Bunalımı aşmak

Bunalımı aşmak
Güneri CIVAOĞLU
Arjantin ekonomisi kilitlendi.
İç ve dış borçlarını ödeyemez hale geldi.
Her ay 2 milyar dolar dış borç ödemesi gerekirken, 1 dolar bile yoktu.
İşte bu noktada, IMF'nin henüz yeni kurulan bir fonu devreye sokuldu:
"Supplement Resurce Facility" (ek kaynak kolaylığı)...
Arjantin'e bu fondan 20 milyar dolar acil yardım yapıldı.
Ayrıca...
Diğer büyük Batı ülkeleri de, 15 milyar dolarlık bir paket taahhüt ettiler.
Arjantin, belini doğrultmakta...
Güney Kore'ye de daha önce böyle 50 milyar dolar fonlanmıştı. 3 ay sonra para geri döndü.

Örnek
Bizim hazine, IMF ile ilişki kurdu.
Tıpkı, Arjantin'e yapıldığı gibi yeni kurulan ek yardım fonundan para istedi.
IMF'yle yaptığımız anlaşmada, istikrar programı uygulayan bazı ülkelerde bir takım ani olumsuz şartların oluşması halini öngören, böyle bir "acil ek yardım" hükmü var.
Örneğin...
- Türkiye'den blok halinde para çıkması.
- İç piyasada faizlerin birden çok yükselmesi ve para darlığı.
- Döviz giriş musluklarının tıkanması.
- Bir ekonomik kriz kuşkusu.
Anlaşmadaki acil yardımı hareketlendirmek için Hükümet, IMF'ye bir "ek niyet mektubu" hazırlamakta.
Türkiye'nin de o yardımdan kısa sürede yararlanması beklenmekte.
Bunun 7 milyar dolar dolaylarında olabileceği öngörülüyor.

Etkenler
Elbette, şu kriz için bir çok neden sıralamak mümkün.
- Her yıl bu dönemlerde yabancı sermaye dünyadan çekilmesi, kendi kaynaklarına nakit olarak dönmesi...
- Son el konmalarla panikleyen bankaların, açık pozisyonlarını kapatmak üzere dolar satınalmak için TL'ye yönelişleri... Faizlerin bu yüzden fırlayışı... Borsanın çöküşü...
- Bazı bankalar arasındaki rekabet, rivayet, dedikodu, yıpratma çabaları...
- Türkiye'nin AB'ye karşı son tavır koyuşları nedeniyle istikrar programının bir kenara konulacağı ve enflasyonun tırmanışa geçeceği kuşkuları...
Bunlar tamam da...
Ya bu ülkenin en saygın mali kurumlarından biri olan Sayıştay'ın resmi raporunda "Türk ekonomisi dış borçlarını ödeyemez hale gelebilir"satırlarının yer alması?..
Artık sıraladığımız diğer nedenler, bunun yanında marjinal kalmaz mı?

Soğutma sistemi
Ekonomi dün de sıcaktı.
Faizler beklendiği kadar düşmedi, ama daha fazla da çıldırmadı.
Bankalar sistemi nispeten daha iyimser bir bekleyişte.
Bu ayın ortalarına gelmeden, IMF'den 600 milyon dolar... Dünya Bankası'ndan 290 milyon dolarlık girişin öne çekilmiş bulunması...
IMF'nin yukarıda işaret ettiğimiz ek kaynak kolaylığının gerçekleşme olasılığı...
Ocak'ta, "Cep Telefonu İhalesi" nedeniyle İş Bankası ve İtalyan ortaklığından 2 milyar dolar girişi beklentisi...
Bankaların açık pozisyonlarına daha esnek bakılacağı yolundaki seziler...
Ayrıca...
Hazine, devlet kağıtları karşılığı bankalara döviz vermeye de başladı.
Kısacası, vahim bir hata yapılmazsa, bu bunalım daha fazla zorlanmadan aşılabilir.