Metaverse Uluslararası Spor Şampiyonalarına Hazırlanıyor: Digisports

Metaverse fiziksel hareketi evlerinize, ofisinize aslında neredeyseniz oraya taşımaya hazır. Giyilebilir teknolojilerin geleceği şimdiden hayatlarımıza girdi. Nesnelerin interneti ve web3.0’ın da gelişimiyle fiziksel olarak yapmak istediklerimiz artık birkaç haptik aparat almaktan geçecek.

VR ile başlayan süreçte birçok konu gündeme gelmişti.  Hatta Elon Musk en son yaptığı açıklamalardan birinde “Burnumuzun üzerinde bir televizyon taşımak manasız…” gibilerinden yorum da yapmıştı. Dijital yalnızlaşma, izole evlere kapalı hayatlar, sosyalleşmenin bitmesi, bedensel sağlığın riske atılması vb… Bu fikirler toplum içinde tehdit gibi görülse de birçok ar-ge firması ve girişimi de bunları dikkate alarak giyilebilir teknolojileri uygulanabilir, kullanımında insana fayda sağlayacağı kadar kolay ve elverişli yöntemlerini geliştiriyorlar.

Girişim demişken… Bu ekosistem bilişim teknolojilerinin son 5 yılda aldığı ivmeyle ülkemizde de verimli bir fon sağlayıcısı olma yolunda. Türkiye’de de dünyadaki örnekleri gibi birçok holding, girişim sermayesi yatırım fonu (GSYF) kurmaya devam ediyorlar. Patronlarsa bu yeni dünyanın girişim ekosistemine ayrı bir ilgi duyuyor. Örneğin, Türkiye’de işleyen GSYF sayısının 120’yi geçtiği, 2020’den beri kurulan bu fonların büyüklüğünün 640 milyon doların üzerine çıktığı belirtiliyor. Sadece son 5 seneye bakarsak ki, bunda pandeminin de etkisi büyük, toplam yatırım tutarları içindeki GSYF’ler 2016’da 8 milyon dolarla %14, 2020 yılında 37 milyon dolara çıkarak %27, 2021'de ise 222 milyon dolarla %30'a ulaşmış durumda.

Evet… En güzeli bu bilişim alanındaki girişimlerden birinin daha ülkemizden çıkıyor olması. Yatırım turuna çıkmaya hazırlanan Sensiball VR dünyaya açılan yerli markalarımızdan biri olma yolunda. Sporun, hareketin ve sağlığın yanında sağladığı eğitim içerikleriyle kişisel ve bilişsel gelişimde eşitliğe vurgu yapıyor. Geliştirdikleri giyilebilir teknolojilerin seri üretimine geçiş hazırlıklarıysa gurur verici!

Uğur Kafadar önce seni kısaca tanımakla başlayalım istiyorum.

İstanbul’da doğduktan sonra Kocaeli’de sanat, matematik ve yaratıcılık ile geçen bir çocukluk ve gençliğim oldu. Üniversitede hem çalışıp hem okuyordum. Dolayısı ile zamanımı üç bölüme ayırmıştım: çalışmak, okumak ve yaşamak. Birinin diğerlerine göre baskın olduğu zamanlar hep oldu. Bir şekilde deneyimlerimden, dostlarımdan, eşimden aldığım destekler ve hayatın getirdiklerinden bir girişimci doğdu. Teknoloji ile hep iç içe oldum. Elektronik tasarımından, gömülü yazılıma, görselleştirme ve inovasyon alanında birçok alanda dijital dünyanın oyuncularından biri oldum.

Ve teknoloji girişimciliğine atılan adım… Bu fikri ortaya atan tüm ekipten bahseder misin?

