Özay Şendir

Mustafa Kemal Atatürk’ün 10. Yıl Nutku’nun başını hepimiz ezbere biliriz:

“Bugün Cumhuriyetimizin onuncu yılını doldurduğu en büyük bayramdır. Kutlu olsun!”

Kimi zaman siyasi tartışmaların en fazla hatırlanan “Ne mutlu Türküm diyene” cümlesi de 10. Yıl Nutku’nun son cümlesidir.

Bizzat Mustafa Kemal Atatürk’ün kaleme aldığı 10. Yıl Nutku’nun ilk hali böyle bitmez.

Atatürk kendi el yazısıyla kaleme aldığı metnin ilk hali şöyledir:

“Bu söylediklerim hakikat olduğu gün, senden ve bütün medeni beşeriyetten dileğim şudur: Beni hatırlayınız!”

Atatürk’ün bir gece çalışarak yazdığı bu metni ilk gören kişi Hikmet Bayur oldu.

Yaşamı boyunca Milli Eğitim Bakanı, Türk Dil Kurumu Başkanı gibi görevlerde bulunan Bayur metni bir solukta okur.

Son bir ayda “İsrail’in Batı Şeria’da bir eyleme hazırlandığı” yolunda çok cümle kurduk. Söylemesi çok kısa süren bu cümle aslında 30 yıllık bir hatanın bugün hepimizi nereye getirdiğini özetliyor. 

Ansiklopedik kısmı hızlı geçeceğim ama altı çizilmesi gereken noktalar var: Birincisi, 1993’te imzalanan Oslo Anlaşması’na Filistinlilerin 3’te 2’si destek veriyordu. 6 Ekim günü bu destek inanılmaz derecede aşağılara düşmüştü. Bu keskin düşüş ve insanların barış umudunu kaybetmelerinin çeşitli nedenleri var. Bu nedenlerin büyük bir kısmı İsrail’in izlediği politikalar, bir kısmı da Mahmud Abbas Yönetimi’nden kaynaklanıyor. 

Oslo Anlaşması imzalandığında Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria’da 110 bin Yahudi yerleşimci (doğrusu işgalci) yaşıyordu. 30 yıl sonra bu işgalcilerin sayısı 800 bine ulaşmış durumda. Daha da dikkat çekici olan nokta, Yerleşim Bölgeleri Konseyi Başkanı Yossi Dagan’ın bu Ağustos’ta Başbakan Netanyahu’ya sunduğu plan. Bu planda 2050

Karanlığın en koyu olduğu an aslında aydınlığa yaklaştığımız andır sözünü doğrulayan gelişmeler yaşanıyor üst üste. 

Kaliforniya, Oakland Limanı’na yanaşmış bir ABD Ulusal Savunma Filosu’na ait bir nakliye gemisini bloke etti, Gazze’de yaşananlara sessiz kalamayanlar. 

Sadece onlar mı? 

ABD Başkanı Biden’ın Kasım 2024 seçimleri için yürütülen kampanyadaki birinci halkadan 50 kişi, ABD Başkanı’nı İsrail’i ateşkese çağıran bir açıklama yapması için açık bir mektuba imza koydu. 

Gazze’ye çok uzak bir coğrafya olan Avustralya’da meydanlar,  

Latin Amerika’nın hemen her ülkesinden yükselen tepki, 

Cumhurbaşkanı Macron’un hemen her konuda olduğu gibi ilkesiz-tutarsız politikasına karşı çıkan konuşmaların yapıldığı Fransa Meclisi, 

Avrupa stadyumlarında açılan pankartlar, 

Politico Dergisi, üst düzey bir yetkiliye dayandırarak İsrail Başbakanı Netanyahu’nun birkaç aylık siyasi ömrü kaldığını yazdı.

Bu sızmış değil, bilerek sızdırılmış bir haber.

Önce sadece ilgilenenlerin bildiği bazı bilgileri paylaşmam gerek:

ABD Başkanı Joe Biden, Eylül 2023’e kadar İsrail Başbakanı Netanyahu’yla oldukça gergin bir ilişki yürüttü.

İsrail çeşitli kereler talep etmesine rağmen Netanyahu’yu Beyaz Saray’a hiç davet etmedi.

Son 11 ayda bir kere görüştüler, o da New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında yapılan bir görüşme oldu.

ABD Başkanı’nın İsrail’e vizeyi kaldırma kararı da aslında Netanyahu’nun değil, ABD’deki Yahudi sermayesinin gücünden kaynaklanıyordu.

Medeniyetler arasında çatışma fikrini ilk ortaya atan kişi, İngiliz bilim insanı Arnold Toynbee’dir.

Batı medeniyeti ile İslam dünyası arasında bir savaşı öngörenler ise tarihçi Bernard Lewis ile siyaset bilimci Samul Huntington’dır.

