Başkan’dan Başkan’a el yazısı notlar...
Oval Ofis’teki masaya, görevi devreden Başkan yeni Başkan için “el yazısı” bir not bırakır.
Kıran kırana bir Başkanlık seçimi yarışmasından sonra, çoğu kez yeni Başkan’a birinci ismiyle hitap eden samimi ve güzel satırlardır bunlar.
.....................
Donald Trump bugün Başkanlık görevine resmen başlayacak olan Joe Biden için düzenlenecek törene katılmayacak.
Mart 1869’dan bu yana kesintisiz olarak süren demokratik geleneği bozacak.
Nispeten az bilinen bir gelenek daha var:
“Giden Başkan’ın yeni Başkan için
Oval Ofis’e bıraktığı küçük el yazısı
notlar geleneği...”
Trump bu geleneği de kıracak mı?
REAGAN BAŞLATTI
Bu gelenek -nispeten- yeni.
Ocak 1989’da iki dönem Başkanlık
yapan Cumhuriyetçi Ronald Reagan yeni Başkan George H. W. Bush’a el yazısı
bir mesaj bırakmıştı.
Notun üzerinde komedyen Sandra Boynton’un çizimi bulunuyordu.
Her iki başkanın da mensubu olduğu Cumhuriyetçi Parti’nin sembolü olan bir “fil.”
Ancak fil yüzüstü yatıyordu ve sırtında da hindiler vardı.
Çizimin altında ise Reagan’ın el yazısıyla şöyle bir cümle:
“Hindilerin seni halt etmesine izin verme.”
Amerika’da “Hindilerle çevrili olduğunuzda, kartal gibi uçmak zordur” diye bir söylem vardır.
“Hindiler” başkanın çevresindeki “meslektaş, bürokrat, akraba ve hatta bazı özel durumlarda seçmenin olumsuz etkisini” anlatır.
“Başkanın en iyiyi yapabilmesine engel olabileceklerine”
işaret eder.
Ronald Reagan’ın daha sonraki
kelimelerini de yansıtayım:
“Sevgili George, bu mektupta yazılanları yapmak isteyeceğin zamanlar olacak. Tereddüt etme...”
...................
Böylece 32 yıl boyunca kesintisiz devam eden bir Beyaz Saray geleneği doğdu.
BUSH’TAN CLINTON’A
2017 yılında The New York Times Başkan’dan Başkan’a el yazısıyla, notlardan 3’ünü yayımladı.
1992’de Cumhuriyetçi George W. Bush (baba), Demokrat Bill Clinton karşısında çok acı bir yenilgiye uğramıştı.
Ama gene de Ronald Reagan’ın başlattığı geleneği sürdürdü.
Yeni Başkan Bill Clinton’a zarif ve siyaset sorumluluğu yansıtan el yazısı bir not bıraktı.
Arkadaşça “Clinton’un ilk adıyla yani Bill” hitabıyla başlıyordu mektup.
“Öğüt vermek konusunda pek iyi değilim; ama eleştirilerin cesaretini kırmasına veya seni yoldan çıkarmasına izin vermeyin” yazmış
ve “Senin başarın, artık ülkemizin başarısıdır. Gönülden cesaretlendiriyorum, başarılar diliyorum” diye noktalamıştı.
Bir Cumhuriyetçiden bir Demokrata böylesine bir yaklaşım önemlidir.
....................
2000 yılında bu kez Oval Ofis’te yeni başkan oğul Bush’a el yazısıyla mesaj bırakma sırası Bill Clinton’a gelmişti.
Satırları şöyle:
“Şu anda taşıman gereken yükler büyük, ancak çoğu zaman abartılıyor. Doğru olduğuna inandığın şeyi yapmanın saf sevinci anlatılamaz.”
....................
Aradan 8 yıl geçti.
Barack Obama Başkan seçildi.
George Bush (oğul) yeni Başkan Obama’ya el yazısıyla şu notu bırakmıştı:
“Eleştiriler kasıp kavuracak, arkadaşların seni hayal kırıklığına uğratacak.
Ancak ne olursa olsun, yönettiğin insanların karakterinden ve şefkatinden ilham almalısın.”
OBAMA’DAN TRUMP’A
Yıl 2017...
Cumhuriyetçi Donald Trump, Demokrat Hillary Clinton karşısında seçimi kazandı.
Obama ve eşi, yeni Başkan Trump ve eşinin göreve başlama töreninde hazır bulundular.
İki çift Beyaz Saray’da kameralara güzel ve neşeli görüntüler verdiler.
Barack Obama’nın Oval Ofis’teki çalışma masasına yeni Başkan Trump için bıraktığı el yazısı not şöyle:
“Burası, başarı için net bir planı olmayan eşsiz bir ofis.
Bu yüzden benden herhangi bir tavsiyenin yardımcı olup olmayacağını bilmiyorum.”
Ardından gelen satırlar ise adeta “kehanet” gibi:
“Bizler bu ofiste geçici olarak oturuyoruz.
Bu, bizi, atalarımızın uğrunda savaştığı ve kanını akıttığı, hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, eşitlik ve sivil özgürlükler gibi demokrasinin esaslarını -en az göreve başladığımızda bulduğumuz kadar- güçlü devretmek görevini verir.”
Ne yazık ki Trump o esasları güçlü bırakmak bir yana, yıpranmış, sarsılmış olarak bırakıyor.
Tarihe “demokrasinin mabedi Capitol’ü yağmalatmış Başkan” olarak geçecek.
Obama’nın mektubu “Michelle ve ben, bu büyük maceraya atılırken size ve Melania’ya en güzel dileklerimizi sunarız. Size elimizden gelen her şekilde yardım etmeye hazır olduğumuzu bilin” diye noktalanmış.
....................
Donald Trump, yeni Başkan Biden’ın görevine başlama töreninde bulunmayacak.
Ama ya...
32 yıllık geleneğe uyarak Oval Ofis’e
bir “el yazısı not” bırakmış olacak mı?
“Eşsiz bilgeliğimle ben (!!)” diye başlayan megalomaninin zirve yapacağı bir Trump “Oval Ofis notunu” merak ediyorum.
....................
Not: 19 Ocak 2021 tarihli Le Monde’daki haberden de yararlandım.