Yabancı Yatırımcı Nasıl Çekilir ?

2019 yılı girişimlere yatırım anlamında kötü bir yıl oldu, girişim satışları anlamında ise süper bir yıl oldu diye daha önceki yazılarımda bahsetmiştim. Şu anda startups.watch verilerine göre melek ve girişim sermayeleri bu yıl girişimlere erken aşamada 13 milyon dolara yakın yatırım yapmış. Bu tutarın özellikle 2017 yılına göre neden çok düşük olduğunu aktif fon sayısının azlığına bağlamıştım. Önümüzdeki dönem Hazine ve TÜBİTAK’ın destekleyeceği yapılarla yine fon sayısının artacağını da belirtmiştim. Yani 2020’de girişimlere yatırım anlamında normalleşme dönemi yaşayacağız diye düşünüyorum.

Yabancı yatırımcı anlamında ise durum şu şekilde; geçen sene 21 farklı yabancı yatırımcı Türkiye’deki girişimlere yatırım yapmış. Bu sene ise ilk 9 ayda bu sayı 6. Daha detaylı incelediğimizde ise geçen sene yabancı yatırımcıları Türkiye’ye çekme konusunda uluslararası ağı olan girişimci ve yatırımcılar sayesinde yurt dışından yatırım toplamışız. Yani Insider Sequoia Capital India’yı getirmiş, Iyzico Amadeus, Vostok Emerging Finance ve IFC’yi getirmiş; Zebramo Aucfan, Beenext, DG Incubation ve Beenos’u getirmiş; Volt Lines Middle East Venture Partners, Dubai Angel Investors ve Wassim Matar’ı getirmiş. Girişimcilere baktığımızda İyzico’nun kurucuları Barbaros Özbugutu ve Tahsin Işın uzun yıllar Almanya’da yaşamış, Avrupa’daki yatırımcılarla kolay iletişim kuran girişimciler. Insider’da Hande Çilingir ve diğer kurucular sürekli yurt dışı bağlantıları olan girişimciler. Zebramo kurucularından Bora Savaş uzun yıllar Japonya’da yaşamış, o nedenle oradaki yatırımcılarla iletişim konusunda iyi. Volt Lines kurucusu Ali Halabi özellikle Orta Doğu’daki yatırımcıları çekme konusunda oldukça iyi. Yani işin özü şu; uluslararası ilişki ağı kuvvetli ne kadar çok girişimcimiz olursa yabancı yatırımcıyı çekme olasılığımız da o kadar yüksek. Tabi ki yabancı yatırımcıyı Türkiye’ye çekmek için başka bir sürü sebep daha yaratmamız gerekiyor fakat kişisel görüşüm öncelikle her işte olduğu gibi konu dönüp dolaşıp girişimciye geliyor. Girişimci ne kadar uluslararası ilişki ağına sahipse girişimin global olma ihtimali, vizyonu, yabancı yatırımcı çekme ihtimali de o kadar çok artıyor. 

“Ben hep Türkiye’deydim, uluslararası ilişki ağım da yok” diyen girişimcimiz tabi ki çok. “Biz ne yapacağız” diyorsanız aslında şu anda bunu aşmanın da birçok yolu var. Daha yüksek lisans yapmadıysanız mutlaka yurt dışında yüksek lisans yapın. Oradaki sınıf arkadaşlarınızla ilişkilerinizi koparmayın. Girişiminizi hayata geçirdiyseniz yurt dışındaki hızlandırma programlarını kaçırmayın.  Bunların hiçbiri olmuyorsa da yurt dışı ilişki ağı kuvvetli yerel yatırımcılardan yatırım alın. Bir sonraki yatırım turunda her şey süper giderse yatırım yapacak olası yabancı yatırımcı tanıdıklarınız var mı diye yatırımcılara sorun.

“Süper bir fikrim var, Türkiye’deki yatırımcıları beğenmiyorum zaten, direkt yurt dışından yatırım alacağım” diyen azımsanamayacak kadar büyük bir girişimci kitlesi var. Onlara her zaman “Önce kendi ülkenden yatırımcı sana güvensin, sonra bize gel diyecekler” diyorum. O yüzden iyi bir ilişki ağınız yoksa birinci dakikadan yabancı yatırımcılara da gitmeyin. Hem Türkiye’deki yatırımcıları hem yabancı yatırımcıları çekebilmek en güzel model. Bu çekimi yapabilmenin de en güzel yolu global düşünen ve büyüyen bir girişim olmaktan geçiyor.

2019 senesinde hangi yabancı yatırımcılar Türkiye’deki girişimcilere yatırım yaptı derseniz yatırımcılar şu şekilde sıralanıyor : Capria, Goldman Sachs, DAAL; Wamda Capital, Pytch Ventures ve EBRD. Önümüzdeki aylarda daha çok yabancı yatırımcının ilgisini çekmek dileğiyle.