29 Mart'ta toplanacak MGK'ya hükümet "anadilde TV yayını" için nasıl bir görüş sunacak?
TRT'nin bağlı olduğu Devlet Bakanı Yılmaz Karakoyunlu konuyu kafasında netleştirmiş.
Büyük olasılıkla öneriyi oluşturacak - 2 seçenekli - görüşünü şöyle anlattı:
"Yabancı dilde yayın yapmayı yasaklayan yasa maddesi 1991'de iptal edildi.
Ekim 1991'de Anayasa değişikliği ile Türkçeden başka dilde yayınlara anayasal engel de kalktı.
Şu anda, Kürtçe ya da bir başka dilde yayını yasaklayan hiçbir yasa yok."
Bir soru:
"Peki... RTÜK Yasası'nda yer alan 'Yayın dili Türkçedir. Evrensel kültüre katkı yapan dillerde de yayın yapılabilir' hükmü nedir?"
Bakan Karakoyunlu'nun cevabı şöyle:
"RTÜK Yasası'ndaki o hüküm yasal değildir. Geniş yorumlanmalıdır.
Hangi dilin, evrensel kültüre katkı yaptığı, hangisinin yapmadığı nasıl anlaşılacak?
Bunun ölçütü nedir?
ayrımcılık yapılmamalı.
RTÜK Türkçeden farklı dillerde yayın için bir yönetmelik yayımlar.
Bu yönetmelik, yayın günlerini, saatlerini, sürelerini, içeriğini... Örneğin... Ne kadarı müzik, ne kadarı belgesel, ne kadarı haber ve programları?.. Bunları belirler."
Bir soru daha:
"RTÜK genelgesi sadece TRT için mi olacak?"
Cevap:
"Kesinlikle hayır...
Kanallar arasında nasıl ayırım olabilir?
TRT ya da özel kesim... Hangisi isterse RTÜK yönetmeliği çerçevesinde Türkçe dışı herhangi bir dilde yayın yapacaktır.
Ama bir özel TV kanalına elbette 'falanca dilden de yayın yap' diyebilmek hakkımız yoktur."
Yeni bir yasa çıkarılmayacağı ya da RTÜK Yasası'nda madde değişmeyeceği için bu öneriyle hükümet ortakları arasında - belki - sorun daha az sancılı olur.
MHP'nin TRT duyarlığı sürüyor.
Askere gelince...
Ordu ölçülü ve denetlenebilir olmak koşuluyla Türkçe dışında radyo - TV yayınına karşı olmadığının işaretlerini verdi. Yönetmelik hükümleri diyalogla belirlenirse doğumda çok zorlanılmız.
Ancak "geniş beden yorum" benimsenmezse...
O zaman "dar yorum"la RTÜK Yasası'nda değişiklik yapılması gerekecek.
Çünkü dar yorumla bu maddenin içine Kürtçe ya da bir başka dilde yayın sığdırmaya çalışmak dikiş attırtabilir.
Bakan Karakoyunlu, şöyle bir madde değişikliği öneriyor:
"Yayın dili Türkçedir. Türkçe dışında dillerde yayın için RTÜK Yönetim Kurulu karar verir."
Bu madde değişikliğinden sonra, RTÜK yukarıda "geniş yorum" bağlamında yansıttığım gibi kapsamlı ve ayrıntılı bir yönetmelik yayımlar.
Yayın dili, saati, süresi, içeriği, ilkeleri, denetimi düzenlenir.
TRT ya da özel kesim TV'leri de dilerlerse Türkçe dışındaki dilde yayın yaparlar.
Burada MHP ile bir uyum için, konunun kaşınmaması, tahrikler olmaması, tepkilere çanak tutulmaması gerekir.
Tekrarlayayım... TRT için duyarlık var.
Akıl Oyunu Oscar ödülünü aldı.
Türkiye de "akıl oyununu" oynamalı.
Daha doğrusu, oyunu akıllı oynamalı.
AB ile tam üyelik görüşmelerinin başlaması için siyasi ölçütler arasında kısa vadeli uygulama takvimi "anadilde yayını" ve "anadilde öğrenim hakkını" öngörmekte.
Yukarıdaki formüller, yayın sorununu çözüme ulaştırabilir.
Anadilde öğrenime gelince isteyenin özel kurumlarda Kürtçe öğrenebileceği bir düzenleme için daha Mümtaz Soysal'ın Dışişleri Bakanlığı döneminde Avrupa Konseyi'ne yeşil ışık yakılmıştı.
Son yasalar demeti ve bu uygulamalar AB yol haritası gereğidir.
Yoldan çıkılırsa, batağa saplanılırsa bir yere varılmaz.
İdam konusu ise herhalde AİHM'nin Öcalan için"yargılama adil, ama asılmamalı" kararından sonra yol haritasına bir giriş bulabilecek.
Akıllı oynamalıyız.
Ve AB istediği için değil, doğrunun gereğini yapmak için.