'Putin'in istediği şey buydu' deyip gözyaşlarıyla anlattı! 'Toprağın altını kaplamışlar'
Rus ve Ukrayna orduları arasındaki yoğun ve sıcak çatışmalar devam ediyor. Üzerinden 6 ay geçen savaş son aylarda daha çok Rusya'ya yakın Donbas ve ülkenin Karadeniz'e komşu güney bölgesinde yoğunlaşmış durumda. 30 yaşındaki Olena Lysenko, ülkesini terk etmeyen Ukraynalılardan. Genç kadının anlattıkları son 6 ay içinde ülkesinde yaşanan her şeyi özetler nitelikte.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmeye başladığı tarih olan 24 Şubat'ın üzerinden tam 6 ay geçti. Ülkelerindeki Rus işgali yüzünden başka ülkelere sığınmak isteyen ve çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu Ukraynalıların sayısı tam 10 milyonu geçti. Birleşmiş Milletler'in verilerine göre ülkelerinden ayrılan Ukraynalıların sayısı tam 10 milyon 107 bin 957. Ukraynalı mülteciler, 24 Şubat'tan itibaren başta Polonya olmak üzere Macaristan, Romanya, Slovakya ve Moldova gibi komşu ülkelere geçiş yaptı. Yine bu ülkeler haricinde 100 bine yakın Ukraynalı da Türkiye'ye geldi.
'ÜLKEMDEN KAÇANLARDAN OLMADIM'
Rus ve Ukrayna orduları arasındaki yoğun ve sıcak çatışmalar devam ediyor. Üzerinden 6 ay geçen savaş son aylarda daha çok Rusya'ya yakın Donbas ve ülkenin Karadeniz'e komşu güney bölgesinde yoğunlaşmış durumda. Milliyet.com.tr ekibi olarak Rus işgalinin başladığı günden beri Ukraynalılarla iletişimde olmayı sürdürdük. Başka ülkelere sığınanlar kadar kendi ülkelerinde kalmayı tercih eden Ukraynalıların sayısı da bir hayli çok. Bu isimlerden biri de Olena Lysenko. 30 yaşındaki Lysenko, 20 yaşından itibaren ülkenin başkenti Kiev'de yaşıyor.
İşgalin başladığı tarih öncesinde bir radyoda çalışan Lysenko, hukuk doktorasını yeni bitirmiş bir Ukraynalı. Sanatla iç içe büyüdüğünü söyleyen ve çalıştığı radyoda röportajlara imza atan Lysenko, kendini şu sözlerle anlatıyor:
"İnsan hakları örgütlerinde çalışmalar yaptım. Aynı zamanda belgesel yapımcısıyım. Çektiğim bir belgesel hakkında yakın geçmişte The New Yorker dergisinde bir makale yayınlandı. Ukrayna'daki çeşitli sanat festivallerinde de önemli pozisyonlarda görev aldım, ulusal kısa film yarışmalarında koordinatörlük görevini üstlendim."
Rus işgalinden sonra ülkedeki sanat çalışmalarının sekteye uğradığını vurgulayan Lysenko, "Hayatım boyunca Ukrayna'da yaşadım. Rus işgalinden sonra ülkemden kaçanlardan olmadım. Gitmedim, hâlâ buradayım, hâlâ Kiev'de yaşıyorum."
'TUVALET MALZEMELERİNİ ÇANTAMA SIĞDIRMAYA ÇALIŞTIM'
Olena Lysenko, Ukraynalıların hayatını kâbusa çeviren 24 Şubat tarihinden bir gün önce iş sebebiyle Odessa'ya gitmiş. "23 Şubat'ta Odessa limanındaki bir görevliyle röportaj yapmak üzere Kiev'den ayrıldım. Rusya ile Ukrayna arasında bir gerginlik olduğunun herkes farkındaydı. Gazeteciler sıklıkla bu konuyu gündeme taşıyordu. 24 Şubat'ta Ukrayna bombalanmaya başladığında bir otelde uyuyorduk" diyen Lysenko, patlamaların sesiyle uyandıklarını söyledi.
Olası bir Rus işgali durumunda ne yapmaları gerektiğinin kendilerine o gece öncesinde hatırlatıldığını vurgulayan Lysenko, o anları şöyle anlattı: "Hemen prosedürleri uygulamaya başladık. Otel odamdaki eşyalarımı hızlıca çantama yerleştirdim. Odadaki bütün tuvalet malzemelerini çantama sığdırmaya çalıştığımı hatırlıyorum. Bunu neden yaptım bilmiyorum, çok büyük bir korku anıydı. Muhtemelen adrenalin yüzünden bunu yaptım. O ana kadar Rusya'nın blöf yaptığını düşünmüştüm. Fakat karşılaştığımız tablo çok acıydı."
'ŞANSLI AZINLIKTANIM'
Lysenko'nun ailesi 24 Şubat'ta Kiev'in yakınlarındaki Irpin'deymiş. Hızlıca ailesini arayan Lysenko, onların bölge değiştirmeleri gerektiğini, başkent Kiev'in de bomba yağdırılan bölgeler arasında olduğunu ailesine hatırlatmış. Genç kadının ailesi kızlarının sözünü dinleyip Irpin'den kaçmaya karar vermişler. Lysenko ise çalıştığı radyoda muhabirlik yapmaya ağırlık vermiş ve sık sık ülkenin farklı bölgelerine giderek radyo röportajlarıyla Ukraynalıları bilinçlendirmeye, ülkedeki son durumu vatandaşlarına aktarmayı seçmiş.
