Başbakan Erdoğan ve KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş da aynı çaba içindeler..Ankarada Erdoğan ile Denktaşın iki gündür sürdürdükleri temasların amacı Türk tarafının "yeni ortak tutumu"nu belirlemeye yönelik.Başbakan Erdoğanın, önceki akşam Denktaşla otelinde yaptığı görüşmede, yeni bir ortak tutum belirlendiğini söyleyebiliriz.BM Genel Sekreteri Annanın gönderdiği davet mektubunun KKTC Cumhurbaşkanı Denktaşı rahatsız ettiğini dün de vurgulamıştık. Denktaş, bu rahatsızlığını zaten açığa vurdu. Denktaş için Annan mektubu sürpriz olmadı. KKTC Cumhurbaşkanı, Türkiyenin izlediği peşin kabul politikasının, Annan tarafından böyle değerlendirileceğini bekliyordu. Denktaş, Annanın "dediğim dedik..." tavrındaki ısrarının müzakere mantığını ortadan kaldırdığı düşüncesini koruyor. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Kıbrısta tarafları görüşmeye çağırırken, önkoşullarını vurgulayan bir mektup göndermesi, Ankarayı da Atinayı da sıkıntıya soktu. Taraflar, Annanın önkoşul ısrarı karşısında tutum belirlemeye çalışıyorlar. Annanın koşulları vurgulayan mektubundan Başbakan Erdoğanın hoşlanmadığını belirtebiliriz. Başbakanın beklentisi, Annan ve Başkan Bushla yaptığı görüşmeler ve ABD temaslarından sonra BM Genel Sekreterinin esneyeceği yönündeydi. Ancak, mektup, Annanın tutumunu bir milim dahi değiştirmediğini ortaya koydu. Başbakan Erdoğanın mektuptan kaynaklanan sıkıntısını KKTC Cumhurbaşkanı Denktaşla paylaştığı ve daha uygun bir görüşme zemini oluşturmak için harekete geçeceğini ilettiğini de aktarabiliriz.Nitekim, Başbakan Erdoğan, ABD Başkanı Bushu arayarak Annanın katı mektubundan duyulan sıkıntıyı akşam saatlerinde aktardı. Erdoğan hoşlanmadı Başbakan Erdoğan, otelinde ziyaret ettiği Denktaşa nasıl bir mesaj verdi?Erdoğan ve Denktaşın yakın çevresine göre, Başbakanın, KKTC Cumhurbaşkanına verdiği mesajın özü şu:"Biz etkili bir girişim başlattık. Bunun olumlu etkilerini de görüyoruz. Türk tarafının çözüm istediği ve uzlaşmaz taraf olmadığı anlaşıldı. Şimdi açığa düşmeyelim. Girişimimiz Rum tarafını sıkıştırdı. Şimdi açığa düşecek bir tutum alırsak, Rumların hareket sahası ve olanağını artırmış oluruz. Biz gelişmeleri izleyelim. Bu arada ortak tutumumuzu belirleyelim. Beyanlarla sıkıntı yaratmayalım, sesiz olmayı esas alalım."Erdoğanın bu mesajına Denktaşın bir itirazı olmadığı da söylenebilir. Erdoğan-Denktaş görüşmesinden çıkan sonuçlardan biri, Denktaş, New Yorka gidinceye kadar Ankaranın bir diplomatik atak başlatması. Washington, Londra büyükelçilikleri ile BM daimi temsilciliğimiz üzerinden Annanın koşullarını yumuşatma ve daha açık bir görüşme zemini yaratmak için harekete geçilmesi. Başbakan Erdoğan, bunun için gerekli talimatları vermiş durumda. Diplomatik kanallarla, Annan üzerinde baskı kurulması kararlaştırılmış görünüyor. Erdoğanın mektup yazmasından çok bu yollarla Türk tarafının ön koşullarla sınırlandırılmış bir masa değil planın esasının da görüşülebileceği