1+1=3
Almanya Şansölyesi Merkel birinci doz AstraZeneca aşısı olmuştu.
İkinci dozda ise Moderna aşısı olduğu açıklandı.
Neden?
.........
Başlıktaki “1+1=3” formülü “Kovid-19 aşılarıyla” ilgili.
“Birinci ve ikinci doz aşının farklı markalardan yapılması halinde daha güçlü bağışıklık oluşturabileceği” teorisini yansıtıyor.
Weill Cornell Medicine’de Virolog Dr. John Moore bu teorinin önde gelenlerinden biri.
Karıştır ve eşleştir
Bu teori dünkü New York Times gazetesinde şöyle anlatılmakta.
Birinci ve ikinci dozlarda aşıların ayrı markalardan yapılmasına bilim adamları “karıştır ve eşleştir” diyorlar (heterolog prime-boost...)
Daha önce “Ebola” gibi bazı ciddi hastalıklarla savaşmak için de denenmiş bir yöntem bu.
“Farklı aşılar, bağışıklık sisteminin -biraz- farklı kısımlarını uyarıyor...”
Veya ona “istilacı bir patojenin (örneğin koronavirüs) farklı kısımlarını tanımayı” öğretiyor.
Böylece...
Böylece farklı iki aşı -teoriye göre- daha güçlü bir bağışıklık tepkisi oluşturabiliyor.
Aşı sevişmeleri
Bu konuda klinik araştırmalar devam etmekte.
Oxford Üniversitesi’ndeki araştırmalarda “AstraZeneca-Oxford, Pfizer-BioNTech, Moderna-Novavax aşıları” başta olmak üzere farklı aşı kombinasyonları test ediliyor.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri kısa süre önce “karışık takviye dozları” denemesini başlattı.
Rus araştırmacılar Sputnik V aşısı ve AstraZeneca-Oxford aşısının kombinasyonunu test ediyor.
Çoğu çalışma henüz erken aşamada ama bazıları “umut verici ön sonuçlar” yayımladı.
Örneğin...
İspanyol araştırmacılar “birinci doz AstraZeneca ve sonrasında ikinci doz Pfizer-BioNTech aşısı olanların güçlü bir bağışıklık tepkisi gösterdiğini” açıkladı.
Hangi ülkelerde?
İngiltere daha ilk aşı günlerinde “kombinasyona” izin verdi.
Almanya, Kanada, İsveç, Fransa, İspanya ve İtalya dahil bazı ülkeler -nadir de olsa kanda pıhtılaşma vakaları nedeniyle- bir doz AstraZeneca aşısı olan kişilerin ikinci dozda farklı aşı yaptırabilmesine izin verdiler.
Güney Kore de “ikinci doz olarak Pfizer-BioNTech aşılarının yaptırılabileceğini” duyurdu.
- Kanada “Pfizer-BioNTech ile Moderna aşılarının birbirinin yerine kullanılmalarına” yeşil ışık yaktı.
Merkel’in nedenleri
Yazının başındaki soruya dönelim.
Merkel neden birinci ve ikinci doz aşılarını farklı markalardan yaptırdı?
Hem de ülkesinde üretilen ve “küresel gurur konusu” olan ve de bu yıl Nobel ödülü alacağı konuşulan BioNTech aşısı varken!..
Merkel, nisan ayında AstraZeneca aşısı yaptırdığında, Almanlar bu aşıya şüpheyle bakıyorlardı.
Merkel’in Sözcüsü Steffen Seibert “Şansölye Merkel AstraZeneca için kuşkuları dağıtmak istemiş olabilir” dedi.
İkinci dozda Moderna aşısı yaptırmasını ise “Çapraz aşılama konusundaki endişeleri gidermeyi amaçlamış olmalı” diye izah etti.
Çünkü...
BioNTech ve Moderna birbirinin yerine kullanılabiliyor.
Türkiye’nin yaşlıları
23 Haziran tarihinde New York Times’tan şu satırlar çok dikkat çekici.
Pfizer-BioNTech
Moderna’nın etkinlik oranları yüzde 90’ın üzerindedir.
AstraZeneca ve Johnson&Johnson dahil olmak üzere diğer bazı aşıların etkinlik oranları yaklaşık yüzde 70’tir.
Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü ile birlikte geliştirilen “Sinopharm” aşısının etkinlik oranı yüzde 78.1; “Sinovac” aşısının etkinlik oranı yüzde 51’dir.
.......
Pazartesi günü Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nden Epidemiyolog Shao Yiming “Çin’in sürü bağışıklığı elde etmek için nüfusun yüzde 80 ila yüzde 85’ini tam olarak aşılaması gerektiğini” söyledi.
Ve...
Daha önceki “yüzde 70’lik resmi tahmini” revize etti.
......
Sinopharm’dan bir temsilci, yorum için ulaşıldığında telefonu kapattı.
Sinovac, yorum talebine yanıt vermedi...
Delta tehdidi
Dünyanın birçok ülkesinde “Delta” virüsü yayılmakta.
Hindistan mutasyonu olan bu koronavirüs çok daha hızlı bulaşıyor, katlanarak yaygınlaşıyor.
Kanıtlanmış bulgular henüz yok ama “daha ölümcül olabileceği” yolunda söylentiler dolaşımda.
Ve...
En önemlisi...
“Hangi aşılardan sızabildiği” sorusu giderek aşı üreticilerinin başta gelen araştırma konusuna dönüştü...
İlk olarak Pfizer-BioNTech “Delta virüsüne karşı etkili olduğunu” açıkladı.
...........
Türkiye’de BioNTech aşısı olan insanlarımız için iyi haber.
Buna karşılık Sinovac aşısı olan daha ileri yaş gruplar için “uyarıcı” bir haber bu.
İki doz Sinovac aşısı olan yaş grubundan insanlarımıza, üçüncü doz aşı yapılmalıdır.
Ve bu üçüncü doz da Delta virüsünü engellediği açıklanan Pfizer-BioNTech olmalıdır.
Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan da “üçüncü doz aşı olduğunu” açıkladı. Doğru olanı yaptı.
Üçüncü doz aşı dünyanın sağlık ajandasında yer alan bir zorunluk.
..........
Anayasal eşitlik
Sadece Sinovac bulunabildiği için ileri yaş gruplarının başka aşı yaptırma şansı yoktu...
Ancak...
Şartlar değişti...
“Üçüncü doz” için Türkiye’nin yeterince BioNTech getirtebilmek imkânı var.
İlk iki dozu Sinovac aşısı yaptırmış olan kuşaklar -olası- Delta dalgasına karşı korunmak için üçüncü doz BioNTech şansına sahip olmalıdır.
“Anayasal eşitlik” ilkesi ve -kutsal- “yaşama hakkı”nın gereği de budur.
Ayrıca...
İmkânı olanlar için devlet BioNTech veya Moderna’yı ücreti karşılığında temin edebilir.
Trump gitmiş-gelmiş
Dünkü Washington Post’a göre Trump, “Kovid-19’u çok ağır geçirmiş.”
Seçtiğim satırlarla anlatayım.
.........
‘ Beyaz Saray yetkilisi, FDA Komiseri Stephen Hahn’dan acil olarak “monoklonal antikor” kullanım iznini istemiş.
“Birkaç saat içinde imzalayın” demiş.
Hastanın, “Başkan Trump olduğu” söylenince imza atılmış.
........
Trump en yüksek risk kategorisindeymiş.
“74 yaşında... Nadiren egzersiz yapan... Tıbbi olarak obez...”
Fakat...
Söz konusu ABD Başkanı’nın hayatı olunca risk göze alınmış.
Ayrıca...
“Regen-Cov” olarak bilinen “Regeneron’dan” birini de kullanmışlar.
O da özel izinle!..
.........
Washington Post “Gezegendeki en güçlü insan hastaydı. Oksijen oranı düşmüştü. Ateşi yükselmişti” diye yazıyor.
“Bu iki ilacın birden kullanılması” istisnaymış.
Beyaz Saray’da öyle telaş varmış ki gazete, “Trump’ın aciz kalması durumunda, Başkan Yardımcısı Mike Pence’in ekibine yemin etme bilgisi bile verilememiş.”
Pandemi hepimizi epey yordu. Tatil için bana müsaade. Milletime, devletime ve genelde insanlığa esenlik diliyorum. G.C.