Sol şerite gözaltı

Sol şeritten giderek diğerlerine sürat farkı atan lüks arabalar, Deftertarlık tarafından gözaltına alınıyor.
Defterdarlık'tan edindiğim izlenime göre; 2000 yılı içinde lüks otomobil alanların isimleri, tek tek çıkartılmış.
Şimdi, bunlar vergi dairelerinde değerlendirilme aşamasında.
Otomobil sahipleri, gelir vergisi mükellefi mi?
Geçen yıl ne kadar gelir matrahı beyan etmişler?
Ne kadar vergi ödemişler?
Beyan ettikleri gelir ve ödedikleri vergi, bu lüks otomobillerin alımını karşılıyor mu?

Dünyadan uygulamalar

Alışılmış bir uygulama değil.
İlk bakışta rahatsız edici bile bulunabilir.
Ama...
Batı demokrasilerinde de bu tür uygulamalar vardır.
Kendilerinin vergilendirilmiş kazançlarına karşı adaletsiz bir durum olduğu kuşkusuyla tepki göstermeleri, o toplumlarda doğal karşılanır.
Bizde yapılacak yeni uygulamayla vergi mükellefinin bildirdiği kazanç ve ödediği vergi, böyle lüks otoların alımına yeterli değilse, "resen vergi takdiri"ne gidilmesi, olası.

Zorluk

Ama...
Hiç vergi mükellefi olmayanlar için durum farklı.
Ortaköy'ün... Etiler'in gece hayatına pırıltılarla yanaşan büyük jeepler, lüks otomobiller genellikle vergi mükellefi olmayan gençlere ait.
Onlara soru sorulduğunda "bunu ailem hediye etti" diyebilirler.
Aile vergi mükellefiyse, gelir durumları sorgulanır.
Ama...
Zekeriya Temizel'in Maliye Bakanlığı zamanında çıkarılmış olan "Nerden Buldun Yasası"nın uygulaması, 2002 yılı başına ertelendiği için lüks otomobilin sahibi kaynak göstermeyebilir de...
Bu taktirde yapılacak olan tek şey, yüzde 10'dan başlayarak yüzde 30'a kadar uzanan "ivassız edinme vergisi" kesmektir.
O kadar. Cezası, faizi de yok.
Ancak...
Gene de bu yeni uygulama, bazı caydırıcı unsurları taşıyor.
Örneğin, vergi borcu olup da lüks otomobil almış olanlar ya da ödedikleri vergiyle orantısız yükseklikte bir fiyatla otomobil alanlar, canlarının yandıklarını hissedecekler.
Bu otomobillerin, kurulacak büyük alanlarda Defterdarlık tarafından satışa çıkarılmaları ve böylece vergi borçlarının ödenmesi de söz konusu.

Başı dik tutmak

Öte yandan...
Vergisi ödenerek alın teriyle kazanılmış bir parayla lüks otomobil sahibi olanlar da kaynağı kuşkulu servetlerin alemindeki bazı - yanlış - figürlerle özdeşleşmekten, "acaba vergi kaçakçısı gibi mi görünüyorum" kompleksinden kurtulmuş olacaklardır.
Başları dik dolaşacalardır.
İnsanlar hakediyorlarsa, elbette güzel şeylere layıktırlar. Konu servet düşmanlığı boyutuna da taşınmamalıdır.
Araştırma ve denetimlerin çatık kaşlarla ve ön yargılarla değil, iyi niyetin asıl olduğu yaklaşımlarla yapılması gerekir.
Her Mercedes'in, her büyük jeep'in, her spor otomobilin direksiyonunda infaz mekanları oluşmamalıdır.
Zaten...
Son yıllarda genellikle denetimler bu uygar diyalog düzeyinde yapılmakta.
Ayrıca...
Mali operasyonlar ve böyle "Sol Şerit"çilere vergi denetimi gibi uygulamalar, aslında, iktidarın kemer sıkma politikası nedeniyle biriken toplumsal tepkileri hafifletmek gibi bir siyasal yarar da sağlıyor.
Toplumsal vicdan merhemi oluyor.
Sıkıntıların bütün kesimlerce paylaşılma duygusu, yavaş yavaş hissedilmekte.
Ama kantarın topuzu kaçırılmamalıdır.
Eğer girişimci kesimde genel psikolojik bir yılgınlık oluşursa, reel ekonomi olumsuz etkilenirse, bunun yansımaları kolay onarılamaz.


Yazara E-Posta: gcivaoglu@milliyet.com.tr