Elbette. Sevgili kurucu ortaklarımızın hayallerine ortak olarak güzel bir ürün geliştirdiğimize inanıyorum. Fikir babası Doç. Dr. Ali Onur Cerrah ve Prof. Dr. Ruhi Soylu olan Sensiball VR – daha o zamanlar böyle bir ismi yoktu – Umut Şentürk ve benim de 2020’in başında katılmamızla 4 kurucu ortaklıkla ticarileşme yoluna girdi ve şimdiki halini aldı. Şu anda ekibimiz toplamda 11 kişiye ulaştı sene sonuna kadar 20 kişiye ulaşacağını öngörüyoruz.

Harika! Sensiball VR ile gerçekleştirdiğiniz ne dersem?

Amacımız geliştirdiğimiz teknolojilerle sporcu, antrenör ve kulüplerin başarıya giden süreçte işlerini kolaylaştırmak. Dünyada antrenman alışkanlığını değiştirmek için hep birlikte çalıştığımız, sizler tarafından keşfedilen bir girişim. Bu söylerken çok kolay gibi görünse de Sensiball VR’ın arkasındaki güç en az 3 yıllık derin bir ARGE sürecinden gelen birikimlerle beslenmektedir.

Dijital veya sanal ortamda antrenman. Çok ilginç. Böyle bir ihtiyaç olduğunu nasıl gördünüz?

Şöyle açıklayayım… Futbolda veya sporda geleneksel yöntemlerle bir yıldız olmak oldukça zor. Çünkü futbol hızlı oynanan bir takım oyunu. Futbolda elde edilen bu hıza takım olarak ulaşmak için kaliteli oyunculara ihtiyaç var. Futbolda kalite ise yüksek teknik kapasite, oyun zekası ve performansın bir arada olması ile mümkün. İstenen seviyede bir yeterliliği elde etmek için günlük çalışmalarda girilen birkaç rastgele pozisyon ya da tek başına yapılan antrenmanlar yeterli değildir.

Anlıyorum. Ne kadarlık bir süreç gerekiyor başarı için o zaman?

Algı ve bilişsel becerileri gelişmiş teknik kapasiteye sahip oyuncular seviyesine ulaşmak için her bir özellik üzerinde ortalama 10 bin saat çalışmak gerekiyor. Günümüzde profesyonel ve amatör sporcular için 10 bin saat gereksinimi karşılayacak çalışma ortamına ulaşmak ve gerekli motivasyonun sürekliliğini sağlamak oldukça zordur. Ayrıca kişi, gelişimini bilimsel yöntemlerle takip etmeli ve standart geri bildirimlerle ilerlemesini ölçeklemelidir. Tüm bunlar bir araya gelince görüyoruz ki; SENSIBALL VR, tam da bu noktada kullanıcılarını geleneksel yöntemlere göre en hızlı şekilde istenen futbol kalitesine ulaştırmak için tasarlandı ve geliştirildi.

Neler sunuyorsunuz örnek vermen gerekirse?

Sensiball VR amatör ya da profesyonel fark etmeden, platformda çalışan oyuncuların teknik, oyun zekası, reaksiyon ve performans testlerini yapar. O anki yeterlilik seviyesini analiz eder ve sonuca göre kişinin hedeflediği alana uygun bir gelişim programı önerir. Böylece hedeflenen kaliteye kullanıcılarının en hızlı şekilde ulaşmasını sağlar. Sensiball VR ilerlemenizi raporlayabilir ve kendinizi platformdaki diğer oyuncularla kıyaslamanıza olanak sağlar. 2023'te ise dünya çapında çevrim içi yetenek tespiti özelliğimizle dünyanın herhangi bir yerinden keşfedilebilmenize imkan verir.

Muazzam… Peki duyularımıza nasıl erişiyorsunuz? Çünkü sanal futbolda topla antrenmandan söz ediyoruz değil mi?

