Kepenkler kaldırılıyor, AB dükkânı açıyor...
Yaz tatilinin son günlerine geldik. Avrupa Birliği (AB) kurumları yavaş yavaş kepenkleri kaldırmaya başladı. AB kurumlarında halen tatlı sohbetler yapılıyor. Herkes birbiriyle tatil maceralarını paylaşıyor. Görünürde yaz sanki sakin geçti. Avrupa’yı saran yangınlar ile Rus paralı asker şirketi Wagner’in yöneticisi ve ‘başkanı’ Yevgeni Prigojin’in ‘talihsiz’ bir uçak kazasında hayatını kaybetmesi dışında büyük bir olay sanki yaşanmadı gibi.
Atina’da düzenlenen gayri resmi Balkanlar zirvesine katılmak için Yunanistan’a giden Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen’in (VDL) Başbakan Kiryakos Miçotakis’in yazlığında özel misafir olarak ağırlanması AB kurumları ve ülkelerinde çok tartışma yarattı. Zira VDL’yi eleştiren Avrupa Parlamentosu milletvekilleri bunu komisyon başkanının tarafsızlığına halel getirecek bir hareket olarak yorumladı. Ayrıca AB kurumlarının kaynaklarıyla tatile gitmenin yaratmış olduğu etik sorunlar da gündeme getirildi. Ancak tartışma hızlı bir şekilde sonlandı.
Bir diğer tartışma da Avrupa Komisyonu’nun yeşil mutabakattan sorumlu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans’ın görevinden istifa etmesinden kaynaklandı. Malum Hollanda Başbakanı Mark Rütte istifa ederek erken seçime gitme kararı aldı. Partisi, Türk kökenli Adalet Bakanı Dilan Yeşilgöz Zegerius’u başkanlık yarışı için aday göstermeyi kararlaştırdı. Timmermans da Hollanda Yeşiller Partisi ile Sosyal Demokrat Parti’nin ortak adayı olarak yarışacak.
Timmermans’ın Avrupa Komisyonunda boşaltmış olduğu koltuğa kimin geçirileceği merak konusuydu. Rütte, Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra’yı aday göstermeye karar verdi. Hoekstra çok tartışmalı bir isim. Zira geçmişte ekonomi bakanlığı görevini üstlenmişti ve gerek yeşil mutabakat, gerekse AB’ye üye ülkeler arasındaki dayanışma fonunun finansmanı konusunda son derece bencil davranış sergilemek ve AB dayanışma ruhuna aykırı davranmakla suçlanmıştı. Bu yüzden ‘Hoekstra Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin onayını alabilecek mi?’ sorusu gündemde. Parlamento açılır açılmaz sorunun yanıtı alınacak.
Yaz aylarının bir diğer tartışması da AB’ye üye kuzey ülkelerin diplomatlarının Komisyon’un insan kaynakları politikasına kazan kaldırmasıyla başladı. İsveçli, Danimarkalı ve Fin diplomatlar, Komisyon’un insan kaynakları politikasının bu şekilde devam etmesi halinde AB kurumlarında kuzey ülkelerinden kimsenin çalışmayacağı konusunda sert uyarılarda bulundular. Kuzey ülkelerin diplomatları memur seçme sınavının çok uzun, başlama maaşının da teşvik edici olmadığından şikayetçiler. Böyle devam ederse, kuzeyli genç memurlar AB kurumlarında görev almayacaklar. Zamanla bu ülkelerde de AB karşıtlığı kademeli olarak artabilir. Avrupa Komisyonu eleştirilere itiraz etti ancak konuyu yakından takip edeceğini söyledi. Zira Balkan ülkelerinin AB’ye üyelik süreçlerinin ‘hızlandırılması’ konusunda kararlı görünen Komisyon Başkanı VDL, bu hususta kapsayıcı bir reform tasarladığı bilgisini sızdırdı. Avrupa Komisyonu Ekim ayında aday ülkelerin raporlarını açıklayacak. Neredeyse 10 yıldan bu yana askıda olan Sırbistan’ın adaylık sürecinin yeniden başlatılması öngörülüyor. Arnavutluk ve Kuzey Makedonya’nın da aynı rüzgardan esinlenmesi bekleniyor. Uzun yıllar Yunanistan engeline takılan Üsküp yönetimi şimdilerde Bulgaristan engeliyle karşı karşıya. Bu çerçevede Avrupa Komisyonu Türkiye’nin de ülke raporunu aynı dönemde açıklayacak. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in Türkiye ile ilişkileri yeniden canlandırmak amacıyla AB liderlerine sunacağı raporun taslak çalışmalarına başlandı bile. Özetle, yazın sessizliği içerisinde AB kurumlarında mini fırtınalar kopmadı değil.
