Bu tür olayların yaşanabildiği bir ülkede kuş gribi konusunda kaygılı olmamak mümkün mü? Ne yazık ki ben bu konudaki kaygılarımı paylaşacak birilerini bulmakta zorlandım şu ana kadar. Kendi yakın çevremdekiler arasında bile, Türkiye'deki kümes hayvanlarında ilk kuş gribi vakasının saptanması üzerine, kuş gribinin nasıl küresel bir felakete dönüşebileceğini yazdığım için olayı abarttığımı, hatta uluslararası ilaç firmalarının oyununa geldiğimi düşünenler oldu. O günden bu yana kümes hayvanı yemeyişimi ise ancak 'evhamlı' olduğumu söyleyerek açıklayabiliyorum çevremdeki insanlara. Geçen gece NTV'de Banu Güven'in gece haberlerinde, satamadığı tavukları bir kamyona yükleyip pazar yerine getirerek çocuklara dağıtan "hayırsever" vatandaşın görüntüleri geldi ekrana. Çocuklar bedava tavukları kapışmak için büyük bir çaba harcıyor, eline bir tavuk geçiren hayvanı havada sallayarak başarısını kutluyordu. Bu sahne, kuş gribinin ülkemizde can almaya başladığının anlaşıldığı bir ortamda yaşanıyordu. Kuş gribi korkusuyla satılamayan tavukların bedava dağıtılması bu ortamda gündeme gelebiliyordu. Buna benzer ilkellikler gazete haberlerinde de sergilendi. Bu köşede yer alan 10 ve 16 ekim 2005 tarihli yazılarımda da vurgulamaya çalıştığım gibi, kuş gribi virüsünün hayvanlardan insanlara atlarken bir değişime uğrayıp insandan insana bulaşacak bir nitelik kazanması halinde, bunun küresel boyutta bir salgına, yani pandemiye yol açması, dünyada fevkalade ciddiye alınan bir olasılık. Türkiye'de kuş gribi nedeniyle insan ölümlerinin yaşanmaya başlaması da bütün dünyanın dikkatini çeken bir olay haline geldi kaçınılmaz olarak. Eğer insandan insana bulaşmanın ilk bulgusu Türkiye'de ortaya çıkarsa işimiz daha da zorlaşacak.Olayın kontrol altına alınmasında göstereceğimiz en küçük bir ihmal ve bu nedenle meydana gelecek ölümlerin artması, ekonomik açıdan da ağır bir bedel ödememize yol açabilir. Büyüyen dış ticaret açığını turizm gelirleriyle ve dış kaynak girişiyle bir ölçüde kapatan Türkiye bu cephelerde darbe yerse işi çok zorlaşabilir. Ayrıca kuş gribinin yerleştiği ülke olarak mimlenirsek bu durum ihracatımızı da olumsuz etkileyebilir. Ekonomiyi vurabilir Kuş gribinin küresel bir pandemiye yol açma olasılığı, 2006 yılına girilirken küresel gündemi işgal eden kaygılardan yalnızca biri. Geçen yazımda, "2006'da dünyada bir kırılma yaşanır mı?", sorusuna cevap ararken, kırılma nedenlerinin birinin, eşitsizliklerin ve adaletsizliklerin arttığı bir dünyada yaşanmakta olan "meşruiyet krizi" olabileceğini belirtmiştim.2006'ya küresel düzeni sorgulayanların pek çok ülkede giderek güç kazandığı ve demokratik yolla iktidara yöneldiği bir ortamda giriyoruz. Bunun yanı sıra gündeme gelebilecek başka kırılma nedenleri de var. Bizi de yakından ilgilendiren bu kırılma nedenlerini ve küresel sorunlar üzerine kafa yoran düşünürlerin kaygı ve beklentilerini önümüzdeki günlerde ele alacağız. oulagay@milliyet.com.tr Küresel kaygılar