6 ay içinde ülkedeki altyapının ciddi bir hasar gördüğünü söyleyen Lysenko, kültürel ve yerleşim alanların önemli ölçüde tahrip edildiğini vurguladı. Lysenko, "Rusya sivil binaları bombalıyor. Kremençuk'ta insanlarla dolu bir alışveriş merkezine füze attılar. Apartman binası ve anaokuluna bomba yağdırdılar. Kiev'deki arkadaşlarımın neredeyse tamamı Ukrayna'nın batısına ya da yurt dışına gitti. Ben savaş öncesindeki işinde çalışmaya devam şanslı azınlıktan biriyim. Birçok insan ise zor durumda. Pek çok Ukraynalı işini ve evini kaybetti" dedi.
'ONUN KADAR İÇTEN GÜLÜMSEYEN BİRİNİ TANIMADIM'
4 Mayıs 2022'de hayatını kaybeden Oleksandr Makhov, ülke çapında tanınan bir gazeteciydi. Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, Makhov'un hayatını kaybetmesinden sonra bir muhabire açıklama yapmış ve gazeteci için "Vatansever, samimi ve daima kibirden uzak biriydi. O her zaman en cesurlarımızdan biriydi" ifadelerini kullanmıştı. Rusya işgalinden sonra mesleğini bırarak gönüllü olarak orduya katılan Makhov'un ölümü ülke çapında büyük bir üzüntü yaratmıştı. 30 yaşındaki Olena Lysenko, 24 Şubat'tan itibaren yaşadığı en büyük şokun Makhov'un ölümü olduğunu söyledi.
Makhov'un bir televizyon kanalında muhabirlik yaptığını ve ülke çapında tanınan bir gazeteci olduğunu söyleyen Lysenko, meslektaşı Makhov'la aynı zamanda yakın arkadaşlar olduklarını belirtti. Lysenko, hayatını kaybeden Ukraynalı gazeteci Makhov için, "Harika bir insan ve harika bir gazeteciydi. Ne zaman bir kaynağa ulaşmak istesem ya da ikilemde kaldığımda fikrine danışsam günün her saati bana severek yardımcı oldu. Hayatımda onun kadar sıcak ve içten gülümseyen birini tanımadım. Samimi ve yardımsever bir insandı. Onu ve dostluğunu kaybettiğime hâlâ inanamıyorum. Çok üzgünüm" ifadelerini kullandı.
'ADIM ATMAK BİLE KORKUTUCU, MAYINLAR DÖŞELİ'
Rusya'nın şu anda Ukrayna'yı yok etmeye çalıştığını söyleyen Lysenko, "Ülkemizi tamamen Rusya'ya bağlamak ya da dünyadan kopuk, ıssız bir hale getirmek istiyorlar. Tarihimiz boyunca tek istediğimiz şey Rusların bizi rahat bırakmasıydı. Bizi korkutacaklarını düşünüyorlar ama yanılıyorlar. Çünkü şu anda Ukrayna'da herkes onlara büyük bir öfke içinde ve herkes giderek daha da dirençli hale geliyor" dedi. Ukrayna'nın savaşı kaybettiği takdirde bu durumun dünyada br emsal oluşturacağına dikkat çeken Lysenko, "Bu şu anlama gelecek. Eğer silahlarınız varsa ve güçlü olduğunuzu düşünüyorsanız o zaman istediğiniz her şeyi yapabilirsiniz. Komşularınızı işgal edin, doğal kaynaklarını çalın, zarar verin. Gidişat böyle olursa dünya daha az istikrarlı ve daha çok tehlikeli hale gelecek. Böyle bir dünyada yaşamak istemiyorum" diye konuştu. Şu anda ülkesindeki herkesin Ukrayna lideri Zelenskiy'i desteklediğini söyleyen Lysenko, "Böyle zor bir zamanda ülkemizi çok iyi temsil ediyor" diye de ekledi.
Rusya'nın ülkelerini işgal etme sebebinin Zelenskiy'nin politikaları olduğunu düşünmediğini söyleyen Lysenko, şunları dile getirdi:
"Bence Rusları tetikleyen şey Ukrayna'nın özgür ve demokratik bir ülke olma yolunda hızlı adımlar atmasıydı. Putin'in korktuğu şey buydu."
Rusya'nın 1941 yılında Naziler tarafından 33 bin Yahudi'nin katledildiği Babi Yar Katliamı anıtını dahi bombaladığını söyleyen Lysenko, "Yahudi Soykırımı anıtını bombalayan Ruslar barbarlıklarını ortaya koymuş oldu. Şu anda Rus işgalinden kurtarılan şehirlere gittiğimde şoke edici manzaralarla karşılaşıyorum. Adım atmak bile korkutucu çünkü topraklar mayınlarla kaplanmış. O köylerde toprağın güvenli olup olmadığını bilmeden adım atıyorsunuz, çok üzücü" vurgusunu yaptı.
