Telefon kayıtlarda yok

Bu haftanın hikâyesi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'ndan yapılan iki yazılı açıklamadan doğdu. Hikâyenin sermayedar sıfatı taşıyan iki muhatabı var: Çukurova ve Uzan Grubu. Birinci hikâyenin konusu: Çukurova Grubu'nun Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) ile Yapı Kredi Bankası'na olan (faiz dahil) 6.2 milyar dolarlık borcunu North-way Petrolium Services (NPS) adlı şirketten sağlayacağı finansmanla yeniden yapılandırma teklifinin BDDK tarafından reddedilmesi. BDDK'nın 23 Ocak 2004 tarihli açıklaması:
"Teklif hukuki bazı nedenlerden dolayı bu aşamada kabul edilebilir nitelikte bulunmamakla birlikte, grup tarafından yapılacak yeni tekliflerin kurumumuzca yeniden değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır."
BDDK açıklamasını soruya dönüştürelim: "Çukurova'nın teklifi hangi hukuki nedenlerden dolayı kabul edilmedi?"
Soruya yanıt verebilmek için "ticari sır dehlizlerinden" bulup çıkardığımız "Çukurova Holding ve NPS arasında sözleşme" başlıklı dokümandan yararlanacağız. Sözleşmede NPS adına temsilci direktör (representative director) sıfatıyla Gary Steven'ın, Çukurova Holding adına da holdingin patronu M. Emin Karamehmet'in imzaları var. Sözleşmeden seçtiğimiz kritik paragraf orijinal dilde şöyle kaleme alınmış:
"Provider is ready billing and able to provide a security cash loan 2 billion US dollars for the company against replacement of the share with transfer, there of and mortgagee of the same provider to be held in an account."
Türkçe çevirisi şöyle: "Tedarikçi (NPS kastediliyor) teminat karşılığı olmak üzere 2 milyar dolar nakit borcu sağlamaya hazır durumdadır. Karşı şirket (Çukurova Holding) tedarikçi hesabında tutulması kaydıyla teminat niteliğinde hisse devri yapacaktır." (*)
Sözleşmedeki diğer hükümler de dikkate alındığında dikkatimiz üç noktaya yoğunlaşıyor:

NPS Çukurova'ya 5 milyar dolar değil teminat karşılığı 2 milyar dolar nakit ödemeyi taahhüt ediyor.

Sözleşmeye göre NPS, 2 milyar dolar borç karşılığında 4 milyar dolarlık malvarlığı teminatı istiyor.

NPS 2 milyar dolar nakit borcu verirken, 3 milyar dolarlık fon için Çukurova adına borç bulacağını belirtiyor.

Edinebildiğimiz somut bilgiler bu kadar. Peki BDDK, NPS ile Çukurova arasındaki sözleşmeyi neden kabul etmedi? Doların milyarlarla ifade edildiği sözleşmede NPS'nin telefon numarasına da yer verilmiş. İngiltere'ye ait olduğu anlaşılan telefon numarası şöyle: (00) 44 - 7754 -118746
Bu numarayı defalarca aradık. Her defasında telefon işletmesinin telesekreterinden "Kayıtlarımızda böyle bir numara yoktur" yanıtını aldık. Anlaşılan o ki, BDDK yönetimi de bu telefonu aradı; bulamadı. İngiltere ile İrlanda arasındaki Jersey adasında bir posta kutusuna kayıtlı görünen "off - shore" şirketi BDDK hukukuna uygun bulunmadı.

