Türkiye’nin Güney sınırına -neredeyse- bitişik “Türkmen bölgesi” Rus ve Sovyet uçakları tarafından yoğun bombardıman altında.
Karadan da Suriye ordusunun yanı sıra İran’a bağlı Hizbullah bastırıyor.
Neden?
1Önümüzdeki yılın başında Suriye sorunu masaya gelecek, Esad’ın egemen olduğu topraklar genişletilmek ve “fiili durum (de facto)” yaratılmak isteniyor.
2Esad rejimi Türkiye ile kendi egemenliği altındaki coğrafya arasında bir PYD kantonlar kuşağı da oluşturmayı hedefliyor.
Böyle bir kuşağı hem Rusya, hem ABD’nin “sıcak baktığı” görüşünde olabilir.
HATAY’A DİKKAT
Kİ...
Tehlikeye bu köşede “Hatay’ın önemi” başlıklı yazımda işaret etmiştim.
O satırları aynen yansıtıyorum:
Kitabın adı “Osmanlı’nın Çöküşü (The Fall of the Ottomans)...”
Yazarı Oxford Üniversitesi üyesi ve Başbakan -serbest zamanlı (freelance)- danışmanı Eugene Rogan Türkiye’ye geldi.
Konuştuğu kişilerden biri de TBB Başkanı Prof. Metin Feyzioğlu...
“Suriye ve Kürt konusu” üzerinde görüşlerini anlatırken haritada Türkiye’nin güney sınırı boyunca uzanan “Kürt koridorunu” gösteriyor parmağıyla.
“Bakın” diyor. “Koridorun Akdeniz’e ulaşması önünde sadece tek engel var, o da Türkiye’ye ait Hatay...”
Ardından ekliyor:
“Hatay Lozan Antlaşması’na göre Türkiye sınırları içinde değildi.”
Bu söyleme “mim” koydum. Yazın bir kenara.
PYD’nin Kürt koridoru denize ulaşabilmek için Hatay’a da bulaşacak mı? Bölgenin dağlarında PKK’lıların 10 yıllardır dolaşmaları herhalde amaçsız değil.
Aksi halde, Güneydoğu nere, Hatay nere?..
Yani...
Göstere göstere bir senaryo.
FIRAT’IN
BATISI
ANKARA da bu senaryonun elbette farkında.
O nedenle PYD’ye “net tavır” koymuş bulunuyor.
“Fırat’ın Batı’sına geçmeyi aklına bile getirme...”
Bu tavrını özellikle Başbakan Davutoğlu Suriye konusunda yaptığı her konuşmanın içinde vurguluyor.
PYD’nin kantonları Irak sınırından başlayarak Fırat’a kadar dayandı.
Fırat’ın batısındaki Cerablus coğrafyası da Türkiye sınırı boyunca PYD’nin olursa Hatay’a bitişik Efrin ve civarındaki kantona ulaşacak.
Türkiye tüm Güney sınırı boyunca PYD’yle komşuluk kuşatmasına geçecek.
Bir sonraki hedef?
“PYD’nin denize ulaşması...”
Bunun için de tek engel Hatay...
Çok aktörlü senaryo gereği Hatay “mezhep çatışmalarının” -becerebilirlerse- sahneye konulacağı hassas coğrafya.
Buradan bir koridorla Akdeniz’e ulaşmak gibi bir proje var.
Ama IŞİD’in ele geçiremediği Türkiye sınırındaki derinliği az Türkmen şeridi dağıtılmadan mümkün değil bu.
Rus uçakları havadan, Hizbullah takviyeli Suriye güçleri karadan bu ince şeride yükleniyorlar.
Burada bir boşluk oluşursa -kaygı duyulur ki- PYD Fırat’ın batısına sarkarak boşluğu doldurur...
Yaklaşık 50 km’lik IŞİD elindeki kapıları ele geçirirse Hatay sınırına kadar kantonlar zincirindeki son halka da yerleştirilmiş olur.
.........................
Ankara -herhalde- bu son coğrafyanın en azından derinliği az ama nispeten uzun çizgide Türkmen güçlerinin bölgede tutunması için elinden geleni yapacaktır.
Hatta... Hemen yanı başındaki IŞİD’e ait 35 km’lik şeridin de Türkmenlere ve Esad’a karşı savaş veren diğer gruplara geçmesi için destek sunacaktır.
Bu bir stratejik noktadır.
Türkmenlerin “Çanakkale direnişi” metaforunu kullanması nedensiz değil.