Putin’in Nirvana’sı
Putin “kariyerinin Nirvana’sında” denebilir. Bütün dünyanın gözü onda.
“Ukrayna için ne karar verecek?”
………………….
Putin’i en iyi tanıyan kişi olarak Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto gazetecilerin, dünya liderlerinin referansı.
Yıllardır Putin’le arkadaş…
O kadar ki birlikte spor yapıyorlar aynı “buz hokeyi” takımındalar.
Sık sık bir araya geliyorlar.
Dünkü NYT (New York Times) şöyle yazmış:
Karda yansıyan
sert kuzey ışığı, donmuş körfezin içinde akarken Finlandiya Cumhurbaşkanlığı konutu…
Başkan Niinisto’dan alıntılar…
Putin bazen “Neden Batılı arkadaşlarına şunu, şunu ve bunu söylemiyorsun?” diye sorar.
Ben Doğu ile Batı arasında mekik dokuyan bir İskandinav koşucusu değil, her iki tarafa da diğerinin düşüncesini açıklayan sınır tercümanıyım.
MERKEL SONRASI
Putin ile Avrupa’nın müzakerelerinde daha önce Merkel kilit isimdi.
Akıcı Rusça biliyordu.
O zamanlar komünist blokta kalan, Putin’in de Sovyetler Birliği casusu olarak görev yaptığı Doğu Berlin’de doğmuştu.
Birbirlerini anlıyorlardı.
Merkel, siyaseti bıraktıktan sonra Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinisto’nun rolü “hayati önem” kazandı.
Hele savaş davulu seslerinin yükseldiği şu süreçte…
İYİMSER DEĞİL
Peki…
“Putin Ukrayna’yı işgal edecek mi? Öngörüsü ne?”
NYT’ye göre, “Cumhurbaşkanı Niinisto iyimser değil.”
Geçen ay Putin’le uzun bir görüşme yaptıktan sonra yorumu: “İşlerin eskisi gibi olacağını hayal etmek bile zor…”
Pek çok toplantı, birlikte geçirilen saatler, sayısız telefon görüşmeleri, çok kez birlikte buz hokeyi oyunu…
10 yılı aşkın bir süredir Putin’le oluşturduğu ve beslediği bu ilişkiyi Cumhurbaşkanı Niinisto bozmak istemiyor, temkinli konuşuyor.
“Putin’in düşünceleri hakkında fazla şey biliyor olduğum görüşleri bir
abartı” diyor…
Hatta…
Bu temkinli konuşmayı “Buz hokeyi oyununda hanginiz daha iyisiniz, siz mi Putin mi?” sorusuna cevap verirken bile sürdürüyor.
Diplomatik bir dille “Hayatım boyunca oynadım” diyerek…
Bununla beraber, herkes gerçeği biliyor.
Örneğin…
“Rus muhalefet lideri Aleksey A. Navalni’nin zehirlenme-sinden sonra tedavisi için Almanya’ya gönderilmesine Putin’in izni için” katkısı bilinmekte.
Eski Başbakan ve Dışişleri Bakanı Aleksander Stubb “Avrupa’nın kuzeydoğusunda neler olup bittiğini öğrenmek istediğinizde ve özellikle Başkan Putin’in düşüncesini anlamak istiyorsanız aramanız gereken insan” diye tanımladığı Cumhurbaşkanı Niinisto şöyle ipuçları veriyor…
“ l Bir Rus, onları tereyağında kızartsanız bile bir Rus’tur.
l Kazak (Rus askeri anlamında) kolay olan her şeyi alır.
l Putin, karşı durana saygı duyar.
l Tehlikeli zamanlar…”
……
Cumhurbaşkanı Niinisto’nun sağlam kişiliği için bir not…
Tayland’daki yıkıcı tsunami dalgasının yüzlerce can aldığını hatırlayın.
Finlandiyalı sporcu Cumhurbaşkanı o sırada Tayland’da tatildeydi.
Tsunaminin önüne gelen her şeyi yuttuğu, sürüklediği sırada “bir elektrik direğine tutunarak saatlerce hayatta kalmayı” başarabilmişti.
PUTİN’İN “SİLOVİLERİ”
Rusça “silovileri (gülcü adam)” demek.
Putin’in Ukrayna için vereceği kararı etkileyebilecek en yakınındaki “silovileri kişiler” şöyle:
……………
Birinci Sergey…
Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov açık, sade ve arkadaş canlısı.
Usta bir diplomat…
Deneyimi, donanımı ve hafıza gücü etkileyici…
Dosyaları adeta ezbere biliyor.
Savaş yanlılarına karşı bir “siper.”
Diyalog ve müzakere yanlısı olarak algılanıyor.
Batı’nın “Rusya her an Ukrayna’yı istila edebilir” yorumlarını ironiyle karşılıyor ve “histeri” diye tanımlıyor.
İkinci Sergey
Sergey Şoygu Savunma Bakanı ve Putin’in arkadaşıdır.
Sahada Putin’in “belirsizlik diplomasisini” başarıyla uyguluyor ve sürdürüyor.
Batı’da “genel güvensizlik” duygusunu başarısıyla üretiyor.
Putin’in yaz tatiline bile beraber gittiği yakın Sergey Şoygu Ukrayna sınırına Rus ordusunun 9’da 1’ini yığdı.
Belarus’ta tatbikatla gözdağı veriyor.
Karadeniz’deki Rus donanması da baskıyı artırıyor.
“Atlantik, Pasifik ve Akdeniz’de donanma tatbikatlarının sürdürüleceğini” söyledi.
Üçüncü Sergey
Dış İstihbarat’ın başındaki Sergey Narişkin, Putin’in eski arkadaşı ve Putin gibi eski bir casus.
Genelde “görünmez adam…”
Medya radarlarından uzak durur.
Ancak…
Gene de kaygı yayan bir işaret verdi:
“Ukrayna’daki durum 2008 olaylarından önceki Gürcistan’a benziyor…”
Yani…
“Rusya’nın Gürcistan topraklarının yüzde 20’sinin kontrolünü ele geçirmesiyle” sonuçlanan kısa savaştan öncesine…
Başkan Yardımcısı
Dimitri Kozak Berlin’deki “Normandiya formatı müzakerelerinde” Putin’i temsil etti.
9 buçuk saatlik toplantıdaki misyonu belki de her şeyi engellemekti.
“Olmayacak” önerilerde bulunarak toplantıyı kilitledi.
Başkanın adamları
Ve…
İki isim daha.
Eski Başbakan Dmitri Medvedev şimdiki Başbakan Mihail Mişustin ile bazı eski casuslar
ve kuvvet servislerinin temsilcileri.
Bu “silovileri” Rusya’nın Kırım’ı ilhak ettiği 2014’ten bu yana, etkilerini istikrarlı bir tırmanışla yükselttiler.
Kremlin çevresindeki liberal figürler ise “Avrupalıların ve Amerikalıların müttefiki” gibi görüldükleri için bu çemberin dışında kaldılar.
…………….
Not 1: Yazının bu bölümü için dünkü Le Monde’daki “Putin’in karar verme süreci: Ukrayna’daki krizin entrikaları” yazısından da yararlandım.
Not 2: Putin dün Alman Şansölyesi Scholz ile görüşmesinden sonra “Avrupa’da savaş istemiyoruz” dedi. Yukarıdaki yazı bu açıklamadan önce yazıldı. Putin’in açıklaması da netameli durumu ortadan kaldırıyor değil.