Zeynep Aktaş

Borsa İstanbul temmuz ayında başladığı yükselişine devam ediyor. 20 haftadır yaşanan yükselişte borsa sadece dört hafta ekside kapattı. 16 hafta boyunca yükseldi. Peki, endeks çıkışına devam edecek mi?

Borsa İstanbul’da, faizin tek haneye inmesiyle birlikte ralli devam ediyor. Yatırımcılar yeni getiri hikayelerini duydukça borsaya daha fazla yöneliyor. Öyle ki sokağa çıktığınızda, vapura bindiğinizde, metroda hisse isimleri duyuyorsunuz. Üstelik herkes birbirine bir uzman edasında önerilerde bulunuyor. Tavsiyeler veriyor. Bunun nedeni borsada yılbaşından bu yana hisse senetlerinde oluşan yüksek getiriler. BIST 100 hisselerinin yılbaşından bu yana ortalama getirisi yüzde 167 oldu. BIST 30 hisselerindeki getiriler de ortalama yüzde 162 seviyesinde bulunurken kimi Borsa 30 hisselerinde değer artışları yüzde 627’leri buldu.

Hisselerde resesyon etkisi 

Küresel bazda yüksek enflasyonun ve resesyonun yaşandığı süreç hisse senetlerinin getirilerine de yansıdı. Türkiye’nin ihracat yapan büyük sanayi kuruluşları yılbaşından bu yana getiri sağlamalarına

Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi 4.874 seviyesinde. Endeks yılbaşından bu yana yüzde 162 yükseldi. Döviz mevduatlarında çözülme gözleniyor. Merkez Bankası faizi tek haneye çekti. TL’ye dönüşüm oranı zayıf kalan bankalara getirilen komisyon artışı liralaşmayı hızlandırabilir.

Borsaya yönelim her geçen gün artıyor. Alternatif getirilerin zayıf kalması paranın borsaya yönelmesinde etkili oluyor. Yüksek primler hisse senetlerini ilgi odağı haline getiriyor.

Veriler borsanın alternatiflerindeki daralmayı daha net gösteriyor. Son iki haftada yaşanan parite ve fiyat etkisinden arındırılmış döviz tevdiat hesabı (DTH) 6,7 milyar dolar azaldı. TL mevduat faizlerinde artış görülmeye başlanması ve borsada yaşanan yükseliş, paranın yeni adreslere
yönelmesine neden oluyor.

Döviz kurlarındaki yatay seyir Kur Korumalı Mevduatlara ilginin azalmasına yol açıyor. BDDK’nın haftalık olarak açıkladığı kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarının 18 Kasım ile biten haftasında KKM stoku ilk kez 9,5 milyar TL azaldı.

TCMB’nin TL’ye

Borsada pandemi sonrası emeklilik fonları ile yatırım fonları portföylerindeki hisse senedi miktarını artırdı. Yabancı payı gerilerken boşluğu yerliler doldurdu. Yatırımcılar aşırı iyimserlik taşıyan kısa süreli kazanç beklentisinden uzak durmalı.

Borsa İstanbul’da pandemi sonrasında yatırım fonları portföylerindeki yüzde 4 olan hisse oranlarını yüzde 17,4’e çıkardı. Emeklilik fonları da benzer şekilde portföylerindeki hisse senedi paylarını yüzde 13,1’den yüzde 19,5’e yükseltti. Geride kalan sürede fonların portföylerindeki hisse oranı yaklaşık 20 puan artış kaydetti. Fonların borsada paylarını artırdığı süreçte yabancılar ise satış yaptı. Geçen süre zarfında yabancı payları yüzde 60’tan yüzde 29,35’e geriledi. Borsada yerlilerin payı ise Ocak 2020 ile Kasım 2022 arasında yüzde 39’dan yüzde 70’e çıktı. Yabancı çıkışının yerini yerli kurumsal ve bireysel yatırımcılar aldı. Halihazırda borsaya yönelik bireysel yatırımcı ilgisi sürüyor. Ancak yeni gelenler kısa sürede yüksek

Borsa İstanbul’da 503 şirket işlem görüyor. Dokuz aylık mali tablolarını açıklayan 454 şirketten sadece 39’u zarar etti. 336 şirket kârını artırırken, 43’ü zarardan kâra geçti. 454 şirketin kâr büyümesi yüzde 240 oldu.

Borsada işlem gören şirketlerin dokuz aylık finansal sonuçları ortaya çıktı. Paylaşılan sonuçlar 2022 yılının seyrini de ortaya koyuyor. Şirketlerin kârlılıklarına bakıldığında 2022 performanslarında kayda değer bir ivme artışı gerçekleştiği gözleniyor. Kuşkusuz bunda yurt içi talebin güçlü şekilde devam etmesi etkili oldu.