Evet! Tüm bu çalışmaları metaverse'de deneyimlenen futbol vuruşları ile birebir eşleşen SENSIBLES haptik aparatlarımızla gerçekleştirebilirsiniz. SENSIBLES metaverse’deki dokunsal deneyimleri hissetmemizi sağlayan, 17 spor dalında 2 dünya patentine konu olan ve bizim geliştirdiğimiz yeni nesil bir teknolojidir. Bu özelliğinden dolayı, “sanal dünyada topu hisset” mottosu ile girişimimize SENSIBALL VR adını koyduk.

Sensiball VR isminin nereden geldiğini anladım şimdi. 2 dünya pantenti hem de 17 spor dalında, ülkemiz adına gurur duydum… Başarınızın sırrı nedir dersem?

Alanında yakaladığı başarının sırlarından biri market uyumu. Futbol takımlarının, profesyonellerin ve amatörlerin ilgisini büyük derecede toplayan Sensiball VR, odağına kullanıcılarına fayda sağlamayı alarak futbolun içinden gelen pratik bilgileri, bilimsel verilerle birleştiren ve dünyada benzeri olmayan ölçüm yeteneği ile futbolu gözlemsel değerlendirmelerden, ispatlanabilir değerlendirmelere taşıyan bir imkan veriyor. Bu özelliği eğlenceli ve sınırsız gelişim imkanını veren VR teknolojileri ile birleşerek kullanıcılarına benzersiz bir futbol öğrenme imkanı sunarken, eğlenmeyi de mümkün kılıyor. Bence herkese bir Sensiball VR şart.

Dijital Spor mu Sanal Spor mu? Nasıl dillendirelim sence?

Bence ne dijital ne sanal.  Ama yeni nesillerin yeni isimlere ihtiyacı var. O nedenle Digisport denebilir. Sensiball VR ile spor yaptığınızda size gelen uyaranlar ve verdiğiniz tepkilerin sonuçlarını izlediğiniz ortam dijital olsa da bedeniniz, duruşunuz ve reaksiyonların oldukça gerçek. Birçok akademik çalışmanın ve kendi çalışmalarımız ışığında VR antrenmanlar esnasında oluşan deneyime vücudun verdiği reaksiyonlar, kalori yakımı ve öğrenme gerçek hayatta oluşan etkilere çok yakın.

Sizin tabirinizle Digisport diyorum o zaman ben de. Ve bu yeni Metaverse sporu oldukça faydalı ve gerçeğe yakın diyorsunuz.

Kesinlikle. Futbolda topla çalışma sıklığını geleneksel yöntemlere göre 50-200 kat arasında hızlandırıyoruz. Bu da bizimle çalışan sporcuların gelişmesi için yüksek bir fayda sağlıyor. Bu fayda kullanıcıların pazar değerlerini arttırırken, bireyselden bütüne bizi tercih eden takımların, ülkelerin ve federasyonların başarısına da gelecekte büyük katkı sağlayacaktır. İleride kulüplerin kendilerini daha kolay ifade edebildikleri, taraftarların kulüpleriyle daha yakın, sınırların ortadan kalktığı ve yaşadıkları deneyimin her anını daha da değerli kılacak bir evren için çalışıyoruz. Bu duruşumuzla sanal dünyada birçok fiziksel etkileşimin oluşması için gerekli olan gelişmiş simülasyon teknolojimiz ve giyilebilir teknolojilerimizle birleşerek, diğer metaverse şirketlerinin iş birliği için bizi tercih etmesini sağlayacak önemli bir avantaj elde ediyoruz.

Peki metaverse’de spor için verilen eğitimlerden söz eder misin?

