Piketty, bizim Maliye’nin arşivine girmek istiyor

İş Bankası Kültür Yayınları’na çok teşekkürler. 6-7 aydır dünyanın en merak ettiğim insanı olan Prof. Dr. Thomas Piketty ile önceki akşam bizleri buluşturduğu için...
“21. Yüzyılda Kapital” adlı kitabı, geçen yıl Fransa’da basıldığında fazla ses getirmeyen, bu yıl martta İngilizcesi yayınlandığında ise Amerika’da uzun süre pop star muamelesi gören Piketty’nin kitabını, ekimde Türkçeye çevrilmiş olarak masamda buldum. Önceki gün de dar kapsamlı bir akşam yemeğinde kendisiyle sohbet edip kitabını imzalattım.
Kitap, İngilizcesi yayınlandıktan sonra kısa sürede bestseller oldu ve bugüne kadar 1 milyon 300 bin adet satıldı. Dikkatinizi çekerim; bu bir Harry Potter kitabı değil; kapitalizmin 200 yıllık tarihini, yarattığı gelir eşitsizliği bağlamında, istatistiki verilerle inceleyen ve servetin reel ekonomiden daha hızlı büyüdüğünü gözler önüne seren 700 sayfalık bir eser.

Büyükelçi’yi kızdırdı
10 yıl önce profesör olan, 43 yaşındaki Piketty, kendini hiç empoze etmeyen, lafı uzatmayan, halim-selim biri. Ancak önceki gün Galatasaray Üniversitesi’nde vereceği konferansta İngilizce konuşmakta ısrarcı olmuş. Fransa’nın Ankara Büyükelçisi Laurent Bili ise onu kararından caydırıp Fransızca konuşmaya ikna edemeyince, haftalar önce davet edildiğimiz ve Piketty onuruna Fransız Sarayı’nda önceki akşam verilecek yemeği iptal etmiş. Salı günü öğleden sonra bizden Fransız Sarayı’na giriş için arabalarımızın plaka numaraları istenmişti; 2-3 saat sonra yemeğin Ortaköy’deki Radisson oteline alındığı haberi geldi! Tipik Fransız mantalitesi; huylu huyundan vazgeçmiyor...

Şevket Pamuk
Prof. Piketty’nin bizlerle buluşur buluşmaz daha ayaktaki sohbetimizde ilk sorduğu ise Türkiye’de Maliye Bakanlığı’nın gelir vergisi kayıtlarını kendisine açıp açmayacağıydı. Eğer Maliye’nin arşivi açılacak olursa hemen ekibini yollayacak. Yemeğe katılan Prof. Şevket Pamuk, bizdeki arşivlerin ancak 1960’tan sonrası için bulunabileceğine işaret ediyor; Prof. Zafer Toprak “1927’den beri vardır, ama ne kadar sağlıklıdır, orası kuşkulu” diyor. Prof. Ayşe Buğra’ya göre Maliye Bakanlığı, gelir vergisi kayıtlarını Piketty’ye açtığı takdirde Türkiye’de bu işi en iyi yapacak kişi Pamuk. Gördüğüm kadarıyla Şevket Bey de bu araştırmaya talip. Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek’in bilgilerine...

‘Türkiye’de şeffaflık yok’
Piketty’nin temel amacı, gelir dağılımı verilerinde zaman ve ülke kapsamını genişletmek. Ancak bize gelmeden önce gittiği Çin’de de gözlediği gibi, gelişmekte olan ülkelerin çoğunluğunda bu verilere ulaşmak kolay değil.
Biliyorsunuz Türkiye, dünyada gelir dağılımının en bozuk olduğu ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Piketty’ye göre “Forbes dergisinin sıralamasında Türkiye’nin 37 dolar milyarderi varken Japonya’da bu sayının sadece 15 olması dehşet verici. Türkiye’nin gelir ve servet konusunda şeffaflığa şiddetle ihtiyacı var ve düşük oranda bile olsa zenginlere getirilecek servet vergisi, Türkiye’de şeffaflık yaratır.”