Şirketlerin kârlılıklarını büyütmede sektörel bazda farklı etkenlerin rol aldığını söylemek yanlış olmayacaktır. Faiz oranlarının düşük tutulması yönündeki politika birikim sahiplerini mevduat yerine alternatif yatırım araçlarına yönlendirirken kimi tasarruf sahibinin de ertelenen ihtiyaçlarını giderme yoluna gitmesi ekonomiyi canlı tutarken firmaların gelirlerine olumlu yönde katkı sundu. Aynı şekilde turizm sektöründe

Borsadaki şirketlerin toplam piyasa değeri 4.6 trilyon lira. Kasım 2021’de rakam 2.1 trilyon TL idi. Bir yılda borsadaki şirketlerin piyasa değeri ikiye katlandı

Düşük faiz ortamının sağladığı güçle hisse senedi piyasası gerek bireysel gerekse kurumsal yatırımcıların odağında. İlgi yatırımcı sayısını büyütüyor. Kasım 2021’de 2.4 milyon olan yatırımcı sayısı şimdilerde 2.9 milyon kişiye ulaştı. Artan ilgi borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyatını da artırırken şirketlerin değerini yükseltiyor. Son kapanış verilerine göre borsadaki şirketlerin toplam piyasa değeri 4.6 trilyon liraya ulaştı. Rakamın hızla yükselmesinde kuşkusuz enflasyonun etkisi bulunuyor. Zira dolar bazında değerlendirildiğinde şirketlerin piyasa değeri 253 milyar dolara denk geliyor. Bu tutar Nisan 2013’te zirve seviye 341 milyar dolara kadar çıkmıştı. 2013 yılında borsada işlem gören toplam şirket sayısı ise 438 idi. Şimdilerde ise borsada 503 şirket işlem görüyor. Toplam 503 şirketin piyasa değeri 253 milyar dolar seviyesinde. Borsadaki şirketlerin toplam piyasa değeri artan sayıya rağmen dolar bazında

Borsada şirketler mali tablolarını açıklıyor. Veriler lokomotif sektörlerde reel bazda üretimde azalmalar yaşandığını gösteriyor. Bununla birlikte fiyatlardaki artış, satışların enflasyon oranının üzerinde yükselmesine olanak verdi.

Borsa İstanbul’da şirketler 2022 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarını açıklıyor. Gelen mali tablolar içerisinde piyasa değeri 4 milyarın üzerinde olan 19 şirketin satışları ortalama yüzde 119 büyüdü. Kâr artışları yüzde 54 oldu. Sektörel bazda kârlılıklarda farklılıklar var. İşte sektörlerde ve şirketlerdeki son durum:

Ekonominin lokomotif sektörlerinden biri olan demir çelikte üretim ve tüketimde yaşanan gerileme rakamlara da yansıdı. 2022’de dünyada ve Türkiye’de çelik üretimi düştü. Türkiye’deki düşüş ise daha fazla oldu. Dünyada ham çelik üretimi 2022’nin dokuz aylık döneminde yüzde 4,3 gerilerken, Türkiye’deki düşüş yüzde 9,3 oldu. Ereğli tesislerindeki çelik

Merkez Bankası politika faizini yüzde 10.50’ye düşürdü. Borsa endeksi 3.934 ile yeni rekor seviyelerinde. Peki şimdi ne fiyatlanacak? Bilanço sezonu başladı. Borsa yatırımcıları üçüncü çeyrekte iyi bilanço açıklayan kâr ve satışlarını enflasyonun üzerinde artıran, son çeyrek için gelecek vaat eden şirketleri fiyatlayacak.

Yatırımcılar için önemli bir alternatif olarak borsa ile hisse senedi fonları öne çıkmaya devam ediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini 150 baz puan indirimle yüzde 10.50 seviyesine çekti. TCMB’nin karar metnine bakıldığında, takip eden toplantıda da benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini, hedeflediği gözleniyor. TCMB’nin bu kararı ile birlikte paranın sepet fonlarda ve alternatif enstrümanlarda adreslenmeye devam edeceği anlaşılıyor. Bu adreslerden biri de borsa. Yatırımcılar ise borsada şirketlerin üçüncü çeyrek bilançolarını fiyatlayacak.

Yüksek performans

Son üç ayda

Borsa İstanbul’da işlem gören 504 şirketin piyasa değeri 4 trilyon 14 milyar lira olurken dolar bazında 216 milyara denk geliyor. Endeks etkilemede holdinglerin ağırlığı arttı. THY ise endekse etki derecesinde ilk sıraya yerleşti.

Borsa İstanbul, TL bazında son 20 yılın en yüksek artışlarından birini yaşıyor. Yılbaşından bu yana endeks yüzde 95 yükseldi. Bu oranda çıkış en son 2008 yılı krizi sonrasında gözlenmişti. Endeksin TL bazında artışı enflasyonun üzerinde gerçekleşti. Dolar bazında da yüzde 40 oranında çıkış oluştu.

Peki endeks hangi hisselerle yükseldi? Borsa 100 Endeksi’nin kapsamında yer alan hisseler yılbaşından bu yana dört defa değişti. Endeks kriterini sağlayan hisseler 1 Ocak, 4 Nisan, 7 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerinde farklılaştı. Ancak endekste ağırlığı yüksek ana hisselerde değişim olmadı.

Türk Hava Yolları’nın yıla başlarken endeks üzerindeki ağırlığı yüzde 2.95 seviyesinde bulunuyordu. Nisan ile başlayan dönemde yüzde 3.96’ya yükseldi. Temmuz ile başlayan dönemde yüzde 5.65’e çıkarken ekim ile başlayan dönemde oran