İkinci hikayenin konusu Uzanlar'a ait Star Medya Grubu. Star gazete ve televizyonu BDDK'nın Uzan Grubu'na ait şirket gelirlerini bloke ettiği gerekçesiyle "direnişe" geçti.
BDDK'nın açıklaması: "TMSF, 21 Ocak 2004 tarihli kararıyla, bu şirketlerin ticari faaliyetlerinin devamının sağlanabilmesi için kira bedellerinin, personel ücretlerinin, bu ödemelere ilişkin vergi ve prim kesintilerinin elektrik, su ve yakıt giderlerinin ödenebilmesini teminen 6183 sayılı Kanun kapsamındaki hacizleri yukarıda belirtilen giderler için kaldırmıştır"
29 Ocak 2003 tarihli Star Gazetesi:
"Bugün kağıdımız bitti... Ancak dün Star'ın mücadelesine destek veren kişi ve kuruluşlardan vadeli kağıt alma umudu doğdu. Yarın sınırlı sayfa sayısıyla gazetemizi yeniden çıkartabileceğiz... Uzan Grubu'nu çökertmek isteyen hükümet ve BDDK'ya karşı tepki olarak başlattığımız açlık grevi dün 10'uncu gününde canlı yayında sona erdi. Direnişimiz sürecek."
Tarihlere dikkatinizi çekiyoruz. TMSF blokajı 21 Ocak'ta kaldırıyor, ancak Star gazetesi 8 gün sonra açlık grevini sona erdirirken, direnişe devam edeceğini açıklıyor. Zaman farkını BDDK yetkililerine sorduk. Aldığımız yanıt ilginç oldu:
"21 Ocak kararı aynı gün Uzan Grubu'nun üst yöneticilerine bildirildi. Star gazetesinin daha önce toplu olarak ödenen personel giderlerinin bu defa bordro bazında ödeneceği aktarıldı. Ancak sanıyoruz bu bildirim Star gazetesi yönetimine aktarılmadığı gibi bordroları vermekten imtina ettiler. Aksine Uzan Grubu yöneticileri holding bünyesindeki 180 şirket üzerindeki tedbirin de kaldırılmasında ısrar etti. Devlet, İmar Bankası yüzünden 8 katrilyon liralık yükün altına girmişken, şirketler üzerindeki tedbiri kaldırmak kimsenin harcı olamaz."

Bordrolar uymayınca...
Acaba Star gazetesinin maaş bordroları BDDK'ya neden gecikmeli verildi? Seçenekler şöyle:

Bordrolarda gerçek ücretler gösterilmedi.

Bazı çalışanlar dolar cinsinden "anormal" maaşlara çalıştığı için BDDK'nın maaş kesintisine gideceğinden korkuldu.

İkinci seçenek önemli. Çünkü BDDK daha önce Toprakbank yöneticilerinin 100 bin dolarlarla ifade edilen maaşlarını ödemekten imtina ederek ücretleri düşürmüştü. Uzan ve Çukurova Grubu'nun hikâyeleri, TMSF ve BDDK'nın sermaye rejimi ve mülkiyet dengesinde oynadığı önemli rolü bir kez daha ortaya koydu.
(*) Ticari kavramlar için Oxford (1995) sözlüğünden yararlanılmıştır.




BUSINESS


Net'ten hatim indirilir, web'den cenaze kaldırılır
Bayramlık mektuplar
133 zengin için 'sekreter şirket' kurdu
Kader 'Grundıg'i bize geri verdi'
1.3 milyara tavla satıyor
Kapitalistler Che'yi seviyor!
Araştırmacı - fotoğrafçı
Bizim hanıma da margarin karıştırılmış tereyağı satmışlar
'Harbi Seda' ile kurtlarını döküyor, 'Yasemin' ile dertlerine çözüm arıyorlar
Reklamda ve halkla ilişkilerde etik...
Yurtdışına çıkış harcında muafiyet kapsamı genişledi
Önce 'Artemis Tapınağı' sonra 'Boğaziçi gibi' otel yapacak...
400 trilyon liraya müzik dinliyoruz
Northway'in telefonu, Uzan'ın emek politikası ve BDDK...
Elf'ler ve Hobbıt'ler Tıme Warner'ı kurtardı
Mao'nun 'son dansçı'sı broker oldu
Corc Duboyu Buş
Gameboy küllerinden doğdu
ABD'de 80 bin şeker hastasını 'Türk yazılımı' buluşturdu
Moda 'ikinci el'e uzandı