R.Hakan Kırkoğlu

R.Hakan Kırkoğlu

pembenar@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Güç ve zenginlik hırsı astroloğa nelere malolabilir? İşte tarihten birkaç örnek

Güç ve iktidar sahibi olma hırsı sadece yönetici kesimler arasında değil, kimi zaman astrologlarda da görülmüştür. Tarih boyunca astrologlar değişik entrikalar, güç oyunları içinde kaldılar, kimi zaman alet oldular kimi zamanda açık bir şekilde kurban durumuna düştüler. Zira astrologlar, antik uygarlıklarda, özellikle Mezopotamya’da, örneğin Babil’de aynı zamanda bir rahip görevini de görüyor, kutsal olanla temasta önemli bir rol oynuyordu. Astroloğun bu hassas konumu, danışmanlığı, mesleklerin ortaya çıkması ve uzmanlıkların artması ile birlikte, özellikle 17. yüzyıldan sonra büyük ölçüde sarsılmıştır. Rönesans döneminde, sarayların çoğunda, asilzadelerin emrinde çalışan ve korunan astrologlar vardı. Örneğin aynı zamanda bir majisyen olan Marcilio Ficino Medici ailesinin koruması altındaydı. Benzer şekilde, simyager ve astrolog, majisyen John Dee Kraliçe I. Elizabeth’in tahta çıkışı için eşref saati seçmiş, hatta Dee, ajan olarak Avrupa’ya gönderilmiş, James Bond filmlerinden bildiğimiz 007 şifresini ilk defa O kullanmıştır.

Ancak pek çok kez görüleceği gibi astrologların güç ve iktidar alanlarına burunlarını sokmaları trajik sonlarını da hazırlamıştır. John Dee, daha sonraki yıllarda gözden düştü ve sefalet içinde öldü. Örneğin yine İngiltere’de 17. yüzyılda, astrolog William Lilly, ünlü Londra yangını kehaneti yüzünden ve diğer başka politik nedenlerle mahkemeye çıkarıldı, destekçisi Elias Ashmole sayesinde paçasını zor kurtarabildi.

Osmanlı tarihinde de, IV. Murat döneminin müneccimbaşısı Hüseyin Efendi’nin sonu dikkat çekicidir. 1630 yılında müneccimbaşılığa getirilen Hüseyin Efendi, IV. Murat’ın küçük yaşı nedeniyle Kösem Sultanın aktif şekilde rol aldığı, saray entrikalarının yoğun olduğu bir dönemde saraydaydı. Astroloji (İlm-i Nücum) bilgisi ile dikkat çekti hatta hazırladığı yıllık takvimde, Hüseyin-i Na-Murad (Murad’sız Hüseyin) yazarak, Sultan Murat’ın öleceğini önceden haber vermiş, Sadrazam Kara Murat Paşa’nın ve saray çevresinin dikkatlerini üstüne çekmiştir. Ancak güç ve daha fazla kazanma hırsı müneccimbaşı Hüseyin Efendi’nin zayıf noktasıydı, pek çok düşman da kazandı. Yaptığı zayiçelerle ve kurduğu politik işbirlikleri ile bir yandan çok zengin olurken, siyasete de burnunu soktu, tayinlere ve azillere karışır hale geldi. Onun tarafından sadrazamlığa önerilen Murad Paşa’nın azledilmesinden sonra gözden düştü, Mısır’a sürüldü. Ancak İstanbul’dan ayrılmak istemeyen, makamına geri dönmek isteyen Hüseyin Efendi, çevresine mektuplar yazsa da, düşmanlarının harekete geçmesi ile hakkında ölüm fermanı çıkarıldı. Kaynaklara göre kendi geleceğindeki riskleri gören Hüseyin Efendi Anadolu’ya geçmek için harekete geçse de, deniz ortasında yakalanmış, orada boğulmuş ve cesedi denize atılmıştır.
Güç ve iktidar peşinde koşarak sınırları zorlayan astrologlar her zaman olmuştur. II. Dünya savaşında ister istemez propaganda aracı olarak kullanılan Alman astrologların bir kısmı toplama kamplarında can verdiler. Louis de Wohl savaşta İngiltere’ye sığında ve MI5’a için çalıştı. Tarih, Astroloji ile uğraşanlar için de sayısız ders ve örnekle doludur. Güce yakın durmak ne kadar çekici de olsa, büyük bir denge ve bilgelik gerektirir. n