Sosyal Girişimler için Şeffaflık Dönemi Başlıyor!

Geçtiğimiz hafta "Açık Açık Sosyal Girişim" lansmanındaydım ve sosyal girişim tarafında neler yapılıyor, ne gibi girişimler var görmek açısından oldukça güzel bir etkinlikti. Özellikle de lansmanı yapılan platformla ilgili kafamdaki soruların cevaplarını öğrenmiş oldum. Milliyet okurları için bu soruları platformun paydaşlarından Ashoka Türkiye Ülke Direktörü Zeynep Meydanoğlu ve TEB ÖZEL Bireysel ve Özel Bankacılık Pazarlama Direktörü Hayri Telekoğlu’na sordum.

S.Ünsal : "Açık Açık Sosyal Girişim" nedir?

Zeynep Meydanoğlu: "Açık Açık Sosyal Girişim", Türkiye’deki sosyal girişimlerin tanımlanmasına, desteklenmesine ve teşvik edilmesine katkı sağlamak amacıyla TEB Özel Bankacılığın desteğiyle, Ashoka Türkiye, Açık Açık Derneği ve Türetim Ekonomisi Derneği ortaklığında kurulan bir inisiyatif. Açık, şeffaf, ortak kriter ve prensipleri karşılayan sosyal girişimleri Türkiye’deki sosyal girişim ekosistemini desteklemek, yatırım yapmak, hibe vermek, ürün ya da hizmet satın almak isteyen kişi ve kurumlarla bir araya getiren bir köprü.

Kendi koşulları içinde varoluş nedenini, gelir modelini, etkisini ve finansal bilgileri paylaşarak ve "Açık Açık Sosyal Girişim" beyanını imzalayarak şeffaflık içinde sosyal girişim ekosistemindeki yerini açık açık kamuoyuyla paylaşan tüm sosyal girişimler "Açık Açık Sosyal Girişim" platformuna dahil olabilir.

S.Ünsal : Neden böyle bir platforma ihtiyaç duyuldu?

Zeynep Meydanoğlu: Ticari girişimlerin sağlıklı bir şekilde kurulması ve gelişmesi için dünyada birçok destek ve kontrol mekanizması (ticaret hukuku, ticaret mahkemeleri, denetim firmaları, danışmanlık firmaları, sermaye piyasaları, odalar, birlikler, lobi grupları, melek yatırımcılar, girişim sermayeleri vb.) varken, bugünün ve geleceğin iş modeli olan sosyal girişimler için bu tür mekanizmaların sayısı yok denecek kadar az. "Açık Açık Sosyal Girişim" ’de amacımız bu destek mekanizmalarının oluşturulması için sosyal girişimlerin görünür kılınmasına destek olmak.

S. Ünsal : Kurucu paydaşlar kimler ? Neden böyle bir platforma paydaş olma motivasyonları var?

Zeynep Meydanoğlu: Gezegenimiz sosyal ve ekolojik yaşam krizinin içinde. İklim değişikliği, dünya tarihinde görülmemiş hızla yok olan tür ve ekosistem çeşitliliği, su ve gıda krizi, toplumsal kutuplaşma, yoksulluk, savaş ve daha niceleri... Bu dünyada yaşayan bütün canlıların ve gelecek nesillerin hayatlarına devam edebilmeleri için ekolojik ve sosyal adaletin, sürdürülebilirliğin şart olduğuna inanıyoruz ve sosyal girişimlerin bugünün ve geleceğin iş modeli olduğuna inanıyoruz.

Amacı pozitif toplumsal ve ekolojik etki olan sosyal girişimlerin etkilerini sürdürmeleri ve artırmaları için sosyal girişimciliğin gerektirdiği değer setlerini ve prensiplerini yerine getiren sosyal girişimcileri aynı atı altına toplamak amacıyla dünyanın ilk ve en geniş sosyal girişimcilik platformu Ashoka, Türkiye’de, bağışçıları, şeffaf ve hesap verebilir dernek ve vakıflar ile bir araya getirmek amacı ile kurulan Açık Açık Derneği ve ekolojik ve adil iş modellerinin toplumsal yararlarıyla ilgili bilinç yaratmak ve toplumu türetim ekonomisinin çevre ve sürdürülebilir bir toplum inşası üzerindeki olumlu etkileri hakkında eğitmek amacıyla kurulan Türetim Ekonomisi Derneği, TEB Özel ve Ashoka Türkiye ortaklığında iki senedir sürdürülen Fark Yaratan Yatırımlar projesinin ikinci fazında, "Açık Açık Sosyal Girişim"’de bir araya geldi.

S. Ünsal: TEB olarak Ashoka ile iş birliğine girerek, sosyal girişimciliğe yönelik ‘Fark Yaratan Yatırımlar’ adıyla bir çalışma başlattınız. Bu çalışma ile neyi amaçlıyorsunuz, bu program girişimcilere ne sağlıyor? Girişimciler size nasıl ulaşıyor?

