Son dakika haberi... Kriz büyüyor! Cezayir Fransa'ya hava sahasını kapattı

Fransa ve Cezayir arasında patlak veren kriz büyüyor. Fransa lideri Emmanuel Macron'un açıklamalarıyla fitili ateşlenen krizde bugün yeni bir sayfa açıldı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u 'iç işlerine karışmakla' suçlayan Cezayir hükümeti, Paris Büyükelçisini acil istişareler için geri çağırdı ve Fransız savaş uçakları için hava sahasını kapattı.

Fransa Cumhurbaşkanı, 1962'de sona eren Cezayir Savaşı'nda önemli roller üstlenmiş kişilerin soyundan gelen gençlerle bir araya gelmiş, bu görüşme Le Monde gazetesi tarafından haberleştirilmişti.

Gazeteye göre toplantıda Macron, ülkenin 1962'de bağımsızlığını kazanmasının ardından Cezayir'in 'kiralık bir hafıza' üzerine inşa edildiğini ve 'siyasi-askeri bir sistem' tarafından idare edildiğini ifade etti. Le Monde gazetesine göre Macron bu görüşmede Cezayir'in 'yeniden yazılmış bir ülke tarihi'ne sahip olduğunu ve bu tarihin 'gerçeklere değil, Fransa'ya karşı nefret söylemi' üzerine inşa edildiğini ileri sürdü.

Bu nefret söyleminin halkta karşılığı bulunmadığına inandığını söyleyen Fransız lider, bunun 'siyasi ve askeri yönetimden' ve 'kiralık hafızadan' geldiğini ileri sürdü.

Macron'un bu açıklamaları Cezayir basınında tepki ile karşılandı. Fransızca yayın yapan Cezayir 24, Emmanuel Macron'un Fransız sömürge mirasının eleştirilmesinden, Cezayir ile Afrika'da işlenen sömürgecilik suçlarının kabul edilmesinden rahatsızlık duyduğunu kaydetti.

OSMANLI İMPARATORLUĞU'NU SUÇLADI

Cezayir basınında Macron'a yöneltilen bir diğer eleştiri de Osmanlı İmparatorluğu konusunda geldi. Le Monde'a göre Fransa Cumhurbaşkanı gençlerle yaptığı aynı toplantıda "Fransız sömürgesinden önce Cezayir'de bir ulus var mıydı?" sorusunu sormuş ve Osmanlı İmparatorluğu'na atfen daha önce de ülkede benzer bir uygulama yaşandığını ileri sürdü. Macron, "Türkiye'nin Cezayir'de oynadığı rolü ve sahip olduğu hakimiyeti tamamen unutturabilme kapasitesini görmek beni büyülüyor" cümlesini kurdu.

CEZAYİR'DEN FRANSA'YA NOTA

Fransa, geçtiğimiz hafta eski Fransız kolonilerini yasa dışı göçmenlerin geri dönmesine izin vermek için yeterli adımları atmamakla suçlayarak Cezayir, Fas ve Tunus'tan gelenlere verilen vize sayısını keskin bir şekilde azaltacağını duyurdu. Paris yönetimi, söz konusu ülkeleri, yasa dışı yollardan ülkeye giren vatandaşlarının iadesi sırasında gerekli izin belgelerini sağlamamakla suçluyor.

Cezayir, bunun üzerine, vatandaşlarına vize kısıtlaması getirdiği gerekçesiyle Fransa'nın Cezayir Büyükelçisi'ni, Dışişleri Bakanlığına çağırarak, karara tepki göstermişti.

Macron ise vize sayısındaki düşürmenin 'iş insanları ve öğrencileri etkilemeyeceğini' ifade etmişti. Bununla birlikte Cumhurbaşkanı, buradaki fikrin 'kolayca vize almayı alışkanlık haline getirmiş yönetimdeki kişileri rahatsız etmek' olduğunun altını çizmişti.

DAHA ÖNCE DE GERGİNLİK YAŞANMIŞTI

Fransa Başbakanı Jean Castex, nisanda Cezayir'e planladığı ziyareti, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle "toplantıların verimli geçemeyeceğini" gerekçe göstererek iptal etmişti.

Paris'in sömürgeci tarihiyle yüzleşme konusunda isteksiz davranması Cezayir'i rahatsız etmiş ve sert açıklamalar gelmişti.

Cezayir Genelkurmay Başkanı General Said Şangariha, Fransa'ya 1960'larda ülkesinin çölünde yürütülen nükleer deneme sahalarının haritalarını radyasyondan temizlenmesi için teslim etme çağrısı yapmıştı.

Aynı şekilde Cezayir Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı el-Haşimi Cabub, mecliste katıldığı oturumda Fransa için "ebedi ve geleneksel düşmanımız" ifadesini kullanmıştı.

FRANSA'NIN SÖMÜRGE FAALİYETLERİ

Fransa'nın, Afrika kıtasındaki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneğini teşkil eden Cezayir, 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı.

Cezayir, 8 yıl süren bağımsızlık mücadelesiyle bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı "kara leke" olarak tarihe yazıldı.

Ülkede yıllar süren insanlık dışı savaşta yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, milyonlarca insan yerinden oldu.

Fransa'nın, 1830'dan beri Cezayir'e kültürel anlamda da soykırım uyguladığı belirtiliyor. Cezayir'in kendi mahalli kimliğinin dışında 300 yıllık Osmanlı tarihinin de büyük ölçüde ortadan kaldırılmasına neden olan Fransa, ülkede birçok kültürel ve dini eseri kendi tasarrufunda istediği gibi dönüştürdü.

Paris yönetimi, bugüne kadar sömürgeci politikaları nedeniyle devlet olarak Cezayir'den resmen özür dilemezken, Cezayir Mücahitler Bakanlığı, sömürge yılları ve sonrası dönemle ilgili 4 dosyanın iki ülke arasında hala beklemede olduğunu belirtiyor. Fransa, yüzlerce belge ve eser içeren Cezayir arşivini ise ülkeye geri göndermeyi kabul etmiyor.