2000'nin nabzı

Haber bombardımanıyla uçuşan toz duman arasında kalıcı olan izler nedir?
Kamuoyunun nabzı nasıl atıyor?
Elimde bir kamuoyu araştırması var (1).
Soru: "Yarın seçim olsa kime oy verirsiniz?".
Bu sıralamada MHP ve DSP birinci grubu oluşturuyor.
Ama...
İkisi de yüzde 13'ün üzerinde bile değil.
İkinci grup ise Anavatan, DYP ve FP.
Bunların oyları birbirine çok yakın.
Birinin ayağı yüzde 10'dan aşağı kaymış.
CHP'nin ise, henüz yeni genel başkan değiştirdiği için sıralamadaki yerini belirtmek "haksız rekabet" olur.
Buna karşılık...
Yüzde 33 oranında "rengini belli etmemek" eğilimi var.
Yüzde 14 "kararsız"...
Ve yüzde 12 "hiçbiri".
İşte bu sonuncusu düşündürücü.
Demokrasinin sağlıklı işlemesi için "hiçbiri" cevabının çok aşağılara çekilmesi gerekir.
Çünkü...
Siyasi partiler demokrasinin vazgeçilmez unsurlarıdır.

Umut

Peki, toplum yakın geleceği nasıl görüyor?
Deprem sonrasında, yani Eylül 1999'da umutsuzluk oranı yüzde 67'ydi.
Sonra hızlı bir iyileşme gerçekleşmiş.
Mart 2000'e varıldığında gelecek için olumsuz beklentiler yüzde 37'ye düşmüş.
Nisan ve Mayıs'da özelleştirme hızlanıyor, faizler ve enflasyon geriliyor.
O nedenle...
Beklentiler karamsarlığa dönüşmüyor.
Ama...
Ne yazık ki...
Eylül ayı göstergesinde "olumsuzlar" birden yüzde 51'e fırlamış.
"Olumlu bekleyiş" yüzde 18'e düşmüş...
Öyle sanıyoruz ki...
İktidar partileri arasında ve devletin zirvesindeki sürtüşmeler, enflasyonda düşüşün sürmemesi, borsada gerileme toplumda kaygılar yaratmış olabilir.
Hükümetin gerek kendi içinde, gerek Çankaya ve diğer Anayasal kurumlarla ilişkilerinde, sağlıklı ve kalıcı bir vitrin çizmesi gerekiyor.
Hergün TV'de açıklanan borsa değerleri de sokaktaki vatandaş için bile ekonominin günlük sağlık raporu gibi algılanıyor.
İyimser ya da karamsar psikolojiler için "konfeksiyon fikir" veriyor.

Parti tabanları

Anavatan - DSP, MHP hükümetinin çalışmalarından hangi partiye oy verenler memnun?
Hükümetin sürmesini en fazla isteyenler, Anavatan seçmeni.
Onu, MHP ve ardından DSP seçmeni izliyor.
Ama...
Aralarında büyük fark yok.
Bu da gösteriyor ki, hükümeti devam ettirmek konusunda parti liderlerine kendi tabanlarından bir baskı var.
Ortaklardan hiçbirinin tabanı iktidarın bırakılmasından yana değil.

İş, tencere, eğitim, ahlak

Ya "toplumun çözülmesi gereken en önemli sorun sıralaması"...
İşte cevapları:
"1. İşsizlik
2. Enflasyon
3. Rüşvet ve yolsuzluk /eğitim.
4. PKK - Güneydoğu."
Küçülen ekonomili ve genç nüfus çoğunluklu Türkiye'de"işsizlik", başlıca sorun.
Güneydoğu'da büyük işsiz yığınları oluştu.
Enflasyon düştükçe, sorunu irileşiyor...
Çünkü...
Türkiye insanı, enflasyonun üzerinde psikolojik zamlar yaparak ve enflasyonun üzerinde ücretler alarak yüksek enflasyonla yaşamaya alışmıştı.
Şimdi...
Katı istikrar önlemleriyle, bu kısır döngü fiyat ve ücret halkalarından kırıldı. Yüksek faiz de alınamıyor.
Bu durumda, gelir artışlarının genellikle enflasyonun altında kaldığı söylenebilir.
Nihayet...
Araştırmaya göre "eğitim" ile "rüşvet ve yolsuzluk" aynı oranda önemli sorunlar.
Türkiye insanının bu iki kültürel değeri öne çıkarması, gelecek için iyi bir işaret.
Toplumdaki değişimi yansıtıyor.

(1) Strateji Mori (21 Eylül - 30 Eylül 2000)



Yazara E-Posta: gcivaoglu@milliyet.com.tr