- Anayasa Mahkemesi Başkanı hukuksal gerçeği ifade etti!Bazı gazetelerde "kutsal gerçeği ifade etti..." diye çıkıyor!Hatırlıyorum, bir hukukçu TV'de "nesebi gayri sahih" terimini kullanmış, hayatında bu kavramı duymamış bir arkadaşımız kıyametleri koparmıştı:- Ayrımcılık yapıyor, mezhebi gayri sahih diyor!Prof. Teziç hemen resmi bir açıklama yaptı:- Kutsal gerçek demedim, hukuksal gerçek dedim!Kavramlar, "kutsal... gerçek... hukuksal..."; arkalarında dünyalar bulunan kavramlar...* * *KAVRAMLARA neredeyse saplantı derecesinde önem verdiğim için, Sayın Teziç'i aradım, konuştuk... Şunları söyledi:- Hukuksal kelimesi kutsal gibi anlaşılmış. Belki hukuku demem daha doğru olurdu. Benim 'kutsal gerçek' demem mümkün mü? 'Gerçek' olgularla ilgili bir kavramdır, kutsallık izafe edilemez. Türban konusunda yargı kararları belli, bu hukuki bir gerçektir, yasak 'kutsal' değil, 'hukuksal'dır.Prof. Teziç, "hukuki gerçek" teriminin herhangi bir hukuki durumu ifade ettiğini, bunu "yanlış veya doğru" bulabileceğimizi, ama bağlayıcı olduğunu söyledi. Değiştirilmesini de isteyebileceğimizi belirterek, Mecelle'nin ünlü 39. maddesini hatırlattı:- Ezmanın tagayyürü ile ahkâmın tebeddülü inkâr olunamaz!Yani, zamanın başkalaşmasıyla hükümlerin de değişmesi inkâr edilemez.Teziç, türban yasağının yanlış veya doğru olduğu tartışmasına girmeden, 'hukuki gerçek' olduğunu belirttiğini söyledi.Demek ki, 'kutsal' veya 'gerçek' yahut 'hukuksal' alandan ayrı olarak, bir de bizim "yanlış-doğru" diye 'değer yargıları' vermemiz söz konusu...Bir şey "gerçek" ve "yanlış" olabilir mesela; ayırmak bize düşer!* * *LAİK sistemde hukuk "kutsal" değildir, değişene kadar bağlayıcıdır. Türban yasağı da herhangi bir yasaktır, kutsal değildir, kaldırılabilir.Hatta İslam hukukunun bile çok geniş bir bölümü 'kutsal' değildir, "ezmanın tagayyürü ile" değişmiştir.Temel mesele, zihnimizde "olgular"ı teşhis etmek için kullandığımız mantıkla, bizim manevi ve sosyal alanda "değer"ler verirken kullandığımız mantığı ayırabilmektir ve zordur. Bırakın sadece vatandaşı, bu iki ayrı mantığı allak bullak eden yargı kararları bile az değildir!"Kutsal gerçek" sözü de böyle bir mantık çarpılması olurdu. Prof. Teziç'in "Anayasa Hukuku" adlı yaklaşık beş yüz sayfalık kitabı bir ansiklopedik anayasa bilgileri yığını değil, bir "hukuk felsefesi" eseridir; "kutsal yasak" terimini kesinlikle kullanmış olamaz.Netice: Kavramları 'bilmek' bir bilgi meselesidir; yerli yerinde 'kullanmak' ise bir 'mantık' meselesidir; yüksek bir zihnî seviye gerektirir.Bir konuda "Anlamadığım kelimeler var, şunu basitçe anlatın" diyorsak, bilelim ki, zihnî kapasitemizi artırmamız gerekiyor!Hukuk, iktisat, bilim, felsefe, din, siyaset... Bu alanların terimlerini ve iç mantıklarını bilmeden 'derinlikli' bir anlayışa sahip olmak mümkün mü? t.akyol@milliyet.com.tr YÖK Başkanı Prof. Erdoğan Teziç, türban yasağı konusunda gazetecilerin sorusu üzerine diyor ki: