Kuzey Irak'ta petrol sahası kontratı imzalayan enerji şirketlerinin hisselerine yatırım yapılmasını öneren, uluslararası bir fonun ortağı ve yöneticisi şöyle diyor:"Dünyada bilinen petrol rezervi giderek azalıyor, yeni petrol bölgeleri izleniyor. Petrol fiyatındaki artışın sürmesi bekleniyor. Bu arada euro'nun dolar karşısında değerinin artacağı tahmininden hareket edersek, euro ile Kuzey Irak'ta petrol hissesi almak cazip; ben böyle yapıyorum." Kuzey Irak uluslararası finans piyasalarında, fon yatırımcılarının "alım yaptığı" bir pazar haline geliyor. Bu sözleri Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ne (BKY) bağlı yerleşimlerde, birbiri ardına imzalanan petrol anlaşmaları doğruluyor:1- Petoil Türkiye 2-Genel Enerji Türkiye/Addax Kanada 3-DNO Norveç 4-Prime Natural Res. Amerika 5-Western Oil Sands Kanada 6-Hillwood Energy Amerika 7-Hunt Oil Amerika 8-Reliance Hindistan 9-Heritage İngiltere 10-Crescent Pet. BAE/ Dana Gas BAE 11-Sterling Energy ABD 12-Gulf Keystone İngiltere 13- KEPCO, Bölgesel Kürt Yönetimi.Bu arada petrol anlaşması imzalayan ancak henüz ofis açmayan şirketler de şunlar:1-Ferenco Fransa 2- MOL Macaristan 3-Norbes TNK Rusya 4-OMV Avusturya 5-KNOC Bazain Güney Kore 6-Aspect Energy Amerika BKY'nin başkenti Erbil, enerji devleri için ikinci bir "Hazar Havzası"! Erbil ikinci Hazar Erbil ve çevresinde petrol sahaları bulunan Pet Oil Genel Koordinatörü Erdal Ahıska'ya "Irak Petrol Yasası'na Şii ve Kürt bakışı farklı mı?" diye soruyorum. Çünkü Irak'ın iki önemli petrol havzasından biri Kürt, diğeri ise Şii (Basra) bölgesinde.Ahıska "Petrol gelirlerinin yüzde 17'si Kürt yönetimine veriliyor. Bağdat merkezi hükümetinin bir türlü çıkaramadığı yasada da bu oran var. Petrol yasasını Sünnilerin ve Şiilerin itirazları nedeniyle çıkaramıyorlar. Irak petrol sahalarının yabancı şirketlere verilmesi üzerinde anlaşmazlık sürüyor. BKY, kendi petrol yasasını çıkardı, ona dayanarak anlaşmalar yapıyor. Bağdat'ta ise Saddam zamanının yasası yürürlükte" yanıtını veriyor.Bağdat Petrol Bakanlığı, 2003'ten önce ve 2007 yılı başına kadar imzalanan anlaşmalara karşı sesini yükseltmemişti. Kürt yönetiminin yaptığı petrol anlaşmalarına itirazlar 2007'nin ikinci yarısından sonra geldi.Ahıska "Anlaşmalar son Kürt Yönetimi'nin çıkardığı petrol kanununa göre revize edildi" bilgisini ekliyor.Türkiye Petrolleri Anonim Şirketi (TPAO) Türkiye'de petrol ve doğalgaz aramalarının yükselen fiyatlar nedeniyle ekonomik ölçeklere geldiğini düşünerek bu çalışmalarını hızlandırdıysa da, Türk şirketlerinin yurtdışında petrol arama lisansları almaları yolunda da bir politika izleniyor. Anlaşmalar revize edildi Suriye Başbakan Yardımcısı Abdullah Dardari dün Ankara'da Enerji Bakanı Hilmi Güler ile de görüştü. Geçen ağustos ayında Irak ve Suriye, Kerkük-Suriye Petrol Boru Hattı'nın rehabilitasyonunu müzakere etmişti. 1950 yılında inşa edilen boru hattının faaliyetleri, 1970'lerde iki ülke ilişkilerinin bozulmasıyla durdurulmuştu. Türkiye'nin ise bu hatta, Erbil ve Zaho üzerinden Ceyhan'a taşınacak boru hattı projesiyle dahil olması mümkün.DEİK Avrasya Başkanı Tuğrul Erkin, Ortadoğu petrollerini Türkiye'den Avrupa'ya taşıyacak Nabucco projesine dikkat çekiyor. Irak petrolleri bu proje için de önemli. Nitekim Nabucco'nun lideri OMV Kuzey Irak'ta bir petrol sahası aldı.Erkin, "Türkiye'nin Irak'ta uygulanan A planı ile birlikte B planını da gündeme almakta gecikmemesi gerekiyor" uyarısında bulunuyor.Irak ekonomisi DEİK üzerinden Türkiye'nin "resmi" gündemine girmek zorunda kalıyor. syilmaz@milliyet.com.tr Suriye ve Irak
