Hem sosyal, hem demokrat

CHP bir taraftan devlet geleneğine yapışmış olmanın, diğer taraftan "muhalif potansiyel"in ancak "devlete rağmenlik"te bulunmasının anaforunda yuvarlandı.
"İç çekişmeler" denilenin yanı sıra, asıl sorun bu.
15 ay "dinlenmiş, ormanda koşmuş, torununu okula götürmüş, markete gitmiş, Doğu kültürü uyarınca muhasebe yapmış, çile çekmiş, derviş olmuş" ve "İslam'ın buyruğu" uyarınca "emaneti ehil olana" isteyen Baykal'ın o kadar laf arasında bu çelişkiye değindiği yok.
O yüzden de sonunda referansı Demirel oluyor:
"O da 6 kere gitti, 7 kere geldi."

. . .

Şu anda Türkiye'de, "sosyal demokratlık" iddiasındaki bir partinin önünde ciddi paradokslar var.
Birkaç örnek...
"Sosyal adaletsizlik"ten yakınanların tek tip siyasi talepleri yok.
"Sosyal adaletsizlik" kaynaklı mağduriyet ve muhaliflik, dini (İslamcı) motiflerle de iç içe geçebiliyor, (MHP iktidarda olsa da) milliyetçi motiflerle de.
Özellikle Güneydoğu söz konusu olduğunda, "Kürt kimliği" ve onun siyasi talepleriyle çakışıyor.
O muhalif potansiyelin ancak bir kısmı "solcu".
Yine benzer şekilde, "demokratikleşme" taleplerinin bir bölümü İslami, bir bölümü Kürt kimliğiyle harmanlanmış durumda.
Bir taraftan da, kentli "özgürlük ve demokratikleşme" niyetlerinin, "liberal" tarzının ciddi bir kısmının da "sosyal adalet" gibi bir derdi yok.

. . .

Bir başka önemli paradoks da şu:
"Sosyal demokrasi"nin ilk kavramı olan "sosyal"den bahsettiğinizde ister istemez devletin düzenleyici ve adaletsizlikleri düzeltici aktif rolüne atıf yapmanız, "sosyal" olmanız lazım.
İkinci kavramı olan "demokrasi"den bahsettiğinizde ise, hele burası Türkiye ise, var olan devlet kavramını ve anlayışını karşınıza alıp "liberalleşmeniz" gerekiyor.
Bu paradoks, Türkiye'de çoğunluğun (evet, herkesin kendine göre nedenleri var!) ve önemli bir muhalif potansiyelin birleştiği "Avrupa Birliği" özleminde de ortaya çıkıyor.
Demokratikleşme yolu ile sosyal adalet talebi bire bir çakışmıyor.
Piyasayı serbest bırakan baskıcı devlet...
Piyasayı serbest kılan demokratik devlet...
Ya da piyasanın tahribatını onaran demokratik devlet.
Bunların tümü ciddi "zihniyet" farklılıkları.
"Sosyal demokrat" CHP, bunların üstünde hizip çatışması yaşasa amenna, ama bunların tartışıldığını duyuyor muyuz ki?

. . .

"Ben şunu şunu yaptım, sokağa çıktım, eve kapanıp çile çektim" diyen kaçıncı kez "yenilenmiş" Baykal'ın, şunları okudum, şu tartışmayı izledim, şu senteze vardım demeyip "kendisinin özlendiği" varsayımıyla cesaret bulması da Türkiye'deki sosyal demokrasi iddiasının çilelerinden biri olmalı.



Yazara E-Posta: umur.talu@milliyet.com.tr