
“Biz askerler” dedi Büyükanıt, “Doğrudan yaklaşma yöntemiyle konuşuruz. Öyle süslü cümleler kurma becerimiz yoktur.”
Org. Büyükanıt, dediği gibi, konulara, “doğrudan yaklaşma” yöntemiyle girdi.
‘Yasal organlar izin vermeyecektir’
“Türkiye Cumhuriyeti laik yapısıyla İslam dünyasında tek ülkedir. Ulusal kurtuluş mücadelesi ve uygarlık devrimleriyle kutupyıldızı gibi parlamaktadır. Türkiye’nin laik yapısını bozmak isteyenler, ülkenin önüne bazı sıfatlar konulmasını isteyenler var. Türkiye’nin yasal organları buna izin vermeyecektir.”
Org. Büyükanıt, bu sözleriyle konuya doğrudan yaklaşmış oldu. Anayasa Mahkemesi’nin türban değişikliğini görüştüğü gün Org. Büyükanıt’ın bu yaklaşımı dinleyicilerin dikkatini çekti.
Sempozyum arasında konuşma olanağı bulduğumuz Org. Büyükanıt’a biz gazeteciler de onun kullandığı, “doğrudan yaklaşma” yöntemiyle sorduk:
- Yasal organlar vurgusuyla ne kastettiniz? Anayasa Mahkemesi’nde önemli bir dava var?
Org. Büyükanıt, Türkiye’nin başına sıfat koymak isteyenlerin dışarıda olduğunu belirterek, mahkemeye dönük bir telkinde bulunmadığını söyledi.
Bu yanıt üzerine, “Ilımlı İslam sıfatını mı kastediyorsunuz?” diye sorduğumda, “Evet” yanıtını verdi ve devam etti:
“Ben bunu ABD Başkan Yardımcısı Cheney’e de söyledim. ‘Türkiye’nin önüne sıfatlar koymaya çalışılmasın’ dedim. Yani Türkiye, demokratik laik bir cumhuriyettir. Biz ülkeleri önlerine sıfat koyarak mı isimlendiriyoruz? Örneğin ABD’ye ne diyeceğiz? ‘Ilımlı Hıristiyan ABD’ mi diyeceğiz?”
Org. Büyükanıt, mahkemeye telkinde bulunmadığı mesajını verirken, Türkiye’nin laik yapısını bozmaya çalışanlara karşı yasal organları bir güvence olarak gördüğünü de tekrarlamış oldu.
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı
Akşam saatlerinde gelen haber Org. Büyükanıt’ın yasal organlara duyduğu güveni doğrular nitelikteydi. Anayasa Mahkemesi, türbanı serbest bırakmak amacıyla yapılan anayasa değişikliklerini iptal etti. Yüksek Mahkeme, kararını verirken, şekilden giderek esasa da girdi. Anayasa değişikliklerini laiklik ilkesine, değiştirilmesi teklif dahi edilmeyecek maddelere ilişkin hükme aykırı bularak hem yürütmeyi durdurdu hem de iptal kararı verdi. Mahkeme bu kararıyla bundan sonraki anayasa değişikliklerini de şekilden giderek esastan görüşebileceğini göstermiş oldu. Bu karar, AKP’nin kapatılması davası açısından da önem taşıyor. Hükümetin anayasa değişikliği girişimi Yargıtay Başsavcısı’nın iddianamesinde de bir kanıt olarak sunulmuştu.
‘Biat etmeyeceğiz’
Tekrar Org. Büyükanıt’ın konuşmasına dönersek... Org. Büyükanıt, AKP Genel Başkan Yardımcısı Dengir Mir Mehmet Fırat’a da yanıt verdi. Fırat, bir süre önce, “Herkes milli iradeye ram olmalıdır” demişti. Büyükanıt ise dün, “Cumhuriyetimizi ve onun temel ilkelerini hiçbir güç kendisine biat ettiremeyecektir” diyerek karşılık vermiş oldu.
Osmanlı modeli
Org. Büyükanıt’ın Ortadoğu sorunlarını değerlendirirken, Osmanlı dönemine gönderme yapması da dikkat çekiciydi. Org. Büyükanıt, konuşmasında, 400 yıl süren Osmanlı yönetimi döneminde Ortadoğu’da etnik ve mezhepsel çatışmalar yaşanmadığını kaydederek, bu olgunun sosyolojik olarak incelemeye değer olduğunu belirtmişti.
Sohbetimizde Org. Büyükanıt’a bu konuyu da sorduk. Acaba Org. Büyükanıt’ın bu göndermesi Osmanlı dönemine ilişkin bir öneri içeriyor muydu?
“Hayır” dedi Org. Büyükanıt, “Ben sadece bir tarihi gerçeği söylemiş oldum. Yoksa Osmanlı dönemine dönük bir model önerisi yapmış değilim. Benim bağlı olduğum bir tek model var, o da Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’dir.”
‘Gölge etmeyin’
Org. Büyükanıt’ın doğrudan verdiği bir diğer mesaj da ABD ve Avrupa ülkelerine yönelikti. PKK ile mücadele konusunda şöyle seslendi:
“Bu tip sorunlarla boğuşan ülkelere yardım edilmeyecekse -İngilizceye çevirmek zor ama- benim söyleyeceğim şudur. ‘Gölge etmeyin, başka ihsan istemem’.”
Org. Büyükanıt’la sohbette bu konuyu da açmasını rica ettik. Org. Büyükanıt, PKK’nın Kuzey Irak’ta artık kamyonlarla ikmal yaptığını, bu durumun da dikkat çektiğini belirtti. Hem “Teröre karşıyım” deyip hem de Irak’ta PKK’nın bu faaliyetlerine olanak sağlanmasının yarattığı çelişkiyi vurguladı.
Org. Büyükanıt’ın, “Bölgede Türkiye’yi ihmal etmek gereksiz riskler doğurur” sözü de ABD ve Avrupa’ya dönük bir diğer mesajdı.