Komşu, koşaradım...

Yavuz DONAT

ÜÇÜNCÜ kez Romanya'dayız.
İlk gelişimiz 1989 Devrimi'nden hemen önceydi.
Çavuşesku Romanya'sında ekmek bulabilmek bile sorundu.
Başkent Bükreş geceleri karanlık içindeydi.
Romanya'ya daha sonra Cumhurbaşkanı Demirel ile geldik.
Ülke, demokrasiye ve serbest piyasa ekonomisine alışmaya çalışıyordu.
Artık ekmek bulmak zor değildi, ama yazımızı Türkiye'ye fakslamak hayli güç olmuştu.
Kapalı rejimin alışkanlıkları sürüyordu.
Yeni teknolojiler çok yavaş geliyordu.
Ve üçüncü kez Romanya'dayız.
Caddelerde her modelden otomobil görmek mümkün.
Cep telefonu çalışıyor.
Çarşı, pazar kalabalık.
Ne ararsanız bulmak mümkün.
Dün gördük ki "komşu" çağı yakalama yolunda dolu dizgin ilerliyor.
* * *
ROMANYA Başbakanı Victor Ciorbea bir yıl önce göreve gelince "bir şeyi" farketmiş.
Yabancı sermayenin "fil gibi gelip, tavşan gibi kaçtığını."
Ve "yabancı sermayeyi kaçırmamaya" karar vermiş.
Sonuç:
Özelleştirme birden hızlanmış.
Şu anda ülkenin en büyük rafinerisi olan Petro Midya özelleştirme safhasında.
"Konuşulan değer" 20 milyar dolar.
Hükümet altın, kömür ve bakır madenlerini özelleştirmeye çalışıyor.
Bu yıl yapılan özelleştirme, "son altı yılda yapılanın yarısına eşit".
Bu arada 16 büyük devlet şirketinin iflası "resmen ilan edilmiş."
Bunlardan ikisi rafineri.
Ayrıca 130 maden ocağı kapatılmış.
Ve Romen ekonomisi "belini düzeltmeye başlamış."
Biz özelleştirme konusunu Avrupa'da ilk konuşan ülkelerden birisiyiz.
"Özelleştirme söyleminde" notumuz on üzerinden yıldızlı on.
"Özelleştirme eyleminde" ise notumuz sıfır.
Bu konuda Romanya'nın bile gerisine düşmek düşündürücü ve üzücü.
* * *
ROMANYA'da şu anda 4 bin 660 Türk firması var.
Bunların çoğu küçük ve orta ölçekli.
Dükkanlar Türk malları ile dolu.
Kent, Ülker, Saray, Duru, Evyap gibi firmalarımızın bütün ürünlerini bulmak mümkün.
Helva derseniz Türkiye'den, bulaşık deterjanı derseniz yine Türkiye'den.
4 bin 660 Türk firmasından, bin tanesi fırın.
Ekmek en önemli besin, fırıncılık da en önemli sektör.
Öylesine önemli ki, bizden sonra İtalyan ve Fransız fırıncılar da gelmeye başlamışlar.
Romanya 23 milyon nüfusuyla Orta ve Doğu Avrupa'nın, Polonya'dan sonraki en büyük ikinci pazarı.
Bu pazarda iş var.
Bunu ilk farkeden fırıncılarımız olmuşlar.
* * *
BAŞTA Cumhurbaşkanı Demirel olmak üzere "üst yöneticilerimiz" sık sık Romanya'ya geliyorlar.
Bizce "daha sık" gelmeliler.
Neden mi?
Üç - dört yıl önce "Romanya ile ticaret yapan ülkeler sıralamasında" yerimiz ikincilikti.
Şimdi "yedinci sıraya" düşmüşüz.
Zira "bu pazara" Amerika girmiş.
Almanya girmiş.
Diğer ülkeler "üşüşmüşler."
Biz ise "bitişiğimizdeki" bu önemli pazarda giderek ağılık kaybediyoruz.
* * *
CUMHURBAŞKANI Demirel ile konuştuk.
Bize "karşılıklı gidiş, gelişleri" anlattı.
1965'ten bu yana Cumhurbaşkanları düzeyinde 13 "gidiş, geliş" olmuş.
Başbakanlar düzeyinde "dokuz."
Dışişleri bakanları düzeyinde ise "on bir."
Demirel:
- Romanya eski eyaletimiz. Osmanlı yüzyıllarca buradan vergi aldı. Bükreş'in İstanbul'a uzaklığı, Sivastopol'dan kısa. Yüzbin Türk var. Kültür münasebetlerimiz var. Burada iş yapan binlerce müteşebbisimiz var. Ve bizden alacakları daha çok şey var. İhmal edemeyeceğimiz önemli bir komşu.
* * *
BÜKREŞ Otopeni Havaalanı'nda, Cumhurbaşkanı'nın sarayına giderken, saraydan parlamento binasına geçerken caddelerdeki işyerlerine dikkat ettik.
Bütün "yeniden yapılanmalarda" olduğu gibi pek çok İngilizce tabela gördük.
McDonald's, Pizza Hut'ların haddi, hesabı yok.
Komşunun ülkesinde enflasyon giderek azalıyor.
Halkın satın alma gücü de yükseliyor.
Ve Meclis'teyiz.
"Bir düzine parti" var.
Bunlardan bir kısmı "ittifak."
Şu andaki hükümet de bir "ittifaklar koalisyonu".
Komşu özelleştirmenin Ö'süyle de, Demokrasinin D'siyle de daha çok yeni tanıştı.
Ama "yol alma hızı" zannettiğimizden yüksek.




Yazara EmailY.Donat@milliyet.com.tr