Silikon Vadisinde Sahne Vakti
Dropbox, Airbnb gibi girişimleri çıkarması nedeniyle dünyanın en iyi hızlandırma programlarının başında gelen Y Combinator’ın geçtiğimiz haftalarda yaz dönemi demo günü vardı. Orada olan ve demo gününe katılan Duygu Clark’a hem kendi merak ettiklerimi, hem de sizin merak edebileceklerinizi sordum.
S. Ünsal : Silikon Vadisinde neler yapıyorsun ve Y Combinator ile nasıl bir ilişkin var ?
Duygu Clark : DO Venture Partners'in kurucusu ve yöneticisiyim. Silikon Vadisi'ndeki startupla-ra yatırım yapmak isteyen ancak buradaki networkun içinde olmayan, dolayısı ile iyi yatırım fır-satlarına erişimi bulunmayan VC fonları ve kurumsal fonların "Venture Partner"i olarak, onlarla birlikte yatırım yapıyorum. Bu süreç, onların yatırım alanlarına uygun iyi startupların bulunması, teknik ve finansal değerlendirmelerin yapılması ve yatırım sürecinin yönetimini kapsıyor.
Geçen sene, Y Combinator ilk kez bir Melek Yatırımcı Grubu oluşturmak üzere, Investor School - Yatırımcı Okulu Programı düzenleyeceğini ve bu grubu ancak kendilerinin davet edeceği, yatı-rım ve startup dünyasına hakim kişilerden oluşturacaklarını söyledi. Ben de davet ettikleri az sa-yıdaki yatırımcıdan biri oldum. Kendi ofislerinde 3 gün süren bir eğitimin ardından, Investor School'un ilk mezunları olduk. O günden beri her ay bir araya geliyoruz, YC startuplarının pitchle-rini dinleyip, birlikte yatırım yapıyoruz. Şimdiye kadar bu grup ile birlikte 3 tane melek yatırımım oldu, 1'inden de çıkış (“exit”) yaptım.
S. Ünsal : Y Combinator hızlandırma programından bahsedebilir misin ? (Kaç kişi başvuruyor, kaçı seçiliyor, sunum yapanlarla ilgili ne tip istatistikler paylaşıldı ? Sanırım en çok girişimin kabul edildiği dönem oldu ? Seçilenler ne tip eğitim, mentorluklar alıyor, seçilen her girişim YC fonun-dan $150K SAFE mi alıyor ?)
Duygu Clark : Bu demo gününde sunum yapan startup sayısı 174 oldu. Haklısın, şimdiye kadar-ki en kalabalık demo günü oldu. 27 farklı ülkeden startup vardı, %38'i Amerika dışındandı. Kadın kurucuya sahip olan startupların oranı %27.5 idi. YC'nin sunduklarına gelince; Post-money SAFE olarak $150K yatırım yapıyor ve SAFE convert ettiginde şirketin %7'sini alıyor. Seçilen her startupa, YC ekibinden bir mentör atanıyor. Bu men-tör startupın doğru probleme, doğru çözüme ve ürün-pazar uyumuna odaklanması için çalışıyor. Bir diğer kritik olan şey ise, YC'nin inanılmaz portföyüne erişim olanağı. Örneğin eğer ürününüz Airbnb'nin işine yarayacak bir ürün ise, YC hemen sizi önceki dönem mezunlarından olan Airbnb ile tanıştırıp, müşteriniz olmasını sağlıyor. Bildiğin gibi başarılı pek çok girişim YC çıkışlı; Dropbox, Airbnb, Stripe ilk aklıma gelenler.
S. Ünsal : Yaz 2019 nasıl geçti ? Ne tip girişimler ön plandaydı ?
Duygu Clark : 2 günde 174 startup dinledik, benim katıldığım en iyi demo günlerinden biriydi. Öne çıkan trendleri şöyle sıralayabilirim:
• Uzaktan Çalışma Alanındaki Startuplar: Önümüzdeki 2-3 yıl içinde en çok duyacağımız alan-ların başında geliyor. Y Kuşağının iş dünyasında öncülük ettiği değişim ve şirketlerin kendileri-ni yeni cağa adaptasyon çabaları sonucunda artık eskisi gibi sabah 9, aksam 5, her gün ofise gelme çağı değişiyor. Gitgide daha çok kişi uzaktan çalışmayı (remote work) tercih ediyor. Bu alanda yani uzaktan çalışmayı mümkün/verimli/kolay kılan startuplar yükselişteydi.
• Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Dijital Dönüşüm: Amerika'da çıkmış, başarılı olup ölçeklenmiş startupların gelişmekte olan ülkelerdeki uygulamaları. Örneğin Robin Hood'un (Amerikan borsasında komisyonsuz, kolayca hisse alıp satmayı sağlayan startup) Hindistan için olan versiyonu Green Tiger ya da Stripe'in Filipinler için olan versiyonu PayMongo gibi.
