"Bu yıl deri, deri konfeksiyon ve tekstil sektöründe geçen yıla oranla çok büyük sıkıntı yaşıyorlar. Mal satılan ülkelerde, özellikle Rusya Federasyonunda rekabet artıyor. Devreye Çin giriyor. Maliyet kalemleri arttı. Firmalar riske girdiler" diyor.Deride bir başka özel durum göze çarpıyor. Türk deri piyasası yüzde 80 Rusya ve civarına çalışıyor. Rusyaya bu yıl kışın geç gelmesi alımları erteledi. Yazgan, "Bize soğuk ülke lazım. Kanadada fuar düzenleyeceğiz" hedefini belirtiyor. Fuarda, Türkiyenin Rusya pazarında karşısına rakip olarak çıkan İtalya 14 firma ile yer alıyor. Rusya deri sektörü için can yeleği. Bu yıl fuara katılan Türk firma sayısı 130u geçti.Türkiyenin deri konfeksiyon ihracatının yüzde 80i bu ülkeye yapılıyor. Deri ihracatının ise yüzde 50si yine Rusyaya. Burada ilginç olan nokta, ürün bazında yurtdışı tanıtıma devlet teşviği verilirken, fuarcılık gibi hizmet alanında faaliyet gösterenlere teşvik yok. TOBB ve TİMin Moskovada 9 yıldır inşası süren Dış Ticaret Merkezi bu yıl başında pazarlanmaya başlandı. Ancak Rusya ile çalışan firmalar burada altyapılarını tamamladılar. Metrekaresi 400 - 600 dolardan pazarlanan bu ofislere müşteri bulma sorunu var.Rusyada Türkel yılda bir fuar düzenlerken, büyüklüğü Türkelin yarısı kadar olan Almanların 2, İngilizlerin 2, Rusların 2 tane fuarı var. 12 yıl önce ayakkabı ihracatı ile tanıştıkları Rus pazarında, fuarcı olarak yer edinen Türkeli deri, tekstil ve hazır giyim sektörü izliyor.Tüm markalar RusyadaDünyadaki tüm markalar son 7 - 8 yılda Moskovaya geldi. Armani, Versace gibi markalar kendileri yatırım yaptılar. Türkiyenin bir dünya markası olmamakla birlikte yerel pazarlarda etkinliği artıyor. Rus pazarındaki deri konfeksiyon markaları denince akla Asflasın, Demmy markası geliyor. Erkek deri giyiminde Levinson, bir numara. Rusyanın doğalgaz partneri Ali Şenin, amca oğlu Erdoğan Şenin firması Şen Deri kendi adı ile biliniyor. Harmanlının Duo, Derimodun Consep markası biliniyor.Rusya deri konfeksiyonda olduğu gibi son üç dört yıldır tekstil üretimine de başladı. O nedenle bitmiş ürünün yanı sıra yan sanayi ürünlerini de talep etmeye başladılar. Rusya, son bir yıldır 1 milyon metrekare kumaş üretimine ulaştı. Moskovanın 400 kilometre yakınında, 250 yıllık tekstil kenti olarak bilinen İvannova şehri ve Beyaz Rusya, Rusya Federasyonunun üretim üssü.Expotex Fuarının İvannova, Perm ve Ufa şehirlerinde bölgesel tanıtıma ağırlık veren Türkel, İvannovadaki Tekstil Tasarım Enstitüsünün genç tasarımcıları ile defile de düzenliyor. Bugün Expotexin açılışını Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen yapacak. Yazgana Rusyadaki değişimi soruyorum, "Her 4 - 5 ayda bir gelişimde farklılık görüyorum. Moskovada alım gücü yükseldi" diyor. Ben de Moskovaya sık gelenlerdenim. Benim gözlemim; para kazanıyorlar ama hizmet etmeyi henüz öğrenemediler. Aradaki farkı kendi lehimize açmamız için zaman azalıyor! syilmaz@milliyet.com.tr Yurtdışında 12 yıldır fuar düzenleyen Türkel Fuarcılık ile Moskovaya gittik. Türkelin ortağı Işıl Yazgan ile Leshow Uluslararası Deri ve Kürk Fuarı pavyonundayız; dış ticaretin nabzını tutuyoruz. Yılda ortalama uluslararası 15 fuar yapan Türkelin organizasyonlarının her birine 100 civarında firma katılıyor. Yaklaşık 1500 - 2000 firma ile görüşme yapılıyor. Yazgan,