Bernard Lewis, 1990 yılında “Müslüman Öfkesinin Kökenleri” makalesini yayımladı ve o makalede olası bir çatışmanın “Müslümanlar ile Batı” arasında yaşanacağı fikrini savundu.

Samuel Huntington’ın, 1993 yılında ortaya attığı Medeniyetler Çatışması tezi biraz daha karmaşık.

Tez, gelecek çatışmaların ekonomik ve ideolojik nedenlerden değil, medeniyet ve kültür farklılıklarından dolayı gerçekleşeceği iddiasına dayanıyor. Dünyayı 8 ayrı medeniyete bölen Huntington, ortak İslami kimliğe ve değerlere sahip Müslüman ülkelerin Batı karşıtlığı zemininde ittifak içine gireceklerini de iddia ediyor.

Aslında bu tez şimdilik çökmüş durumda. Batı’dan ayrı bir medeniyet olarak tanımlanan Ortodoks Rus Medeniyeti’nin iki üyesi kendi arasında savaşta, İran,

*Bülent Ecevit, 1960’ların sonlarında CHP Genel Sekreteri olarak oldukça önemli bir talimat vermişti örgütlere. O talimat, smokinli balolar yerine, halkın parti binasına gelmesini sağlayacak çay saatleri düzenlenmesiydi. Gerçekten de Ankara’nın çeperlerinde oturan vatandaşlar hayatlarında ilk kez o zamanlar Çevre Sokak’ta bulunan CHP Genel Merkezi’nin kapısından içeriye girmişti. Şimdi çok sembolik gelebilir size ama o zamanlar için önemli bir adımdı bu. Önemliydi zira, 1946 seçimlerinde CHP’nin 464 milletvekili adayının çoğu emekli bürokratlardan oluşuyordu. Listedeki çiftçi, işçi sayısı 10’u bile bulmuyordu.

*Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünden sonraki yıllarda Cumhuriyet Bayramı, çoğunlukla protokolün kutladığı, halkın da onların kutlamalarından haberdar olduğu dönemler yaşadı. Üç kişinin sokakta yan yana dolaşmasının yasak olduğu 1980 darbesi sonrasında

ya da sokakta her gün onlarca gencin öldüğü terör yıllarında Cumhuriyet Bayramı

Arabanın arkasına Mustafa Kemal Atatürk imzalı çıkartma yapıştırmak yetmiyor Cumhuriyet’i yüceltmeye. 

O çıkartma, başkalarının hakkını yememe, ters yola girmeme, sinyal verme gibi sorumluluklar yüklüyor insana. 

“Muasır medeniyetler” seviyesine, ithal ve kocaman armalı, fiyatı çok sıfırlı lüks ürünler kullanarak ulaşamaz insan. 

Tıpkı, her cümleye İngilizce bir kelime sıkıştırıp, tıpkı meşhur kahve mağazasından çıkmayarak çağdaş olunamayacağı gibi. 

Halk oyunlarını köylü bulup, valsi alkışlamak, türkülere burun kıvırıp arya severmiş gibi yapmak da Batılı kılmıyor insanı. 

Bir de içerisinden çıktığın halkı beğenmemek, küçümsemek var ki bu en büyük ayıbımız. 

Oysa en lüks olanından en sıradan olanına kadar erik dalıyla bitiyor bu ülkede tüm düğünler... 

Mustafa Kemal Atatürk’ü anma yarışında “en birinci” hepimiz oluyoruz da iş anlamaya gelince değişiyor tüm tablo. 

7 Ekim’deki Hamas saldırısına dair yeni ayrıntılar ortaya çıkmaya başladı.

Saldırıdan en az üç ay önce Nahal Oz’daki bir üste görev yapan gözetleme askerleri, Hamas militanlarının her gün eğitim yaptığını, çukurlar kazdığını ve sınır boyunca patlayıcılar yerleştirdiğini rapor etmiş. Bu rapor istihbarat birimleri tarafından ciddiye alınmamış.

Olmaz öyle şey demeyin, tüm dikkati iç karışıklığa ve Batı Şeria’ya dönmüş istihbarat servislerinin hata yapması şaşırtıcı değil. Toplumsal bölünmeler büyük zaafiyetlere neden oluyor diye daha önce de söylemiştim.

İsrail’e bakıp bizden farklı düşünene karşı daha anlayışlı ve daha saygılı olmamız gerektiğine güzel bir örnek bu durum.

‘Rakamlar açıklayamadı, sen açıkla Netanyahu’

İsrail Başbakanı Netanyahu, Gazze’deki bombardımanın Hamas’ı cezalandırmak için yapıldığını ve Hamas üyelerini hedef aldığını iddia ediyor.

Rakamlar aksini söylüyor.

Aralıksız bombardımanda öldürülen çocuk sayısı 2 bin 913, öldürülen