Bütçe hüznü

Biz 2000'li yıllara şöyle gireceğiz, böyle gireceğiz, dünyanın bilmem kaçıncı ekonomik gücü olacağız diye atıp tutarken 2000 yılı gelip kapıya dayandı ve 2000 yılı bütçesi Meclis'e sunuldu. Ne yazık ki 2000'lerde atılım yapacak bir ülkenin bütçesi değil bu. Tam tersine doğru dürüst bütçe yapamayan, yaptığı bütçeyi doğru dürüst uygulayamayan, bütçesinin üçte ikisini faizlere ve diğer transferlere ayırmak zorunda kalan ve parası para olmaktan çıkan bir ülkenin aynası sanki bu bütçe.
Maliye Bakanı Sümer Oral'ın, her halde tarihin en bol sıfırlı bütçelerinden biri olan 2000 yılı bütçesini sunarken temel bütçe büyüklüklerini katrilyon lira yerine trilyon lira olarak telaffuz etmesi, deneyimli bakanın bile sıfırları izleyemez hale geldiğini ortaya koydu. 2000 yılı bütçesinin neden umut yerine hüzün verdiğini anlamak için bazı bütçe büyüklüklerine ve bu büyüklüklerde öngörülen artış oranlarına bir göz atalım (artışlar trilyon TL):



Evet sevgili okurlar 2000'li yıllara iddialı girmek hevesindeki Türkiyemizin 2000 yılı bütçesinin yüzde 45'i, bir önceki yıla göre % 105 artış gösteren faiz giderlerine ayrılmış. Diğer transfer kalemleri de buna eklendiğinde bütçenin üçte ikisini transfer harcamaları alıp götürüyor. Toplam vergi gelirleri, 30.7 katrilyonluk transfer giderlerinin ancak yüzde 78'ini karşılıyor.
2000 yılı bütçesinde Milli Savunma Bakanlığı giderleri % 100 artırılırken Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve komik rakamlardaki Kültür Bakanlığı bütçelerindeki artışlar % 55 - 57 düzeyinde. En düşük artış ise % 45 ile personel giderlerinde.
İşte bilgi çağına büyük umutlarla(!) giren, "insana yatırımı" dilinden düşürmeyen(!) ve dünyanın 16. ekonomisi olmakla övünürken Birleşmiş Milletler İnsani Kalkınma Endeksi'nde her nedense(?) 86. sırada bulunan Türkiye'nin hüzün veren 2000 yılı bütçesi.
Bu bütçenin aynen uygulanacağına ve 2000 yılı için belirlenen hedeflere varılabileceğine inanabilsek belki biraz teselli bulabiliriz ama ne yazık ki o konuda da inancımız hayli zayıf.


Yazara E-Posta: oulagay@milliyet.com.tr