İsveç-Finlandiya ittifakı bozulabilir

Son olaylar nedeniyle konuşan Finlandiya Dışişleri Bakanı, ülkesinin, İsveç’le Türkiye arasında ilişkilerin gerilmesinin ardından NATO’ya üyelik yolunda tek başına yürüyebileceği imasında bulundu...

İsveç ile Türkiye arasında son dönemde yaşanan gerilim, Stockholm ile birlikte NATO’ya üyelik için Ankara’nın onayını bekleyen Finlandiya’da da endişeyle karşılanırken, farklı arayışlar dillendirilmeye başlandı. Nitekim Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İsveç ile Türkiye arasında yaşanan gerilimi yatıştırmak amacıyla Ankara-Stockholm-Helsinki arasında kurulan üçlü savunma güvenlik ve istihbarat mekanizmasına mola vermeyi önerdi. Bununla birlikte, Ankara’nın talebi üzerine üçlü mekanizmanın Şubat ayı toplantısının ertelendiği bildirildi.

Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanları toplantısı sırasında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşlerini paylaşan Haavisto, dün de Finlandiya parlamentosunda kapsamlı bir basın toplantısı düzenledi. Bir yandan İsveç’te yaşanan provokatif olaylar nedeniyle Ankara’nın gösterdiği tepkiye hak veren Haavisto, diğer yandan da ülkesinin NATO üyeliğini tehlikeye sokmak istemediğini ima etti.

Son dönemde İsveç’te Türkiye karşıtı birçok gösteri yapıldığını hatırlatan Haavisto, bu olayların İsveç ile Türkiye arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olduğunu, ayrıca İsveç ile Finlandiya’nın NATO’ya üyeliğinin onaylanmasına bariz şekilde engel teşkil ettiğini vurguladı. Gösterilerin Finlandiya ve İsveç’in güvenliğini de tehlikeye attığını söyleyen Fin Bakan, Türkiye’yi provoke etmek için düzenlenen bu gösterilerin aslında üç ülkenin kamuoyunu ve siyasilerini etkilemeyi amaçladığına dikkat çekti.

‘Erteleme nedeni!’

Eylemlerin Türkiye’de hayrete neden olduğunu ve şok etkisi yarattığını belirten Finlandiya Dışişleri Bakanı, olayların, aynı zamanda Ankara’nın müzakere iradesini ertelemesine neden olduğunu da vurguladı. Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğinin muhtemelen Türkiye’deki seçim sonrası mümkün olabileceğini dile getiren Haavisto, 3’lü mekanizmanın toplantılarının da ertelenebileceğini dile getirdi. Nitekim bu açıklama sonrası Ankara’nın isteğiyle üçlü mekanizma toplantısının ertelendiği kaydedildi.

Ülkesinin NATO’ya İsveç’le aynı anda üye olması gerektiğini savunan Haavisto, ancak Stockholm’ün üyelik sürecinin gecikmesi halinde “Finlandiya’nın tek başına NATO üyeliği konusunda yoluna devam edebileceğini” vurguladı. 

Finlandiya Dışişleri Bakanı’nın açıklamasının, hayli sağduyulu olduğunu söyleyebiliriz. Zira Haavisto, diplomatik bir dille de olsa, Türkiye’nin İsveç’e yönelik tepkisini “meşru” bulduğunu mesajını veriyor. Aslına bakılırsa bu açıklamaların, Haavisto değil de İsveç tarafından yapılması gerekiyordu. Ancak İsveç, ifade özgürlüğünün arkasına sığınarak Finlandiya’nın dile getirdiği güvenlik kaygısından bahsetmediği gibi İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, hükümetinin, Madrid’deki üçlü mutabakatın ruhuna sadık kalıp kalmayacağına ilişkin bir açıklamada da bulunmadı. Haavisto, bir yandan hem ülkesinin hem de İsveç’in NATO üyeliğini kotarmaya yönelik bir hamle yaparken diğer yandan da Türkiye’nin süreçte o kadar da haksız olmadığını göstererek Stockholm’ü diplomatik bir dille uyardı.

İsveç’le “kutsal birlikteliğini” şimdilik sürdürmeyi hedefleyen Finlandiya, bununla birlikte “sorumsuz” davranışları nedeniyle Stockholm’ün NATO’ya üyelik işlemlerinin sürüncemede kalması halinde İttifak’a katılım konusunda yoluna tek başına devam edebileceğinin sinyalini de net bir şekilde verdi. Dolayısıyla top, şimdi İsveç’in sahasında.