• Hindistan etkisi: Startupların %5.7'si Hindistan kökenliydi. YC CEO'su Michael Siebel, Hindis-tan'a olan fokuslarının devam edeceğini anlattı. Hindistan artık sadece ucuz yazılım kaynağı değil, aynı zamanda kendi startup ekonomilerini de yaratıyorlar.
• Alanlara göre: Finansal Teknolojiler, Sağlık Teknolojileri, Yapay Zeka, İnsan Kaynakları Tek-nolojileri (HR Tech), Gayri Menkul Teknolojileri (Real Estate Tech)
S. Ünsal : Kurucusu Türk olan sadece 1 tane girişim vardı sanırım, Cuboh. Cuboh nasıl bir girişim ?
Duygu Clark : Haklısın, sadece 1 tane girişim vardı: Cuboh. Kurucu ortaklardan biri Kanada'da yaşayan bir Türk. Cuboh, restaurantların farklı online yemek siparişi sitelerinden gelen istekleri tek bir arayüzde toplayarak vakit kazandıran ve kolaylık sağlayan bir girişim.
S. Ünsal : Türk yatırımcı ilgisi nasıldı ? Yatırım yapan sanırım Esas Ventures ve sen varsın. Baş-ka Türk yatırımcılar da var mıydı ? Senin yatırımlar neler, o girişimlerden bahsedebilir misin ?
Duygu Clark : Ben ve Fethi dışında demo gününe gelen Türk yatırımcı yoktu. Biliyorsun Demo Day'e ancak davetli isen katılabiliyorsun. Bu demo gününde 2 tane startupa yatırım yaptım. Clo-osiv ve Refinery Labs. Cloosiv, Starbucks dışındaki tüm kahve dükkanları için mobil sipariş plat-formu. Kahve Amerika'da en çok tekrarlı şekilde satın alınan tüketim maddesi. Starbucks'in Amerika'daki yıllık geliri 10 Milyar $ iken, Starbucks dışındaki kahve dükkanlarının yıllık geliri top-lam 20 Milyar $. Bir sene içinde 250 kahve dükkanına ulaştılar ve aylık %40 büyüyorlar. Refinery Labs, Uber ve Snapchat'de ürün yöneticiliği yapmış ve kendi dertlerini çözmek için ürün geliştirmiş bir ekipten oluşuyor. Uber'de çalışırken, bir ürüne özellik ekleyip hayata geçirmek 3 ay vakit alınca bunu çözmemiz lazım diyorlar. Ürüne yeni bir özellik eklerken sürükle-bırak kolaylı-ğında, güvenli, hızlı ve ölçeklenebilir bir platform sunuyorlar. 2 hafta içinde 43 müşteriye ulaştılar. Yatırım turuna da Yahoo'nun kurucularından olan Jerry Yang'in VC fonu liderlik etti. Bu iki startu-pın yatırım turuna Turkiye'nin en başarılı girişimci ve yatırımcılarında olan arkadaşım Fırat İşbecer de dahil oldu.
S. Ünsal : Çok ilginç girişimler var mıydı ? 2-3 yıla Airbnb, Dropbox gibi bir patlama yapabilir dediğin girişimler var mıydı?
Duygu Clark : 174 startupın içinde ilginç olan startuplar vardı. Telomerleri uzatma vaadi ile insan yaşam süresini uzatma; panik atakları mobil uygulama ile tedavi etme; Nasdaq'a rakip, sıfırdan yeni ve kusursuz bir yatırım borsası geliştirme konusunda çalışan startuplar aklıma ilk gelenler. Bir tane çok ilginç bir iş yapan startup vardı ancak off-the-record olanlardan yani herhangi bir şekilde bilgi vermemizin yasak olduğu startuplar arasında olduğu icin detay veremiyorum. Airbnb, Dropbox ölçeğine gelmeleri için 2 yıldan fazla süre gerekiyor ama pazar potansiyeli itiba-riyle Cloosiv ve uzaktan çalışanlar için sanal ofis hizmeti sunan Tandem'in adını daha çok duya-cağız diye düşünüyorum.
S. Ünsal : Türkiye’deki girişimcilere önerin var mı Y Combinator’a başvursunlar mı ? Başvura-caklar nasıl hazırlansınlar ? Nelere dikkat etsinler.
Duygu Clark : Başvurmalarını öneririm, özellikle global pazarı hedefleyen girişimler için Y Com-binator çok doğru bir yapı. YC başvuru formunu olabildiğince yalın ve net şekilde doldurmak önemli. "Tam olarak ne yapıyorsunuz?" sorusunun yanıtı basit ve anlaşılır olmalı. YC temelde çözümden ziyade problemi doğru tespit etmiş ekiplere öncelik veriyor. O nedenle problemi doğru tespit etmiş, özellikle kendi problemlerinden yola çıkarak çözüm geliştirmiş ekiplerin şansı daha yüksek.