Türk Yurdu

13 Haziran 1912 tarihli Türk Yurdunun ilk sayfasının başlığı şöyle:"Türklerin Büyük Hakanına Türk Yurdunun Küçük Bir Armağanı".Derginin 6 aylık sayıları özel bir cilt halinde Sultan Reşata böyle bir takdim yazısıyla sunulmuş ve duygulanan Sultan, derginin kurucu ve yazarlarının "Türklüğe vuku bulan hizmetlerini" kutlamış...Dergi haklı olarak bu olayı "Türk milleti için tarihi bir gün" olarak niteler."Makam - ı Hilafet - i Uzma" unvanı kağıt üzerinde devam etse de, Osmanlı hükümdarına "Türklerin büyük Hakanı" diye hitap edilmesi ve Padişahın da "Türklüğe hizmet"i övmesi, ileride Milli Mücadele ile kurulacak "Milli Devlet"in, "Hakimiyet - i Milliyenin ve Gökalpten Mustafa Kemale uzanacak laikliğin işaretleridir.***TÜRK YURDU dergisinin 1911 ve 1931 arasında çıkan 233 sayısı, toplam 17 cilt halinde Latin harfleriyle yayımlandı. (Tutibay Yayınları, Şehit Adem Yavuz Sok. 3 / 7 Ankara)Kültürümüze yaptığı bu büyük hizmetten dolayı Tutibay Yayınlarını yürekten kutluyorum.Türk Yurdunun yazarları dört grupta toplanıyor:l Tatar ve Azeri Türkçüler: Bunlar Rus modernleşmesiyle ve halkçılıkla (Rusça narodnizm) tanışmış, dış Türkçülerdir. Kemalist tarih tezinde önemli rol oynayacak Yusuf Akçura gibi, liberal Türkçü Ahmet Ağaoğlu gibi birçok isim...l Genç Kalemler ekibi: Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Ali Canip, Aka Gündüz gibi...l Abdülhamid dönemi Türkçüleri: Siyasi değil, kültürel Türklük araştırması yapanlar; Necip Asım, Veled Çelebi gibi...Bir de "diğerleri" vardır; Fuat Köprülü, Halide Edip gibi...Bu "Türkçü" dergide "Garpçı" ve sonradan "Kürtçü" olan Abdullah Cevdetin de yazdığını belirtelim.Bu geniş yelpazeyi kucaklaması, derginin yüksek düzeyinin sebeplerinden biridir.***MİLLİ Mücadele nesline büyük katkısı olan bu dergi, 1931de Türk Ocaklarıyla birlikte kapanır ve "Tek Parti"ye katılır.Mart 1931 tarihli son sayısında, "Türk milliyetperverliğinin ilim ve edebiyat sahasını geçmiş, milli bir Parti, milli bir siyaset, milli bir devlet şeklini almış" olduğu belirtilerek okuyucuya veda edilir.Artık, "bu eserin sahibi olan büyük reisimizin" arzusuna uygun olarak, "inkılap fırkası ile beraber ve bir cephede, yekpare bir heyet" halinde çalışılacaktır.Menderesin açış konuşmasıyla Türk Ocakları 1951de tekrar açılır, Türk Yurdu yeniden yayımlanır ama eski düzeyini bulamaz.Fikir tarihimizin en önemli dergilerinden biri olan Türk Yurdunu incelemek, hem o dönemde milliyetçiliğin nasıl yüksek bir entelektüel düzeye sahip bulunduğunu, hem de bugünkü sorunlarımızın ne kadar değişik olduğunu görmek bakımından çok önemli...Türk Yurdu "muasır medeniyet" diyordu. Bugün Avrupa Birliği diyoruz. t.akyol@milliyet.com.tr MODERN Türkiyeyi yoğuran en önemli dergilerden biri: "Türk Yurdu", ilk sayısı 31 Kasım 1911 tarihli... Türk Ocaklarının yayın organı...