ABD ve Avrupalı Müttefikler, Hamas’ın İsrail’e gerçekleştirdiği terör saldırısının ardından Tel Aviv’in Gazze’ye başlattığı askeri harekatın bölgeye sıçramasını engellemeye çalışıyor.
İki gün süren NATO Savunma Bakanları toplantısının ardından basın mensuplarıyla bir araya gelen Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, sivillere yönelik her türlü eylemin yanı sıra sivil yerleşimleri hedef alan tüm saldırıların kınandığını söyledi. Gelinen noktada Türkiye ve müttefiklerin temel hedefinin rehinelerin serbest bırakılması olduğunu belirten Güler, aynı şekilde Gazze’deki çatışmanın diğer cephelere sıçramasının önlenmesi ve çatışmanın gecikmeden sona erdirilmesi olduğunu vurguladı. Bölgede kalıcı barışın tesis edilmesinin önemine vurgu yapan Bakan Güler “Bir an evvel barış görüşmelerine başlanması, uluslararası toplumca da desteklenen iki devletli çözüm çerçevesinde mesafe katedilmesi gerekir. Kalıcı barışın yegane yolu budur” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da ulusa sesleniş konuşmasında Ortadoğu’nun alevlenmemesi ve gerilimin bölge ülkelerine sıçramaması için İsrail’le Filistin arasında iki devletli çözüme ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
NATO’da İsrail diplomasisi
İsrail ise, bir yandan Hamas’ı tamamen etkisizleştirmek için askeri operasyon ve Gazze’ye yönelik yıkıcı saldırılar düzenlerken diğer yandan da “diplomatik destek cephesini” genişletmeyi çalışıyor. NATO Savunma Bakanları toplantısına videokonferans yöntemiyle katılan İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, katılımcılarla Hamas’ın saldırısı sırasında çekilen fotoğraflar ve bir video paylaştı. Milliyet’e konuşan diplomatik kaynaklar, İsrail’in, Hamas tarafından gerçekleştirildiği vurgulanan tahammülü zor görüntüler paylaştığını dile getirdi.
Bununla birlikte ABD ve Avrupalı müttefikler, bir yandan İsrail’in ikili düzeyde talep ettiği mühimmat ihtiyacına karşılık vermeye çalışırken diğer yandan da çatışmanın bölge ülkelerine sıçramaması için askeri önlemler almaya çalışıyor. Bu çerçevede ABD’nin uçak gemisinin yanı sıra İngiltere de bölgeye iki muhrip ve bir istihbarat gözetleme-keşif imkânına sahip devriye uçağı gönderdi. İngiltere’nin ağırlıklı olarak Lübnan-İsrail sınırı ve bölgedeki askeri hareketliliği gözlemleyeceği belirtiliyor.
ABD’nin Avrupa Kuvvet Komutanlığı’na yakın kaynaklar, ABD ile İngiltere’nin bölgeye gönderdiği askeri takviyenin, Lübnan’da aktif olan Hizbullah’ın İsrail’de ikinci bir cephe açmasını önlemek ve caydırıcılık amacıyla bölgede olduğunu vurguladı. Aynı kaynaklar, İran’dan gelen açıklamaların ışığında, Hamas’a destek veren ve bu örgütten gerek askeri gerekse de yetenek açısından daha güçlü olan Hizbullah’ın uzak tutulmaya çalışıldığını ifade ediyor.
Büyük yankı uyandırdı
Öte yandan İsrail’in, Gazze’nin kuzeyinin 24 saat içerisinde boşaltılmasına ilişkin çağrısı Avrupa ülkelerinde geniş yankı uyandırdı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Gutteres, İsrail’in kararını gözden geçirmesini isterken, Cenevre’de bulunan BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini “İsrail güçlerinin Gazze’nin kuzeyinde yaşayan 1 milyondan fazla sivili 24 saat içinde başka bir yere taşıma çağrısı korkunçtur” dedi.
Gazze’nin kuzeyindeki 1 milyondan fazla kişinin 24 saatte tahliyesinin imkânsızlığı konusunda görüş birliğine varan uluslararası yardım ajansları, İsrail’in bu çağrıyı başka saiklerle yapmış olabileceğini dile getiriyor. Nitekim uzmanlar, uzun zamandır Gazze’de insani istihbarat kaynakları oldukça zayıf olan İsrail’in, bu çağrıyla kolluk kuvvetleri ve istihbarat teşkilatlarıyla iş birliği yapabilecek Filistinlileri saflarına katmak için yapmış olabileceğini dile getiriyor. Uzmanlar, İsrail’in uluslararası kamuoyunda var olan desteği kaybetmemesi için, Gazze’ye düzenleyeceği askeri harekat ile Hamas’ın rehin aldığı esirler arasında ince ve hassas bir denge bulunduğuna işaret etti.
Fransa, ABD, İngiltere ve Almanya, şimdiden Hamas tarafından esir alınan yurttaşlarının serbest bırakılması için kollarını sıvadı. Zira Antony Blinken Ürdün, Katar ve Suudi Arabistan ziyaretleriyle hem bölgede gerilimin azaltılmasını hem de Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılması için girişimde bulunmayı hedefliyor. Çünkü Filistin sorunu veya iki devletli çözümü dile getirseler bile, Batılı liderlerin aklındaki öncelik başka. Öncelik, rehineler ve İsrail-Filistin çatışmasının Avrupa’ya sıçramaması. Ortadoğu’nun güvenlik dizginleri ise yeniden ABD’ye teslim edilmiş gibi görünüyor.
