Gizli servis de yanıltır
Rusya’nın CIA’sı diyebileceğimiz FSB geçen şubat ayında Putin’e son Ukrayna raporunu sunuyor.
Liderlerine (Zelenskiy) güvenmeyen “yapay ve siyasete kayıtsız bir ulus” tanımını yapıyor.
Rusya’nın, “ülkeyi işgale başladığı zaman tıpkı 2014’te Kırım’da olduğu gibi kolayca sonuç alabileceğini” öngörüyor.
Dahası…
“Rusya’nınki gibi üstün bir ordunun saatler içinde Kiev’i ele geçirip Ukrayna yönetimini süratle saf dışı edebileceğini” vurguluyor.
…………………
FSB bu rapor öncesinde özel bir misyonla çalışmalar yapmıştı.
“Ukrayna’daki Rus halkı arasında hoşnutsuzluk yaratmak” ve “ülkedeki Rusya yanlısı politikacıları kilit noktalara getirtmek” için ajanların kullanımına 1 milyar dolarlık bir fon tahsis edilmişti.
Ancak…
FSB ajanları, paranın bir kısmını ceplerine attılar.
Ardından da Kremlin’i memnun edecek “Ukrayna’da Rusya yanlısı psikoloji” gibi
veriler uydurdular…
Sonuç…
İşgal hakkında yetersiz bilgilendirilmiş Rus askerleri, vatanlarını korumaya kararlı Ukrayna gönüllü savunma güçleri tarafından şaşkınlığa düşürüldü.
Herson gibi şehirlerde onlar “çiçeklerle karşılanacaklarını” bekliyorlardı.
Ama…
Kendilerine çevrilmiş namlularla karşılaştılar.
HAYAL VE GERÇEK
Zelenskiy, işgalin arifesinde Rusları “Sizin haberlerinizdeki Ukrayna ile gerçek Ukrayna tamamen farklı” diye uyarmıştı.
Harekâtın birinci gününde Rus komutanlar bu gerçeğin ayırdına vardılar.
Ukraynalılar birinci gün, birinci gece zeki hamlelerle kışlalarından çıktılar.
Belirlenmiş mevzilerini tuttular.
Hava savunmada aldatmacalarla Rusları şaşırttılar.
Rusya yanlış yerleri vurdu.
Birinci gün, birinci gece…
3 hafta, 4 hafta…
İşgal girişiminden 10 ay sonra Ukrayna’nın olağanüstü dayanıklılığı ve cesareti yenilgiyi önledi.
Ancak…
İki taraf için de zafer henüz uzak.
BAŞ TARİHÇİ PUTİN
Yukarıdaki satırlar 3 Ocak 2023 tarihli İngiliz The Guardian gazetesinden seçmeler.
Putin bu maceraya neden girdi?
Çünkü…
Putin, sadece bir “başkomutan” değil, Rusya’nın “baş tarihçisi” olarak da tanımlanıyor.
ABD eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Prof. Brzezinski “Önemli bir teorisyendir. Ukrayna olmadan Rusya olmaz” demişti.
Putin daha ileri gidiyor.
Ukrayna topraklarını Ruslaştıran Prens Oleg’in 10’uncu yüzyıldaki “Kiev, tüm Rus şehirlerinin anası olsun” söylemini referans alıyor.
Bu referansla yazdığı ve Temmuz 2021’de yayımlanan “Rusların ve Ukraynalıların Tarihsel Birliği Üzerine” adlı makalesinin “Rus ordusunun her askerine gönderilmesini, ayrıca kışla eğitimlerinde okunmasını” emretti.
Plan Rusya’nın geçmişte defalarca Ukrayna’ya yaptığını tekrarlamaktı; “seçkinlerin imhası, kültürünün ve nüfusunun Ruslaştırılması… Kaynaklarının kendi emperyal ihtiyaçlarına yöneltilmesi… Ukrayna’nın silahsızlandırılması, Rusya’nın ikinci resmi dil yapılması…”
Putin’e göre, “Ukrayna’ya köylü folkloru olarak izin verilebilir ancak kendi kaderini ve müttefiklerini seçen özgür ve demokratik bir ulus olarak kabul edilemez.” (NATO üyesi olmaya kalkışmak gibi!)
Olay “Ukrayna’yı Rusya’nın bir parçası olarak yeniden bağlamakla” sınırlı değil.
“Rus imparatorluğunun yeniden oluşması” için ilk hazırlık adımı.
1991 SONRASI
Ukrayna’yı birleştiren başat unsur “adaletsizlik duygusu…”
Suçlayıcı parmağını Rusya’ya doğrultuyor.
Londra’daki Ukrayna Enstitüsü Müdürü Olesya Khromeychuk’un yorumu şöyle:
“Ukrayna’nın tarihsel deneyimi -vatansızlık ve mücadele, baskıcı dışarıdan (Moskova’dan) yönetim ve zor kazanılmış bağımsızlık…
Ukrayna’yı bugün gördüğümüz ulus haline getirdi.
Ukrayna halkı için özgürlük hayatta kalmak için zorunluktur.”
……………
Aslında…
1991’de bağımsızlığını kazandıktan sonra Ukrayna halkı ikilem yaşadı. (Diğer uydu devletlerde olduğu gibi…)
Biri “ulusal ve milliyetçi”, diğeri “Sovyet nostaljisi” olmak üzere iki hikâyesi oldu.
Okul ders kitapları, anıtlar, ulusal yıl dönümleri seçimi, sokak isimleri, devlet arşivleri… 1932-1933 yılları arasında Rusya güdümlü insan yapımı kıtlık olan Holodomor soykırımında milyonlarca Ukraynalının ölümü…
Zelenskiy işte bütün bu parçalanmışlığı toparlayan adam oldu.
Ben kimim?
Maloros mu (ulusal kimliği olmayan bir Ukrayna yerlisini tanımlamak için kullanılan aşağılayıcı terim), bir Vatnik mi (Rus yanlısı vatandaşı aşağılayıcı bir terim) veya Banderite mi (Ukraynalı aşırı sağcı milliyetçiler için aşağılayıcı terim) ?
Hiçbiri veya hepsi…
“Hak ve yükümlülükleri olan Ukrayna vatandaşı…”
Hepimiz çok farklıyız, saygı içinde birlikte yaşamalıyız.
Güneydoğu Ukrayna’dan Rusça konuşan bir Yahudi olarak Zelenskiy bu kucaklayıcı rolde kabul gördü.
Putin ise Ukrayna’daki bu bütünlüğün ayırdına varmış değildi.
Kendisine sunulan raporlar da gerçeği yansıtmıyordu.
OYUNUN ADI
Putin’in usta bir satranççı olduğu söylenir.
Dünya şampiyonu Rus satranç ustası Kasparov şöyle diyor:
“Savaş, satranç değil bir poker oyunu gibidir. Satranç tahtasındaki bütün taşlar gözünüzün önündedir.
Oysa poker, eksik bilgi içeren bir oyundur.
Tahmin etmeniz, hissetmeniz ve ona göre oynamanız gerekir.”
Gerçi FSB’nin raporu şişirmeydi ama Putin de “kişisel analiz, sezi, öngörü ve objektif değerlendirme yerine Rus imparatorluğunu reankarne (yeniden
doğum) etmek” tutkusuna yenilmiş olmalı.
…………………..
“Putin’in savaşları” adlı kitabın yazarı Mark Galeotti “Moskova’nın artık savaşı kazanmaktan, kaybetmemeye doğru ilerlediği” yorumunu yapıyor.
Belki de erken bir yorum.