Von der Leyen’in Miçotakis’in yazlığında ağırlanması tartışma yarattı.
Atamalar, Fransa’nın Türkiye ile yeniden samimi diyalog yollarını canlandırma arzusunu gösteriyor.
Elysée Sarayı’ndan Türkiye’ye iyi haberler
Yazın rehavetinde bazı resmi atamalar gözden kaçmış olabilir. Fransa’nın eski Ankara büyükelçisi Hervé Magro, Fransa’nın Beyrut Büyükelçisi olarak atandı. Türkçeyi son derece iyi konuşan Büyükelçi Magro zaman zaman Ankara ile sorunlar yaşamadı değil, ancak selefi Charles Fries’e nazaran Fransa-Türkiye ilişkilerini rayında tutmak, gerilimleri azaltmak ve diyalog kapılarını muhafaza etmek için önemli çaba sarf etti. Halefi Büyükelçi Isabelle Dumont da Elysée Sarayında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Avrupa ve Türkiye danışmanı olarak görev aldığı için, Ankara ile Paris arasında ilişkilerin tüm detaylarına hakim. Elysée’deki halefi ise Türkiye’nin çok yakından tanıdığı bir isim, Fransa’nın eski İstanbul başkonsolosu Bertrand Buchwalter. Macron tarafından Avrupa ve Türkiye’den sorumlu danışman olarak atanan Buchwalter, bu göreve gelmeden önce Fransa’nın Londra’daki kültür enstitüsünün müdürü ve Fransız elçiliğinin kültür işlerinden sorumlu müsteşarı olarak görev alıyordu. Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna’nın Londra’da büyükelçi olarak görev aldığı dönemde beraber çalıştılar. Bu çerçevede Buchwalter hem Dışişleri Bakanı’na çok yakın, hem de selefi olan Fransa’nın yeni Ankara Büyükelçisine. Macron’un şahsen onayladığı ve talep ettiği bu atama, Fransa-Türkiye ilişkileri açısından son derece önemli. Zira sadece siyasi boyutta değil, aynı zamanda, ekonomi, savunma sanayii ve kültür alanlarında işbirliği açısından da çok yerinde bir atama kararı. Bu, Fransa’nın Türkiye ile yeniden samimi ve sıcak diyalog yollarını canlandırma arzusunun bir işareti olarak yorumlanabilir.
Hem Elysée Sarayına hem Ankara’ya Türkiye ile yakın şekilde çalışma arzusu güden iki önemli şahsiyetin atanması Ankara açısından önemli bir fırsattır. Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği görevine atanan Yunus Demirer de, gerek Strasbourg başkonsolosluğu gibi geçmiş tecrübeleriyle, gerekse Bratislava büyükelçisi olarak atanmadan önce Ortadoğu ve Kuzey Afrika Genel Müdürü olarak edindiği deneyim sayesinde Buchwalter ve Büyükelçi Dumont ile birlikte Ankara-Paris eksenindeki ilişkileri hak ettiği seviyeye getirecek önemli katkılarda bulunacaktır.