Dünyada VR alanında antrenman teknolojileri çok yeni. Tennis alanında bazı uygulayıcılar var, futbol, Amerikan futbolu, golf vs… Ama antrenman olabilmesi için simülasyon teknolojilerinin yeteri kadar gerçekçi olması ve haptik teknolojilerle ergonomik olarak desteklenmesi gerekir. Bunu başaramayanlar yaptıkları çalışmaları oyunlaştırarak VR antrenman alanlarını hedefleyerek geliştirdikleri ürünlerini oyun alanına pivot ediyorlar. Takım sporları dışında boks, fitness, masa tenisi gibi uygulamalar da VR alanında başarılı girişimlere sahip. Bu durumu iyi inceleyenlerden biri de The Economist dergisi. The Economist’in 2022’de yükselecek 22 sektör listesinde hem VR Antrenmanlar, hem Metaverse hem de giyilebilirler yer alıyor. Bu da şu demek, destek teknolojilere büyük yatırımlar yapılmakta. Buradan bakıldığında VR antrenmanlar öyle gelişecek ki, bir zaman gelecek bizler antrenman alanlarına her an ulaşılabilir olacağız. Belki de maçları bir VR/AR teknolojilerinin desteğiyle bambaşka formlarda yapacak, yepyeni sporlar keşfedeceğiz. Gelecek bizlerin yaratıcılığına, azmine ve iş birliğine gebe.

Küreselde Metaverse digisport alanında Sensiball VR hedefleriniz nasıl?

Sensiball VR olarak operasyonel genişlemede 2023 global pazarını hedefliyoruz. Futboldan başlayan antrenman yelpazemizi, takım sporları ve bireysel sporları da içeren koskoca bir evrene dönüştüreceğiz. VR/AR ve tokenizasyon, blockchain ve NFT gibi birçok teknoloji ile kol kola yol alacağımız bir gelecek kurguladık. Bu yolda yenilikçi ve yetenekli oluşumlarla iş birliklerini de değerlendiriyoruz.

Digisport alanında sizin ürününüz gibi diğer girişimlerin de katılımıyla küresel bir lig şampiyonluk yapımına girilebilir mi?

Elbette! 2023 ile başlayan globalleşme adımlarımızın içinde benzersiz fizik motorumuz ve Sensible haptik teknolojimizle en gerçekçi haline gelecek olan SENSIBALL VR oyunlaşma, e-ligler gibi çözümler ile de kullanıcılarına ulaşacak. Destek teknolojiler alanında SENSIBALL VR diğer girişimlerinin yaratacağı fırsatları da değerlendirecektir.

Mükemmel! O zaman ülkemizden küresel bir katma değerli marka çıkıyor diyebilir miyiz?

Kesinlikle diyebiliriz. Yola çıkarken hedefimiz dünya futboluna ve sonrasında spor dünyasına fayda sağlamaktı. Şimdi hem nitelikli istihdam alanları, hem de ihracat getirisi olarak ülkemizi adım adım ileriye taşıyacak bir girişim olma noktasında emin adımlar atıyoruz. Türkiye’de spor sektöründe VR/AR gibi teknolojilerinin kullanımının önünü açan ilk girişimiz.

Dijital spor içeriklerinin yakın zamanda gideceği neler var bizlerin henüz bilmediği ve senin takip ettiğin?

Dijital sporlar şimdinin sporlarından çok farklı olacak. HADO var mesela. Bambaşka bir spor. Sensiball VR kendi oyun modlarını çıkarmaya hazırlanıyor. Bambaşka formlar yepyeni deneyimler bizi bekliyor.

Merak içindeyim… Bir de benim en çok ilgi duyduğum alanlar “nesnelerin interneti”nden sonra “giyilebilir teknolojiler” ve siz bu alanda ürün de veriyorsunuz. Bu sektörde dijital gelişmeler neler?

Giyilebilir teknolojiler apayrı bir mesele. Her haptik teknoloji kendi kullanım alanına özgü geliştirilmeli. Bütünsel beden çözümleri için Meta ve Tesla Suit birkaç model geliştirmiş olsa da deneyimin gerçekçiliği için özel aparatlar geliştirileceğine eminim. Nesnelerin interneti VR’ın en temel destekçilerinden. Birçok haptik teknolojinin birebir eşleştiği ara yüz teknolojisi IoT. Mesela yeni haberleşme protokollerine ihtiyaç duyulacak. Daha hızlı, daha düşük güç tüketen ve daha az yer kaplayan. Böylece giyilebilir teknolojilerinin dokunsal geribildirim kapasitesi gün geçtikçe artacak.

