İlk elde bu soruya bir soruyla cevap vermek gerek: Neye göre?Salt rakam konuşacak olursak. Avrupa İşverenler Sendikası istatistiklerine göre Türkiye'de asgari ücret ayda 303 euro'dur. Bu rakam asgari ücretin ayda 1.579 euro olduğu Lüksemburg'a göre düşük, 65 euro olan Rusya'ya göre yüksektir.Ama Dünya Bankası'na göre, kişi başına düşen milli gelirde 76.000 dolarla Lüksemburg dünyadaki en zengin ülkedir. Aynı ligde biz 83'üncü sıradayız ve kişi başına milli gelirimiz 5.400 dolardır. Kişi başına düşen milli gelire oranla asgari ücrette Türkiye, Avrupa Birliği'ndeki bütün ülkelerden daha yüksek bir ücrete sahiptir.Bu açıdan bakıldığında Türkiye'deki asgari ücret yüksektir. Ücretin Türkiye'den daha zengin olan Letonya, Litvanya, Slovakya, Estonya, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerdekinden de yüksek olması bizim için bir dezavantajdır. Çünkü yabancı sermaye çekmede bu ülkeler Türkiye'nin rakibidirler.Asgari ücret genellikle en deneyimsiz, genç veya vasıfsız işçiye ödenen ücrettir. Türkiye'de çalışan nüfus sayısı düşüktür (yüzde 48) ve işsizlik resmi istatistiklerin gösterdiğinden çok yüksektir. Yaşları 15-24 olanlar arasında işsizlik yüzde 19 gibi devasadır.Asgari ücrete karşı olanlar asgari ücretin yeni iş yaratılmasını baltalayarak işsizliğin azalmasını önlediğini savunuyorlar.Asgari ücret taraftarlarına göre ise asgari ücret yoksulluğu azaltıyor ve gelir dağılımının daha eşit olmasına katkıda bulunuyor. İşsizlik daha çok gençler, yaşlılar, az eğitimliler, vasıfsız olanlar ve coğrafi olarak dezavantajlı olan bölgelerde yaşayanlar arasında (Güneydoğu Anadolu gibi) yaygındır. Hazine Bakanı Mehmet Şimşek Türkiye'de asgari ücretin yüksek olduğunu söylüyor. Bu doğru mu? Asgari ücret düşük olduğunda bu sınıflardaki kişiler için daha çok iş yaratıldığı bir vakıadır. Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa'da yapılan araştırmalar, asgari ücrette yapılan yüzde birlik bir artış bu kategorideki kişilerin iş bulma şansını yüzde 2.5 azalttığını gösteriyor.Asgari ücret, kalkınmışlık düzeyi ne olursa olsun, Türkiye'nin her yerinde aynıdır. Ama işsizlerin çalışmaya razı olacakları ücret Türkiye'nin her yerinde aynı değildir. Büyük bir olasılıkla, işsizlik oranının ortalamadan yüksek, işsiz olma durumunun uzun olduğu Güneydoğu ve Orta Anadolu, Karadeniz gibi bölgelerde kişiler asgari ücretin altında bir rakama çalışmaya razıdırlar. Bu razı olma durumu o bölgelerin mukayeseli avantajını teşkil ediyor. Bunu şöyle açıklayım: Eğer işçi ücretleri, örneğin, Batı'da ve Doğu'da eşitse bir yatırımcı için Doğu'da yatırım yapmanın avantajı yoktur. Ama eğer Doğu'da ücretler Batı'dakinin yarısı kadarsa o zaman işyerini Doğu'da kurmak çekici olmaya başlar.Türkiye'de asgari ücret yeni iş yaratılmasına, genç işsizliğine, dezavantajlı bölgelerde yatırım yapılmasına gerçekten mani mi? Bunlara kesinlikle evet demek için bunları kanıtlayan araştırmalar görmek lazım. Görmeden bu kadar hassas bir konuda kesin hükümler vermek doğru değildir. Doğru olsa bile işsizliğin ve fukaralığın bu kadar yaygın olduğu ülkemizde böyle bir şeye kamuoyu desteği bulmak imkânsızdır.En doğrusu, bölgelere göre değişen, her bölgede işsizliği asgariye indirmeyi amaçlayan bir ücret sistemi getirmektir. Bunun için ilk koşul sendikaların, gönüllü toplum örgütlerinin ve mahalli halkın desteğini almaktır. mmunir@milliyet.com.tr İş bulma şansı azalıyor
