İzmir, son yıllarda tehlikeli atıkların oluşturduğu çevre sorunlarıyla gündeme gelmeye başladı.
Aliağa’ya söküm için gönderilen gemilerdeki tehlikeli atıklar yıllarca tartışıldı.
Ama asıl büyük şok; Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun (TAEK) raporuyla Gaziemir’de Akçay Caddesi üzerindeki fabrikada radyasyonlu atıkların gömülü olduğu bir alan tespit edilmesi ile yaşandı.
Raporlara göre radyasyon fabrikanın nükleer santrallerde kullanılan nükleer çubukları eritmesiyle oluşmuştu.
Tehlikeli atıkların 100 tonun üzerinde olduğu tahmin edildi. Toprak altına gömülen miktarı ise kimse bilmiyordu.
Bakanlığın açıkladığı verilerden olayın vahameti daha da iyi anlaşıldı.
Rapora göre her gün radyoaktif madde bulaşmış 50 ton cüruf ve toprak fiziksel yöntemlerle ayrıştırılacak.
Yani bir yılda 15 bin ton cüruf ve topraktan havaya karışan radyoaktif maddeyi Gaziemir başta olmak üzere tüm İzmirliler soluyacak.
***
Gaziemir’deki bu çevre sorunu yıllardır çözülemezken benzer bir konu bu kez Bornova’da gündeme geldi.
Işıkkent’teki Dökümcüler Küçük Sanayi Sitesi’nde “Tehlikeli ve tehlikesiz atıkların” işlenmesi için bir firmaya ÇED sürecinin başlatılması için onay verildi.
Bütün bu işlerin yapılacağı alan, Işıkkent Mahallesi’ne sadece 2000 metre uzaklıktaydı.
Büyükşehir Belediyesi raporunda; “atık yağlarla kontamine olmuş kabloların, bor yağ gibi tehlikeli atıklarla kontamine olmuş metal talaşların geri kazanımı yer seçim açısından uygun görülmemiştir” dedi. Bun rağmentehlikeli atıkları işleyecek bu işletme ile ilgili olarak “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” raporu verildi.
***
Ayrıca Menderes’e bağlı Kısıkköy Bölgesi’nde bir firmanın daha tehlikeli atık işlemesi için gerekli süreç başlatıldı.
Söz konusu tesiste her gün 81 ton, yılda da 29 bin 565 ton tehlikeli atığın işlenmesi planlanıyor.
Bütün bunların yapılacağı yer; İzmir-Aydın Otoyolu’na 2600 metre, Menderes’e 5400 metre, Kısıkköy’e ise sadece 780 metre uzaklıkta.
Adnan Menderes Havalimanı’na da 6000 metre uzaklıkta. Havalimanı’na gelen-giden her yolcu için bile risk var.
***
Turizm bölgelerinde de benzer durumlar var. İzmir Çevre İl Müdürlüğü Foça’da katı atık yakılarak elektrik elde edilecek bir tesise gerekli izinleri verdi. Hem de ÇED sürecine bile gerek duymadan.
Söz konusu tesiste her gün 90 ton atık yakılacak. Atıkların birlikte yakılmasından kaynaklanan ve tehlikeli maddeler içeren 9 ton tehlikeli dip külü oluşacak. Tehlikeli maddeler içeren gaz temizleme atıkları da yine yanma sonucu ortaya çıkacak. Tesise en yakın yerleşim birimleri; 2600 metre güneybatısında Yeniköy Mahallesi, 2750 metre güneyinde Ilıpınar Mahallesi, 1800 metre kuzeybatısında Kozbeyli Mahallesi, 4300 metre kuzeydoğusunda Bozköy Mahallesi, 3500 metre kuzeybatısında Cumhuriyet Mahallesi.
***
Son örnek ise yine Menderes’te. Yılda tam 10 bin ton tehlikeli atığın işleneceği bir tesis için “ÇED gerekli değildir” kararı verildi.
10 bin ton tehlikeli atığın işleneceği alanın 1336 metre uzağında Tekeli mahallesi var.
Çocukların her gün bahçesinde oynadığı Öğretmen Emine Yazlalı Ortaokulu 1640 metre kadar yakında. Tehlikeli atıkların işleneceği tesisler için bile ÇED gerekli değilse, ne için gerekli anlamak mümkün değil.