'Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’ bir süredir Türkiye’nin gündeminde...
Tasarının tartışmalara neden olan bölümü zeytin alanlarıyla ilgili. Çünkü, zeytin alanlarının imara açılması öngörülüyor.
Zeytin alanlarının çok büyük bir bölümü Ege’de yer aldığı için, bu konu en çok Ege Bölgesi’ni ilgilendiriyor.
İzmir’de 975. 626, Manisa’da 978.295, Aydın’da 1.544.649, Muğla’da 944.318, Balıkesir’de de 820.694 dekar zeytin alanı var.
***
İzmir Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Ferdan Çiftçi’ye tasarının neler getirdiğini sordum.
Çiftçi, yasa tasarısı ve zeytin alanlarının geleceğiyle ilgili olarak şu bilgileri verdi:
Yasa tasarısının 2, 3 ve 4. maddeleri, 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’da değişiklik getiriyor. Değiştirilmek istenen 20. madde, zeytincilik kanununun temelini oluşturan bir madde. Zeytinciliğin, doğanın, çevrenin koruma zırhı. Bu nedenle, bugüne kadar madencilik lobisi tarafından 6 kez değiştirilmek istenen ancak geri çevrilen değişiklik, 7. kez gündeme getiriliyor.
Tasarının 2. maddesiyle 3573 sayılı yasanın 1. maddesine 1/A maddesi ekleniyor. Bu değişiklikte Zeytinlik Saha ve Kurul tanımları var.
Zeytinlik saha tanımıyla, dekarda 15 adet ve üzerinde zeytin bulunan sahalar, zeytinlik saha olarak tanımlanıyor. Bu tanımla 15 adetten az zeytin bulunan ve yıllardır zeytincilik yapılan alanlar doğrudan tehdit altına sokuluyor. Böylece, yüzlerce yıllık ağaçların bulunduğu, ancak içinde 8-10 ağaç olan değerli zeytinliklerimiz, yasanın koruma zırhından çıkarılıyor.
***
Zeytincilik kanununun mevcut haliyle 20. maddesi şöyle: Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın iznine bağlıdır.
Yasa tasarısıyla madde tamamen değiştiriliyor ve şöyle oluyor:
Zeytinlik sahalarına en az 3 km mesafede; kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işetilemez hükmü, zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 km mesafede zeytinliklerin bitkisel gelişimini ve çoğalmalarını engelleyecek kimyasal atık oluşturacak tesis yapılamaz ve işletilemez olarak değiştiriliyor. Bu değişiklikle, toz ve duman çıkaran madencilik faaliyetlerinin, termik santral ve benzeri faaliyetlerin zeytinlik sahalar içinde ve yakınında yapılmasının önü açılıyor.
Pratikte zeytinlikleri ve çevreyi en fazla tehdit eden faaliyet kolunun madencilik olduğu düşünüldüğünde endişelerimiz daha da büyüyor.
***
Zeytin alanlarının geleceğini belirleyecek yasayı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı‘nın hazırlaması, aslında bu konuya bakışı gösteriyor.
Öyle olunca da zeytin alanlarına termik santral yapımının bile yolunun açılmasına şaşmamak gerek.