NFT hakkında görüşlerini merak ediyorum. Sensiball VR markanızla bu alanda da yer alacak mısınız?

Çoktan hazırlıklarına başladık. NFT günümüz dünyasının tekelleşmeden kurtulup, merkeziyetsiz bir sahibiyete doğru uçan kanatları. Bu kanatlar bizlerin içeriklerimize sahip olmamızı ve yaşamımızdaki her andan faydalanabilmemizi sağlayan benzersiz bir araç. Sensiball VR NFT alanında birçok içerik üretmeye başladı bile. Fikirler ve tasarımlar üzerine 6 aydır kısa sürelerle de olsa çalışmalarımızı yapıyoruz. Takımların sahiplik iddiasında bulunacakları her olgudan tutun da antrenman raporları, analizler ve gelişim karnelerine kadar birçok alanda NFT teknolojini kullanacağız. Sponsorluklar ve reklam alanları sahibiyetinde de yine NFT teknolojisi yön gösterici olacak ilerideki birçok girişim için.

Oyunlaştırma da olacak mı Sensiball VR içinde?

Evet. Eğitim içerikleri dışında oyunlaştırma çalışmalarımız da devam ediyor. Bu konuda sürprizler kullanıcılarımızı ve yatırımcılarımızı bekliyor olacak.

Yatırımcılara konu gelmişken Sensiball VR’da büyüme hedefleriniz ve hacminiz hakkında öngörünüz nedir?

Sensiball VR ile 2025 yılı sonunda Türkiye’den çıkan bir başka Unicorn olmayı hedefliyoruz. Dünya ekonomisi bu konuda belirleyici bir rol oynayacak o nedenle rakamlara bu röportajda henüz yer veremeyeceğim. Ama merak edenler için yeni bir kitle fonlama kampanyasına çıkacağız tohum yatırım hedefimizi tamamlamak için. Fonbulucu.com’dan çıkacağımız bu kampanyanın detaylarını tüm yatırımcı adaylarımız platformdan inceleyebilecekler. Şu sıralar büyük sayılacak iki ayrı yatırım anlaşmasını sonlandırmak üzereyiz. Tohum yatırımla elde edeceğimiz bu güçle Avrupa pazarındaki faaliyetlerimizi yöneterek, ilk iki yılda toplamda 20 Milyon dolardan fazla ihracatın gerçekleşmesini öngörüyoruz. Ayrıca AB hibe programları, devlet destekleri ve ARGE programları ile finans gücümüzü olabildiğince arttırmak için çalışmalarımızı yürütmekteyiz.

Spor vs Gelecek… Köşemin adı Gelecek Öncesi Çağlar… Bir dijital spor girişimcisi gözünden gelecek nedir?

Hayal etmenin sonu yok. Gelecek bana göre dijital olduğu kadar gerçek dünyayı da içerecek. Bazılarına göre dünyanın sonunun geldiği konuşuluyor. Bunu bilemeyiz ama geleceğimizin başındayız. Hayat yeni bir forma dönüşürken de yeni sporların icat edileceğini, yeni oyunların hayatımızı parçası olacağını ve yepyeni liglerin insanların odağına gireceğine eminiz. Sensiball VR ekibi olarak bu dünyaların çok da uzak olmadığına birinci elden tanık oluyoruz.

Hayalindeki en uç gelecek güzellemen nedir dersem son olarak?

Bu dünyanın anlamsız kavgalarından uzak bir evrende, barış içinde yaşamak. Hangi formda olacağını bilmiyorum. İster dijital olsun ister fiziki en çok istediğim, huzur içinde ve her düşün mümkün olduğu bir evrende sınırsızlığa tanıklık etmek…

Twitter: https://twitter.com/FlzDag

Instagram: Benfilizdag