daha rahat bir masa istediği bu yollarla iletilecek. Bu yönde ilk girişim Başbakan Erdoğanın Başkan Bushu, Dışişleri Bakanı Gülün de ABD Dışişleri Bakanı Powellı aramasıyla yapılmış oldu. Açığa düşmeyelim Buna karşılık KKTC Cumhurbaşkanı Denktaşın Annana cevabi bir mektup göndermesi gündemde. Denktaşın Annana New Yorka geleceğini ancak bazı rezervleri bulunduğunu bu mektupla bildirmesi yüksek olasılık. Denktaş, pazar günü New Yorka gideceğini açıkladı. Yola çıkmadan Annana cevap göndermesi ve davet mektubunu nasıl algıladığını aktarması bekleniyor. Denktaşın mektubu Denktaş, New Yorkta Annanla bir ön görüşme yaparak, aldığı davet mektubunun içeriğini tartışmayı tercih edebilir. Annanın mektubunda vurguladığı ön koşullara karşı itirazlarını dile getirip, görüşmelere ön koşulsuz oturmanın sonuç almayı kolaylaştıracağı görüşünü aktarıp, Annanı esnetmeye çalışması bekleniyor. Denktaşın New Yorka gelmesinin mektuptaki koşulları peşinen kabul ettiği anlamına gelmeyeceğini vurgulaması da bir diğer beklenti. Annanla görüşme KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş, New Yorka nasıl gidecek? Yeni ortak tutumu nasıl yansıtacak?Başbakan Erdoğanın yakın çevresine göre, Erdoğan-Denktaş görüşmesinde bir "çerçeve belge" düzenlemesi de gündeme geldi. Erdoğanın kurmaylarına göre bunun anlamı, Türkiyenin Denktaşın cebine bir "yol haritası" koyması. Denktaş, görüşmeler başlarsa ortak tutumu içeren bir belgeye göre hareket edecek, aşama aşama bir belgeyi uygulayacak. Denktaşın kurmaylarına göre ise düzenlenecek bu belge, Denktaş açısından "yazılı güvence" niteliği taşıyacak. Sonradan doğabilecek tartışmaları ve Denktaşa yöneltilebilecek sorumluluk ve eleştirileri önleyecek bir belge olacak. KKTC Cumhurbaşkanı, Türkiyenin vereceği bu "güvence belgesi"yle hareket edecek. Bu belgede Türkiyenin ve Türk tarafının "olmazsa olmazları" ile Denktaşın karşılaştığı sorunlar kaşısında görüşmeleri nereye kadar götürebileceğinin sınırları da belli olacak. Bu belge aynı zamanda Türkiye ile KKTCnin yeni ortak tutumunun kanıtını oluşturacak.Böyle bir düzenlemeye neden ihtiyaç duyuldu?Kurmayların bu yönteme, Türk tarafının uyum içinde ortak bir tutum belirlediğinin ve Türkiyenin Denktaş ve KKTCnin arkasında olduğunun, gösterilmesi açısından ihtiyaç duyuldu...Başbakan Erdoğan, hükümet, ana muhalefet, Meclis ve kamuoyuyla Türk tarafının bütünlük içinde olduğunu gösterecek girişimlerde bulunarak, Denktaşın elini güçlendirerek New Yorka uğurlamaya çaba gösterecek...Ankara, AB ve Rum yönetimine karşı ABDyi devrede tutarak denge sağlamayı amaçlıyor. Erdoğanın, Başkan Bush üzerinde baskı kurmasının amacı, Türk tarafı karşısındaki uluslararası koalisyonu parçalamak. ABDyi BM-AB-Rum kesimi ekseninden ayırarak Türkiye lehine denge unsuru haline getirmek. Güney Kıbrısı üyesi kabul eden BM ve AB karşısında, Ankara-Washington ekseni oluşturmak.Ankara, "tünele girmeden" önlem almaya çalışıyor. fbila@milliyet.com.tr Çerçeve belge