Suriye kaynıyor. Malum... Kuzey Irak’taki fokurdama ise dikkatlerden kaçmakta.
Oysa orada da gençler hareket halinde.
Orada da polis göstericilere karşı gaz kullanıyor.
Gerçi Kuzey Irak’ta olaylar Suriye’deki kadar “vahim” boyutta değil ama gene de görmezden gelmek hata olur.
Ekopolitik adlı STK bölgede nabız tuttu.
Başta Barzani, Zebari, Berzenci olmak üzere büyük aşiret liderleri...
Yezidi, Asuri, Katolik ve İslami hareketlerin kanaat önderleri...
Muhalif Goran lideri Neşirvan Mustafa...
Gösterileri örgütleyen gruplar.
Batı yanlısı STK’lar ve tekkeler...
Dışişleri Bakanı Felah Mustafa, Eğitim Bakanı Sefin Dizayi, parlemento başkanı Hasan bey...
Cumhurbaşkanı Talabani’nin yardımcısı Kosrat...
Kerkük İTC Türkmen cephesi liderliği...
Süleymaniye Üniversitesi Rektörlük Konseyi, Ticaret Odaları...
..........................
Ekopolitik notlarından izlenimlerimi yansıtayım.
Böyle geniş bir yelpazede Kuzey Irak toplumunu etnik, dini, sosyal, siyasal bütün kesitleriyle konuştu Ekopolitikçiler...
Bölgede “aşiretler konfederasyonu” diye tanımlanabilcek bir örgüt yeni yapılanmayı sürdürmekte etkin.
Bayrağı, ayrı ordusu ile Kürdistan bölgesi yönetimi adı konulmamış bir devlet görüntüsünde.
Ancak...
“İki başlı...”
Barzani ve Talabani taraflarının ayrı ayrı asker ve polis güçleri var.
Bu iki başlı bölgede “hayır işleri” iddiasındaki çok sayıda batılı STK’lar cirit atıyor.
İki başlılığın altında onların dolaylı iktidar parsellerinden sözedilebilir.
Büyük paralar da dönmekte.
Örneğin...
Yönetim sırf 45 günde bir danışmanlık için Atlantic council ve Brooking inst’e 300 milyon dolar ödemiş.
PKK’nın uzantıları da geçiş sürecinde boşluklar kollayarak ağırlık koyma çabasında.
Oldukça organizeler.
Yarar çatışması çıkarsa rahatsızlık verebilirler.
Mısır ayaklanmalarının bölgedeki karşılığını Süleymaniye’de “Goran hareketi” temsil ediyor.
Hareketin lideri Nerçivan Mustafa aslında Talabani’nin eski yol arkadaşı.
Ancak...
Bir süredir aralarındaki makas açılmış.
Kuzey Irak’ta ihalelerden mimariye kadar İran etkisi de güçlü.
İran’ın konsolosu bölgedeki tüm gruplarla ilişkiler kurmuş.
İran’a geçiş için 30 dakika gibi çok kısa sürede vize veriyor.
İran bölgede batılı güçlerin yanı sıra ağırlıklı olmak planını uyguluyor.
Türkiye’nin de dikkate alması gereken bir “etki odağı” İran.
Bölge karışırsa, Ortadoğu’nun diğer coğrafyalarında olduğu gibi Kuzey Irak’ta da Irak’ın elinde kartlar olacak.
Bütün bunlara karşın Kürt bölgesi hala güvenli.
Buna karşılık “Türkmen bölgesinde” intihar bombacıları ve keskin nişancıların bulunduğu söylenmiş Ekopolitikçilere.
Türkmenler Ankara’dan daha fazla ilgi bekliyor.
Bölge dünya petrolünün yüzde 7 rezervine sahip.
Bağdat’a bağlı.
Ama...
Böyle sürebileceğini sanmak gerçekçi olmaz.
Kuzey Irak yönetimi aslan payını Bağdat’a daha ne kadar bırakabilir ki?
Kendisi için kuyulara el koyarsa bu kez de yukarıda saydığım etnik ve siyasi farklılıklar, aşiretler düzeni/düzensizliği, dış etkilerle çok başlı yapılanma nedeniyle “çarşının karışması” olasılığı hiç de az değil.
Dış politikanın çıpası “komşularla sıfır sorun” fakat komşular kendi içlerinde çok sorunlu.
Komşularda uçuşan kıvılcımların potansiyel tehdit olduğu bir duyarlı süreçteyiz.
..........................
Keşke bir çılgın proje daha olsa Güney ve Güneydoğu sınırlarına da birer kanal açılsa!