Hayri Telekoğlu: TEB olarak girişimcilik ekosisteminin gelişimini TEB Özel Melek Yatırım Platformu, TEB Özel Yatırımcı Kulübü, TEB Fintech Future Four gibi birçok özel proje ile uzun yıllardır destekliyoruz. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla farkındalığı artan sosyal girişimcilik kavramına ise 2017 yılında bu yana Ashoka Türkiye ile birlikte “Fark Yaratan Yatırımlar” projesi ile yeni bir yaklışım getirdik ve benimsedik. Dünyanın ilk ve en geniş sosyal girişimci ağı Ashoka işbirliğiyle, sosyal girişimleri potansiyel yatırımcılarla biraraya getirerek sürdürülebilir iş modellerine nasıl destek bulunabilir, alternatifler nelerdir bunuları bulmayı hedefledik.

İşbirliği kapsamında sosyal finans kavramı ile ilgili ülkemizde farkındalık yaratılması hedefiyle “Sosyal Finans Toplantıları” düzenlenmeye başladık. TEB Özel Bankacılık ve Ashoka Türkiye, işbirliklerini bir adım ileriye taşıyarak ‘sosyal girişimcilik’ konusunda belki de Türkiye’nin en ihtiyacı olan şeffaf ve anlaşılır dijital platform üzerinde Türkiye’nin sosyal girişimlerini tüm merak edenlerle buluşturmayı hedefledik.

Günümüz dünyasında yatırım kavramının artık paranın ötesinde geleceğe yönelik etki yaratacak adımlar olduğu konusunun ülkemizde de geniş kitleler tarafından kabul gördüğü biliniyor. Attığımız bu yeni adımda TEB ÖZEL olarak Fark Yaratan Yatırımlar projesi kapsamında Ashoka Türkiye, Açık Açık Derneği ve Türetim Ekonomisi Derneği ortaklığında oluşturduğumuz Açık Açık Sosyal Girişim projesinde bir araya geldik. Plaformda ortak prensip, kriter ve etik anlayışını ortaya koyan sosyal girişimlerin ticari girişimlerden farkını öne çıkaran, henüz yeşerme aşamasında ayaklarının yere daha sağlam basmasını sağlayacak, sosyal girişimlerin yer alması. Burada biz de kurum olarak bu oluşumda yer alan sosyal girişimleri yatırım iştahı ve merakı olan müşteri kitlemiz ve paydaşlarımızla nasıl fayda türetip bu girişimleri daha güçlü kılabiliriz bunu çalışıyor olacağız. Bugüne kadar birden fazla girişimi uluslarası ortağımız BNP Paribas tarafından organize edilen girşimcilik insiyatiflerinde Türkiye adına temsilci olarak gururla davet ettik. Sosyal Girişim alanında Türkiye’deki konuların çeşitliliği ve projeleri n orjinalliği ile Türkiye’den tüm dünya için çözüm ve etki üretecek fikirlere aracılık edebilmek en büyük ve heyacan verici hayalimiz.

S. Ünsal : Global benzer platformlar var mı?

Zeynep Meydanoğlu: Sosyal girişimcilik ekosistemi Türkiye’de 2000’li yılların, Avrupa’da ise 80’li yılların başında gelişmeye başlıyor. "Açık Açık Sosyal Girişim" benzeri, iş dünyası ve kamu alnındaki aktörleri sosyal girişimlerle bir araya getiren benzer platformlar arasında hem Social Enterprise Birleşik Krallık hem de Social Enterprise Hollanda ve Social Impact Factory ortaklığında hayata gecen Buy Social platformu bulunuyor.

S. Ünsal : Hangi girişimler var şu anda?

Zeynep Meydanoğlu: "Açık Açık Sosyal Girişim"’de, kendi koşulları içinde varoluş nedenini, gelir modelini, etkisini ve finansal bilgileri paylaşarak ve "Açık Açık Sosyal Girişim" beyanını imzalayan, şeffaflık içinde ekosistemindeki yerini açık açık kamuoyuyla paylaşan 20 sosyal girişim buluyor ve her geçen gün platforma dahil olan sosyal girişimlerin sayısı artıyor.

Ekonomik olarak dezavantajlı üreticilere tasarım ve satış desteği sağlayarak onların üretim kapasitelerini geliştiren, dezavantajlı bireylerin yaratıcı ve üretken bir hayat sürmelerine katkıda bulunmayı hedefleyen Joon, gıda atığını önleyen teknoloji çözümleri ve gıda bankacılığının gelişimine yatırım yapma vizyonu ile kurulan FazlaGıda ve tekstil ürünlerinin üretim aşamasındaki çalışma koşulları, yarattığı çevre kirliliği ve adaletsiz ücret dağılımına dikkat çekerek çevreye doğaya insana saygılı geri dönüşümlü ürünler üreten Bego Jeans "Açık Açık Sosyal Girişim" platformundaki sosyal girişimlerden birkaçı.

S. Ünsal : 2020 planlarınız neler?

Zeynep Meydanoğlu: "Açık Açık Sosyal Girişim"’i sosyal girişim ekosistemine katkı sağlamak isteyen birey ve kurumları, etki yatırımcılarını ve kanun yapıcıları bir araya getiren, tüm Türkiye’de sosyal girişimleri görünür, anlaşılır ve desteklenir olabilmesine liderlik edecek, birbirlerinden öğrenebilecekleri, çözümlerini paylaşabilecekleri, ortak konsorsiyumlarla sorumlu tüketici veya türetici olmak isteyen partilere bir araya gelecekleri bir platform olarak yapılandırıyoruz.